VOV4.Jarai-Ƀơi tơring čar Gia Lai, lơ̆m klin ngă bơbrah klĭ bil bul ƀơi 15 rơbâo drơi rơmô aka ƀu pơgăn abih ôh, ră anai klin ruă kian pơtah čroh ƀơi bui (un) kman mơ̆ng kual Ơi jŭ dơ̆ng hơmâo, hlăk lar hyu kơtang. Anom bruă pơjrao hlô mơnong hăng djop gưl anom bruă gong gai kơnuk kơna amăng tơring čar hlăk pok pơhai bruă ngă pơhlôm, pơgang klin. Nguyễn Thảo pô čih tơlơi pơhing phrâo Gong phun jua pơhiăp Việt Nam dŏ ƀơi kual Dap Kơdư hơmâo tơlơi čih lăi nao kơ tơlơi anai.

Ngă bruă rông bui ania tuh ană lu thun hăng anai laih, ơi Phạm Văn Hòa dŏ pơ plơi Bình Hòa, să Čư̆ Răng, tơring glông Ia Pa, tơring čar Gia Lai brơi thâo, anai lĕ thun tal 3 na nao mơtam sang anŏ ñu răm ƀăm kơtang yua klin pơtah čroh mơ̆ng kual Ơi jŭ ngă kơ pŭ bui ñu. Bui sang anŏ rông hơmâo 4 drơi ania tuh ană hăng 4 drơi  bui pioh sĭ čuh ngă mơnong, sa drơi kơtrâ̆o truh 60 kg lêng kơ djơ̆ klin pơtah čroh soh.

Ơi Hòa brơi thâo, anŏ pơƀuh blung a lĕ, bui ƀu gưt ƀong añăm ôh laih anun pơ-iă drơi. Mah ñu tlâ̆o brơi ia jrao hơmâo pran, djru kơ pŭ un, bui ñu kơtang ƀiă pran jua, samơ̆ tơdơi kơ 3 hrơi đôč, bui ania prong mơkian ƀiă tuh ană djai hĭ khŭl, ba nao čuh pơrai lui đôč. Hơdôm drơi dŏ glăi pơ-ai tui mơ̆n. Ơi Hòa rơngôt biă mă:

“Sang anŏ gơmơi mơ̆ng hlâo ăt pruih ia jrao pơdjai kman amăng anih rông bui, sa hrơi hơdôm wơ̆t mơtam, pruai nao čur kô̆, ia jrao kiăng rơngoh kman lui hnun ƀơ̆i. Lơ̆m ƀuh bui ƀu ƀong mơnong, añăm kâo tlâ̆o brơi ia jrao kiăng huăi hlor pơ-iă amăng drơi jăn ñu, ia jrao đĭ pran. Ră anai djai sa drơi bui ania laih, 3 drơi adih ăt ƀu ƀong añăm ôh. Ƀu thâo lăi anŏ răm rai hiư̆m pă mơ̆ng jŭ yap lăng”.

Ăt amăng plơi Bình Hòa, să Čư̆ Răng, tơring glông Ia Pa mơ̆n, mơ̆ng sang ơi Hòa ƀu ataih lơi, 2 drơi bui tơnô hăngsa drơi bui ania sang anŏ ơi Lê Văn Theo, mơnuih ngă bruă pơjrao hlô mơnong rông amăng să, ăt djai djơ̆ klin pơtah čroh mơ̆n. Hrom hăng anih ngă drông krư̆ bui ñu pruai nao čur kô̆ pơdjai kman, ngă tui hơdră pơgăn anăm brơi klin ƀă mơ̆ng sang anŏ rông bui ieo gah dơ̆ng.

Un bui djơ̆ klin pơtah čroh kman mơ̆ng kual Ơi jŭ djai mơtam tơdơi kơ 3

truh 4 hrơi ƀu ƀong mơnong, pơ-iă drơi

Tui hăng ơi Theo, dơ̆ng mơ̆ng hrơi bui ƀu gưt ƀong mơnong, amăng drơi jăn ñu hlor pơ-iă truh kơ djai kơnong 4 hrơi đôč, anun yơh bruă ngă gir run pơjrao lĕ gleh glar biă mă, klin ngă pơtah čroh kman ƀă mơ̆ng kual Ơi jŭ ƀă hyu hmar biă mă lu sang anŏ amăng să, anun yơh ñu aka ƀu khin pơmin nao kơ bruă rông glăi bui dơ̆ng:

"Klin kheng hơmâo, ñu amra ƀă truh pơ djop sang anŏ mơ̆n. Tơdơi kơ klin ƀă nao laih, pơrơgoh drông war mơ̆ng 2-3 blan laih, samơ̆ laih kơ anun rông glăi ăt dŏ hơmâo klin đôč. Tơnap hloh klin pơtah čroh kman mơ̆ng kual Ơi jŭ lĕ ƀu hơmâo ia jrao pơjrao abih ôh laih anun ƀu hơmâo vaccine hă kơnong kơnang kơ ơi adai hăng tơlơi tơphă đôč yơh”.

Ơi Lê Văn Nguyên Khua anom bruă sĭ mơdrô gơnam bơwih kơ bruă hmua tơring glông Ia Pa, tơring čar Gia Lai brơi thâo, pŭ un, bui blung a djai yua klin pơtah čroh mơ̆ng kual Ơi jŭ ƀă nao ƀơi dua boh să Pơtŏ lơ 6/8. Kơnong sa wơ̆t hrơi tơjuh đôč, klin ƀă nao pơ să tal dua lĕ Čư̆ Răng, bui ƀă klin lĕ lu ƀơi sang anŏ rông un, bui raih daih, rông ƀiă. Yap truh ră anai, tơring glông anai hơmâo čuh pơrai lui 125 drơi bui, abih bang pơkă hơmâo 7 tơn. Hăng rơnoh sĭ bui hơdip ră anai sa kg 55 rơbâo prăk, mơnuih rông bui amăng tơring glông rơngiă soh sel 400 klăk prăk.

Tui hăng ơi Nguyên, abih bang pŭ bui rông rơbêh 9.300 drơi mơ̆ng hơdôm sang anŏ rông raih daih, ƀing anai yơh răm ƀăm lu yua mơ̆ng klin pơtah čroh mơ̆ng kual Ơi jŭ ngă, yua kơ hơdră čem rông raih daih anun, ƀu thâo ôh hơdră pơhlôm hăng pơgang klin mơ̆ng pơpă anih ƀă hyu. Pơtrut bruă pơhlôm, pơgang hăng kơtưn pơgăn khut khăt mơtam klin anai, tơring glông Ia Pa pơdong dua anih pơgăn jơlan pioh ĕp lăng bruă pơdŭ pơgiăng un, bui laih anun pơgiăng bui djơ̆ klin ba čuh pơrai lui soh sel.

Hrom hăng anun, ƀing mơnuih ngă bruă pơjrao hlô mơnong tơring glông ăt nao sĕ lăng re se, pơtô mơnuih ƀôn sang ngă tui 5 mơta tơlơi ƀu hơmâo: ƀu pơdŏp hơmâo klin ôh; ƀu sĭ mơdrô un, bui djơ̆ klin, ƀu pơdŭ pơgiăng hlô mơnong ƀă klin, ƀu čuh tă hlô mơnong ƀă klin:

“Hăng klin pơtah čroh ƀơi un bui aka ƀu hơmâo ia jrao pơjrao ƀudah pơhlôm hlâo ôh, kơnong pơhlôm, pơgang mă đôč. Sa lĕ khom pruih ia jrao pơdjai kman, ngă rơgoh drông war rông un bui, tlâ̆o vaccine pơgang klin pơkŏn đôč kiăng kơ un bui găng añrăng plai ƀiă klin ngă, lăi pơthâo mơnuih ƀôn sang rông un truh prong ƀiă khom sĭ mơdrô yơh, mă čơđeh asar un sĭ anun ba pơčrang kman tơdah ƀu ƀuh kman klin ôh dưi sĭ añăm mơnong djơ̆ tơlơi pơkă. Jăng jai aka ƀu dưi pơlar rông glăi lu ôh”.

Na nao klâo thun, mơnuih ƀôn sang rông un bui ƀơi Gia Lai khom bong glăi hăng klin kheng pơtah čroh ngă amăng akŏ bơyan hlim, kơtang biă mă amăng blan 8 hăng blan 9. Laih ĕp lăng, phun ñu hơmâo klin pơtah čroh kman mơ̆ng kual Ơi jŭ lĕ yua kman hơmâo mơ̆ng thun hlâo aka abih ôh, amăng anih čem rông, drông war aka rơgoh kman. Kiăng pơgăn klin anai lar hyu anom bruă pơjrao hlô mơnong Gia Lai hlăk prăp lui mơnuih mă bruă hăng gơnam yua, djru kơ djop tơring glông, plơi prong djru hrom pơgăn klin.

Hơdôm rơtuh drơi un djơ̆ klin pơtah čroh kman mơ̆ng kual Ơi jŭ

 khom čuh pơrai lui soh sel

Gơnong bruă Đang hmua hăng Pơđĭ kyar plơi pla Gia Lai hơmâo ngă hră rơkâo gong gai kơnuk kơna djop tơring glông, anom bruă wai lăng čem rông hăng pơjrao hlô mơnong tơring čar pok pơhai hơdră pơhlôm pơgang klin pơtah čroh ƀơi un. Anom bruă hơmâo tơlơi thâo phun pok pơhai ječ ameč ngă tui hơdră pơgăn, guang dar, pơdjai kman laih anun anăm lui klin hơđuh glăi ƀă lu.

 Pơphun rơnăk rơgoh, pruih ia jrao pơdjai kman amăng anih dŏ jum dar, anih čuh tă hlô mơnong, pơkra pơjing añăm mơnong pioh ba sĭ mơdrô ngă añăm amăng tơring čar. Ngă tui hơdră pơhlôm tơlơi gêh găl djop mơnuih mă bruă, gơnam yua, prăk kăk pioh pơgăn klin sit hơmâo klin dơ̆ng, anăm lui klin hơđuh glăi.

Tơring čar Gia Lai hơmâo abih bang 435 rơbâo drơi un bui hăng rơmô. Klin pơtah čroh amăng un hơmâo lơ̆m rơbêh 15 rơbâo drơi rơmô amăng tơring čar ăt djơ̆ klin brah asar ƀơi klĭ ngă bil bul bă drơi jăn, hlăk ngă tơnap ƀă dua mơta klin amăng hlô mơnong rông. Mông anai, khom pok pơhai tañ hơdôm bruă mă pơhlôm, pơgang klin, pơgăn klin anăm brơi ƀă hyu kơtang đah mơ̆ng plai ƀiă răm rai kơ mơnuih ngă hmua čem rông hlô mơnong.

Nay Jek: Pơblang