VOV4.Jarai - Tiu Čư̆ Sê lĕ anăn gơnam hmư̆ hing blung a hơmâo Anom pơgang ba tơlơi rơgơi (Ding jum boh thâo ia rơgơi) brơi kơ gơnam mơng hmua kual Dap Kơdư. Anăn anai ăt hơmâo kĭ pơgang ba ƀơi lu dêh čar, pok jơlan sĭ mơdrô gơnam kơ tač rơngiao. Khă hnun, 14 thun mơng hrơi hơmâo čih anăn, anăn gơnam anai dong ƀơi anăp tơlơi rơngiă hĭ ƀơi anih sĭ mơdrô.

Djă ƀơi tơngan tiu mơtah trăm amăng ia dấm (ia mơsăm) Trúc Phùng Farm hơmâo logo Tiu Čư̆ Sê yua ñu pơkra, amai Phùng Thị Trúc, dŏ ƀơi plơi Đoàn Kết, să Ia Pal, tơring glông Čư̆ Sê brơi thâo, hăng pô ñu anai lĕ tơlơi kơdrưh biă mă. Yua dah hlâo adih, lăi nao tiu Čư̆ Sê lĕ lăi nao pơjeh tiu jŭ ƀlip, tiu hơmâo asar hăng ƀâo hiam phara, hăng hloh kơ tiu pơ pơkŏn. Khă hnun, ñu ăt lăi mơn, tơlơi anai aka ƀu djru gơnam dưi ba sĭ pơ anih sĭ mơdrô đơi ôh, aka ƀu ngă pơđĭ tui nua gơnam ôh lơ̆m pơhnô hăng tiu mơng anih pơkŏn. Ƀơi tơring glông Čư̆ Sê, ră anai, sang sĭ mơdrô amai Trúc ăt jing anih hơjăn ñu yơh dŏ mă yua logo Tiu Čư̆ Sê ƀơi hruh gơnam.

“Kâo hơmâo lu gơnam kah hăng tiu jŭ, tiu mriah, tiu mơtah trăm amăng ia, djă anăn mơng Khul tep ƀơi hruh. Tơlơi anai kiăng pơsit anăn gơnam, anih pơkra gơnam, gơnam ƀing ta mă mơng hơpă, pơƀuh gru grua hăng anih ƀing ta hơdip. Nua rơgêh jing ngă neh met wa ƀu kiăng tep anăn ƀơi kơđuh gơnam tui hăng mơng hlâo dong tah”.

Amai Trúc gir ba gơnam hơmâo tĕp logo tiu Čư̆ Sê pơ anih sĭ mơdrô.

Ơi Hoàng Phước Bính, Kơ-iăng khua Khul bơwih ƀong tiu Čư̆ Sê brơi thâo, amăng hrơi mông tiu pơmă, đơ đam lŏn ngă tiu ƀơi anai truh 3000 ektar, pĕ hơmâo mơng 12 truh 15 rơbâo tơn/thun, dưm dưm hăng 17% mrô tiu amăng dêh čar. Mrô mơnuih mut amăng khul lơ̆m anun truh 1.700 čô, lu biă mă ñu lĕ ƀing pơdrong, anom ngă ƀong hrŏm prong.

Khă hnun, mah bruă sĭ mơdrô tiu ƀơi tơring Čư̆ Sê dik dăk mơtăm yơh, samơ̆ kơnong hơmâo tơlơi sĭ mơdrô kơplah wah mơnuih ngă hmua hăng ƀing hyu blơi đôč yơh. Ƀơi anai, aka ƀu hơmâo anom bơwih bong pơkra gơnam hơpă ôh djru ba bruă pơkra gơnam hơđong kơjăp hăng ba sĭ tiu djă anăn Tiu Čư̆ Sê pơ anih sĭ mơdrô. Kơnong hơmâo Anom ngă ƀong hrŏm Tiu Čư̆ Sê đôč hơmâo sĭ tiu Čư̆ Sê pơ anih sĭ mơdrô, samơ̆ pơdơi hĭ mơng akŏ thun anai laih. Ơi Hoàng Phước Bính lăi, amăng 14 thun rơgao, mơng hrơi hơmâo anăn Tiu Čư̆ Sê, tơring glông ăt ngă anih pla tiu đôč. Ngă pô djă anăn tiu hmư̆ hing, kiăng biă anăn gơnam dưi đĭ kyar, samơ̆ Khul mơnuih ngă tiu Čư̆ Sê ƀu dưi ngă ôh:

“Sĭ gơnam đôč ƀu kiăng anăn tep ƀơi kơđuh lơi. Sit ñu lĕ anăn păn gơnam hmư̆ hing, hơmâo čih anih pơkra gơnam, lăi nao lăi rai tơlơi yôm hloh lĕ ƀing ta dưi ba nao sĭ pơ anih sĭ mơdrô mơn hă ƀŭ, dưi tŭ yua mơn hă ƀŭ.

Sa amăng hơdôm mơta gơnam dŏ glăi hơmâo yua logo Tiu Čư̆ Sê.

Anăn tiu Čư̆ Sê hrŏm hăng logo 2 tiu mơtah čơđôp ba yang hrơi đĭ mơng hơdôm boh čư̆, anun yơh anăn gơnam blung a mơ̆ Anom bruă djă pioh tơlơi rơgơi Việt Nam brơi kơ mơnuih ngă hmua kual Dap kơdư amăng thun 2007. Ơi Nguyễn Tấn Thắng, Khua anom bruă boh thâo ia rơgơi phrâo Gia Lai brơi thâo, hlâo adih, anom bruă hơmâo laih kơčăo bruă ngă pơhưč anăn Tiu Čư̆ Sê. Hrŏm hăng anun, anăn gơnam anai hơmâo Ding jum boh thâo ia rơgơi djru kĭ hră pơgang ba anăn gơnam ƀơi 8 boh dêh čar. Anai lĕ tơlơi djru pok jơlan kơ bruă pơđĭ kyar anăn gơnam amăng dêh čar hăng hơdôm anih sĭ mơdrô tiu pơ dêh čar tač rơngiao. Tui hăng ơi Thắng, tơlơi yôm hloh lĕ anăn gơnam anun dưi ba sĭ pơ anih sĭ mơdrô mơn hă ƀudah khŏm kiăo tui pô wai lăng dưi pơkra gơnam kơjăp phik mơn, hăng anih pơtruh nao rai mơnuih ngă hmua - anom bơwih ƀong hă ƀŭ:

“Anăn gơnam lĕ anăn gơnam mơng grup, gơnam mơng grup, ƀu djơ̆ yua anom bruă kơnuk kơna pơpă ôh wai lăng. Tơdơi kơ pơsit tơlơi dưi djă anăn, pô djă anăn gơnam anun dưi pơtrut đĭ bruă mă hă ƀŭ, kơnuk kơna ƀu dưi djru ba na nao ôh, sit pô wai lăng anăn gơnam anun khŏm pơđĭ kyar, kơnuk kơna ƀu dưi tek nao ôh”.

Hơmâo pơjing anăn păn, samơ̆ ƀu dưi pơđĭ kyar jing ngă anăn Tiu Čư̆ Sê mơng tơring čar Gia Lai jing pơdơi ƀơi sa anăn gơnam hmư̆ hing đôč, ha bơnah brơi ƀuh tơlơi tơdu mơng bruă pơkra tiu ƀơi anai. Mah anai lĕ sa kual pla tiu prong, hmư̆ hing amăng dêh čar, samơ̆ yua ƀu hơmâo hơdră pơđĭ kyar anun yơh jing ngă rơngiă anăn mă pô, ƀu ba glăi tơlơi tŭ yua kơ bruă ngă hmua ƀơi tơring glông. Ha bơnah pơkŏn dong, anai ăt jing tơlơi kiăng ƀing ta hơdor lui kơ bruă akŏ pơjing hăng pơđĭ kyar anăn gơnam mơng hmua ƀơi Gia Lai lăi hơjăn, kual Dao Kơdư  lăi hrŏm.

Nguyễn Thảo: Čih - Siu H’Mai: Pơblang