Lom pok jơlan gah ngă bruă tuai čuă ngui plơi pla, neh wa djuai ania Bơnông ƀơi plơi pla dưi djă pioh rah, ngă tui rah bôh thâo phiăn juăt đưm, hăng hmâo dong prăk pơhrui glăi kơ tơlơi hơdip mơda.

Amăng sang apui mơng sang anô̆, ƀơi anăp hơdôm kơsak pơdai hăng kơ phê, yă H’ Krông, ƀơi ƀôn Yôk Ju, să Nâm Nung, glăk ngă yang huă asơi hle. Gơnam ngă yang kơnong kơ sa čeh tơpai, sa drơi mơnŭ hơtuk, sa jam bôh troh hăng hơbơi pơtơi añăm mơtăm mă mơng đang sang. Ñu ră ruai, thun phrâo rơgao sang anô̆ pơhrui hmâo 40 kơsak pơdai, rơbêh kơ 2 tơn kơ phê asar krô, tơlơi hơdip mơda ăt trơi pơđao mơn. Bruă ngă yang huă asơi hle lĕ tơlơi ƀu dưi kơƀah ôh amăng bôh thâo mơng djuai ania Bơnông, kiăng rơkâo brơi kơ thun pơ̆ anăp tơlơi hơdip mơda klă hiam hloh:

 “Mơ-ak pơdai phrâo, tơdơi kơ yuă prah giong ba glăi pơ̆ sang, čơkă bơngat pơdai glăi, ră anai hmâo kơ phê dong. Ba abih hơdôm gơnam yua ngă đang hmua glăi pơ̆ sang, čơkă yang pơdai glai, kiăng rơkâo tơlơi suaih pral kơ sang anô̆, kiăng huăi duam ruă, ƀu hmâo tơlơi duam ruă, thun dơi bơwih ƀong klă hloh, tơjŭ pơdai hmâo lu, pla kơ phê lu bôh...”.

Hơdôm phiăn ngă yang huă asơi hle, ngă yang kơ tơlơi suaih pral amăng sang anô̆, ƀudah ngă yang mơng plơi pla gum hrom atông čing hơgor, adôh tơlơi adôh đưm..., hăng hơdôm gru bôh thâo phiăn juăt klă hiam ăt dưi hmâo djuai ania Bơnông ƀơi să Nâm Nung djă pioh. Hrom hăng anun neh wa ăt djă pioh mơn hơdôm bruă mă đưm kah hăng rơngaih mơñam băn ao, mơñam bung bai... Pô thâo bruă đưm Y Nhan, ƀơi ƀôn Yôk Ju, să Nâm Nung, brơi thâo:.

 “Bruă mă mơng kâo lĕ mơñam bung bai, rêu ro, rơ-i čơngua... hăng dô̆ tơƀeñ kia čong wăng dong. Bruă anun kâo hơneč mă lom hmâo wăn tơdơi kơ giong bruă đang hmua, ngă kơ phê, kiăng djă pioh glăi bruă mă đưm mơng sang anô̆. Kâo mơñam kiăng mă yua amăng sang anô̆ yơh lu ñu, hăng hlơi kiăng blơi lĕ kâo sĭ”.

Rŭ glăi hơdôm gru hiam amăng bôh thâo phiăn juăt djuai ania, thun phrâo rơgao, gong gai să Nâm Nung hmâo djru laih mơnuih ƀôn sang amăng ƀrư̆ pơđĭ kyar tuai čuă ngui plơi pla. Ơi Y Krêu, Kơ-iăng Khua ƀôn Yôk Ju, brơi thâo, neh wa hmâo pơdŏng laih hơdôm grŭp homstay, grŭp tơnă hơbai, grŭp bôh thâo đưm kiăng djru tuai hyu čuă ngui. Hơdôm bôh anom mă bruă hrom mơñăm băn ao, anom mă bruă hrom hrong tơpai ăt hmâo lu gơnam pioh sĭ hyu mơn.

 “Ƀing gơmơi ngă homstay tuai čuă ngui plơi pla kiăng čang rơmang djă pioh gru grua bôh thâo đưm mơng djuai ania pô kah hăng čing hơgor, ngă yang jơnum ngui, hăng tô̆ tui hơdôm bruă mă đưm kah hăng mơñam bung bai, băn ao, lăi pơthâo gơnam tam ƀong huă mơng djop djuai ania, gơnam mă mơng đang hmua yua kơ pô ngă rai, hơdôm gơnam pha ra mơng plơi pla pô kiăng bơwih kơ tuai čuă lăng, brơi neh wa hmâo hmăi prăk pơhrui glăi hăng tơlơi hơdip mơda klă hloh”.

Să Nâm Nung (tơring glông Krông Nô, tơring čar Daknông) lĕ kual ngă hơkrŭ đưm rơnuk Pô Sông kơtang N’Trang Lơng tơgŭ hơkrŭ kơdŏng glăi ayăt Prang, hăng dưi tô̆ tui amăng dua rơnuk blah ngă tlaih rơngai djuai ania, anih hmâo puih kơđông B4 – pơlir tơring IV hmâo dưm dăp gru grua đưm hơkrŭ gưl lŏn ia. Ƀơi jơlan tuai čuă ngui “Tơlơi bơni mơng ia hăng apui” gah Đang bơnga lŏn drŏn đơ đam rŏng lŏn tơnah UNESCO Daknông, Anih ngă hơkrŭ đưm Nâm Nung jing “anih yôm hloh” pơtô juăt phiăn juăt ngă hơkrŭ đưm, anih gru grua pioh djru kơ tuai čuă lăng anăp glăi phun akha.

Hăng lu ia čroh hnoh rô mơng dlai tha, ƀơi Nâm Nung hmâo lu drai ia hiam kah hăng Leng Kum, Leng Ôông, Leng Gungtao… Hrom hăng anun lĕ anih anom hiam mơng hmua pơdai ƀơi tơkai čư̆ apui kơdir, đang phun bôh troh ƀơi kơdư bôh pơtâo blôk... Tui hăng yă H’ Thương, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Nâm Nung, gru grua đưm ngă hơkrŭ, hơdôm anih anom hiam hrom hăng gru grua bôh thâo phiăn juăt djop djuai ania lĕ anô̆ gal pioh anih anom pok jơlan gah pơlar bruă tuai čuă ngui. Hơdôm hrơi rơgao, hmâo laih hơdôm grŭp tuai nao pơ̆ Nâm Nung, sa dua mơta gơnam tam băn ao hăng tơpai čeh mơng neh wa ăt dưi sĭ mơn kơ hơdôm bôh plơi pla jum dar hăng tuai čuă ngui, jing hơdôm gru nam yak blung a kiăng mơnuih ƀôn sang ngă bruă tuai čuă ngui plơi pla.

 “Gêh gal hloh hăng hơdră tuai čuă ngui plơi pla anai lĕ ƀơi să hmâo lu mơnuih thâo bruă đưm, gah čing hơgor, rơngaih mơñam, mơñam bung bai, hăng mơnuih thâo adôh tơlơi adôh đưm, akhan... Tui hăng kâo lĕ hăng tơlơi amăng ƀrư̆ pơđĭ kyar mơng neh wa lĕ sit ñu ƀơƀrư̆ amra dưi ngă”.

Hmâo lu gru grua bôh thâo đưm, hmâo hơdôm tơlơi đing nao kơ ayuh hyiăng, hăng ƀing ană mơnuih klă hiam thâo jum tuai, Nâm Nung hmâo lu anô̆ gal pioh ngă bruă tuai čuă ngui. Khă hnun hai, kual lŏn anai glăk kiăng biă tuh pơplai lăp djơ̆ pioh rŭ tơgŭ, ngă tui hơdôm tơhnal gal hmâo hơđăp, sit nik jing sa anih nao čuă lăng Đang bơnga lŏn drŏn đơ đam rŏng lŏn tơnah UNESCO Daknông./.