VOV4.Jarai- Dong mơng hrơi ako\ pơdong truh ră, Ping gah Cộng sản Việt Nam găn gao 11 wot laih ako\ pơjing tơlơi jơnum prong ping gah. Hrim tal jơnum prong ping gah, ngă hro\m ha\ng bruă kơđi phara phara, samơ\ nga\ tui gio\ng tơlơi pơtrun, laih anun lăng glăi jơlan rơbat găn gao laih, laih dong brơi rai jơlan hdră g^t gai lon ia ta, ama\ng hơdôm thun to\ tui. {rô djơ\ hrơi jơnum prong ping gah dêh ]ar ta tal 12 anai, pô mă tơlơi pơhing, Lưu Huyền,  tum pơ [ut glăi hdôm tơlơi gru kơnal hmư\ hing hloh hơdôm tơlơi jơnum prong ping gah dêh ]ar ta laih rơgao, laih anun tơlơi rơkâo brơi rai djơh ha\ng tơlơi jơnum prong ping gah dêh ]ar ta tal 12 anai.

            Bơyan bơnga thun 1930, [ơi Cửu Long, Hương Cảng (Dêh ]ar Kha]), ơi Nguyễn Ái Quốc, djơh ha\ng pô pơ ala brơi jar kơmar Cộng sản, hơmâo ako\ pơjing  tơlơi jơnum mut hro\m ping gah jing hasa ping gah Cộng sản Việt Nam đu]. Tơlơi jơnum tal sa kơ ping gah ta ako\ pơjing ama\ng blan 3 thun 1935, yôm pơ phăn bia\ ma\, hơmâo pok rai jơlan tơgu\ blah, pơklaih rơngai lon ia, brơi rai 3 mơta brua\ mă phun mơng ping gah le\ ako\ pơjing, laih anun pơđ^ kyar ping gah, pơtrut kơtang tơlơi iâu pơthưr mơnuih [ôn sang, kơdong blah glăi ayăt ta] rơngiao.

            Truh blan 2 thun 1951, tơlơi jơnum prong ping gah tar [ar dêh ]ar ta tal 2, hơmâo yôm pơ phăn biă mă brơi rai jơlan hdră, kiăng lon ia ta bơrơxoa glăi tu] rơnu] kơdong blah ayăt Prăng, laih anun pơblah dưi ayăt Prăng [ơi Điện Biên Phủ thun 1954. Gru kơnal tơlơi jơnum tal anai, ngă tui ha\ng abih pran jua truh tơlơi tu\ ư hro\m hb^t mơng abih ba\ng mơnuih [ôn sang ta, yua kơ anun yơh ping gah ta pơblih h^ ana\n Ping gah Lao động Việt Nam, iâu pơtum abih ba\ng mơnuih [ôn sang, gleng nao tơlơi gơ`a\m prong hloh, pơklaih rơngai djuai ania ta. Anai le\ tơlơi jơnum gum gôp abih ba\ng mơnuih [ôn sang, jing ping gah Lao động Việt Nam yơh phun.

            Tơlơi jơnum prong ping gah ta tal 3, ako\ pơjing blan 9 thun 1960, brơi rai hdôm tơlơi pơs^t prong, hlăk anun nga\ tui 2 jơlan hdră ako\ pơdong jơlan hdră Chủ Nghĩa Xã Hội gah kual kơdưr, laih anun tơgu\ blah pơklaih rơngai kual dơnung dêh ]ar ta, pơ]râu brơi hasa jơlan hkru\ Việt Nam, dja\ phao kơtuang nao pơblah pơklaih rơngai kual dơnung dêh ]ar ta, yua ha\ng tơlơi kơtang tơhan hkru\ ta.

Hdôm jơlan hdră pơs^t djơ\ mơng 3 tal jơnum prong, hơmâo djru ping gah ta g^t gai wai lăng hkru\ Việt Nam ta ba truh tơlơi dưi abih ba\ng, lon ia ta pơklaih rơngai abih ba\ng. Blan 12 thun 1976, tơlơi jơnum prong ping gah tar [ar dêh ]ar ta tal 4, hơmâo klah ]un glăi hdôm pơblah ngă ayăt Mi, pơklaih lon ia ta brơi hdră man pơdong lon ia Chủ Nghĩa xã Hội [ơi tar [ar dêh ]ar ta. Tơlơi jơnum tal 4 pơs^t pơblih h^ ana\n ping gah Lao động  Việt Nam jing h^ Ping gah Cộng sẳn Việt Nam.

            Tơdơi kơ anun tơlơi jơnum prong  ping gah dêh tal 5, ako\ pơjing blan 3 thun 1982, brơi rai bruă mă phun hkru\ ta, ama\ng rơnuk phrâo le\, man pơdong gio\ng lon ia Chủ Nghĩa Xã Hội, pre lui hlâo tơlơi pơblah ngă, pơgăng wai lăng lon ia Việt Nam Xã Hội Chủ Nghĩa, laih anun pơs^t bruă mă rơđah rơđong, ha\ng pran jua  rơnuk phrâo.

            Hdôm tal tơlơi jơnum prong le\ hơmâo lu tơlơi yôm pơ phăn bia\ ma\, jing tơlơi jơnum prong ping gah dêh ]ar ta tal 6, ako\ pơjing ama\ng blan 12 thun 1986. Anai le\ tơlơi jơnum pơs^t pơblih phrâo lon ia. Giáo sư, Nai prin tha Mạch Quang Thắng, nai pơtô sang hră Học viện chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh lăi pơs^t, lăng tơpă nao tơlơi s^t. Tơlơi jơnum prong ping gah dêh ]ar ta tal 6, hơmâo lăi nao tơpă, hdôm tơlơi do\, aka mă djơ\, gah tơlơi bơwih [o\ng huă gơnam tam, kơ]a\u bruă, rơngiao kơ gơnam tam, gah rơngiao kơ tơlơi s^ mdrô, laih anun lăi dơlăm, kho\m pơblih phrâo abih ba\ng, ama\ng anun kho\m pơblih phrâo tơlơi pơmin blung hlâo, laih anun pơblih phrâo tơlơi bơwih [o\ng huă. Giáo sư, Nai prin tha Mạch Quang Thắng lăi tui anai, anai le\ tơlơi rơbat ama\ng tơlơi pơmin ping gah, ba rai tơlơi nga\ hro\m tơđar, pơblih phrâo djo\p mơta bruă, bôh nik gah pơblih phrâo tơlơi bơwih [o\ng huă, pơblih mơng tơlơi bơwih [o\ng huă kơ]a\u bruă sa anih, jing h^ tơlơi bơwih [o\ng huă xã hội chủ nghĩa: “ Pơblih phrâo tơlơi pơmin mơng ping gah ta, blung hlâo kho\m thâo hluh gah tơlơi gơ`a\m chủ nghĩa xã hội. Ama\ng tơlơi Cương lĩnh ping gah ta ako\ thun 1930 ăt lăi truh jơlan ngă hkru\ mơn, gah tơlơi tư sản hơmâo tơlơi dưi hkru\, lon ia pô nga\ hkru\, kiăng nao truh jơlan mơnuih mơnam Cộng sản, samơ\ kiăng pơblih rai, ba truh  tơlơi jơnum prong tal 6, thâo hluh dong, jơlan pơblih phrâo đ^ nao,  jơlan chủ nghĩa xã hội, găn gao h^ tơlơi mă bruă, khăng ako\ kơnuk kơna djru ba, `u djơ\ tui ha\ng rơnuk pơblah ngă đu]. Tơlơi pơmin anun, ama\ng tơlơi thâo hluh tơlơi gơ`a\m jơlan chủ nghĩa xã hội, thâo hluh dong tơlơi yôm mơng ping gah Cộng sản Việt Nam, hasa tơlơi yôm pơ phăn bia\ ma\, gah tơlơi pơđ^ kyar kja\p hơđong na nao”

Hdôm tal tơlơi jơnum prong mơng tal 7 truh kơ tơlơi jơnum prong ping gah dêh ]ar ta tal 11, ăt do\ pơblih phrâo jơlan hơdră jing tơlơi jơnum prong pơtrun rai, pơtum glăi abih ba\ng hơdôm tơlơi pơblang, tơlơi s^t ama\ng tơlơi pơblih phrâo, mă rai hdôm tơlơi hrăm găn gao thâo thăi, pơ]râo brơi tơlơi thâo hluh, ngă tui hrim tal jơnum prong. Rơgao 30 thun pơblih phrâo lon ia, lon ia ta ba glăi tu\ yua  bơwih [o\ng huă mơnuih mơnam prong prin, tơbia\ đuăi mơng hdôm lon ia [un rin, [u pơđ^ kyar, jing h^ lon ia pơhrui glăi prăk kak tum djo\p, ama\ng jar kơmar, Việt Nam ta hơmâo nga\ tui gio\ng hơdôm tơlơi pơ prong gah bruă ngă ha\ng ta] rơngiao, ako\ pơjing nga\  giăng mah ha\ng [ơi kual ha\ng jar kmar.

Tơlơi jơnum prong ping gah tar [ar dêh ]ar ta tal 12, amra ako\ pơjing mơng lơ 20-28/1/2016, hlăk anun lon ia ta  hơmâo lu tơlơi geh gal, [u [ia\ ôh tơlơi tơnăp tap, tơlơi lông lăng. Giáo sư, Nai prin tha khoa học Vũ Minh Giang, khoa g^t gai khul gru\p boh thâo, pơtô juăt, sang hră Đại học Quốc gia Hà Nội pơblang glăi, rơgao 30 thun pơ blih phrâo lu, ba glăi lu tơlơi tu\ yua, lon ia ta gir run đ^ ktang kt^t, tơlơi bơwih [o\ng huă lon ia ta phrâo găn gao tơlơi tơnăp tap đu], samơ\ pơđ^ kyar kơtang kt^t, tơlơi lông lăng tal 2, tơdơi thun blan hơđong pran jua, tơlơi bơwih [o\ng huă hơđong kjăp, wai la\ng kơjăp lon ia ta, hơdôm tơlơi ayăt ]i bơrơxoa lon ia ta. Yua kơ anun yơh, hdôm jơlan hdră mơng ping gah ta, rơgao kơ tơlơi jơnum prong tal 12 anai, hmâo yôm bia\ ma\, ngă hiư\m pă kiăng pơblih hdôm tơlơi lông lăng jing h^ tơlơi geh gal ha\ng tơlơi pơmin thâo rơgơi, pran jua kh^n htai. Anai le\ tơlơi rơkâo tơnăp tap hloh, tui ha\ng tơlơi pơka\ ha\ng mơng tơlơi jơnum tal 6 truh ră anai. Giáo sư, Nai prin tha Vũ Minh Giang brơi thâo tui anai. Tơdah tơlơi jơnum tal 6 truh ră anai. Nai prin tha Vũ Minh Giang brơi thâo, tơdah tơlơi jơnun prong ping gah dêh ]ar ta tal 6 pok rai lu tơlơi hơmâo hđăp geh gal pơđ^ kyar yaih lui h^ laih tơlơi tơnăp tap, pok rai tơlơi mut hro\m dơlăm hloh, bơ kơ tơlơi jơnum prong tal 12 anai, ăt do\ pơblih phrâo tơlơi pơmin, ama\ng jơlan hdră phrâo, gah tơlơi mă bruă phun `u:“ {u djơ\ hơjan kâo đu] ôh, samơ\ abih ba\ng mơnuih [ôn sang ta, ama\ng anun hơdôm mơnuih hrăm hră anih pơ prong, pơdah rai pran jua ]ang rơmang bia\ ma\ tơlơi jơnum prong ping gah tal 12 anai, ngă hiưm pă kiăng [ing ta hơmâo tơlơi pơmin pơblih phrâo, boh nik dlăm hloh hdôm tơlơi pơs^t bruă prong, pioh hơduah ruah đ^ hdôm mơnuih hmâo pran jua kh^n htai, thâo rơgơi kiăng pơs^t rai hdôm tơlơi yôm lon ia. {ơi anai [u djơ\ tui ha\ng tơlơi pơmin khăng, mluk gu ako\ pô ôh, [u brơi hdôm tơlơi do\ ah gơnang glăi ôh, hdôm tơlơi geh gal, laih anun kon tơguan kơ pô mơnuih pơ kon gum djru ba ôh, samơ\ [ing ta gir run mă pô, hro\m hơb^t pran jua nga\ hro\m pơgăng wai lăng tơlơi rơngai lon ia pô, samơ\ kho\m tu\ ư hdôm tơlơi pơblih phrâo ktang kơtang kơt^t, tơdah ngă tui tơlơi pơđ^ kyar tui [ơ [rư\ đu], năng ai tơbia\ đua\i mă pô đu], [ơi ano\ kho\m glăm ba hasa tơlơi răm [a\m ktang ama\ng rơnuk phrâo ră anai”

Găn gao 11 tal jơnun prong ping gah tar [ar dêh ]ar ta, ping gah ta pơđ^ kyar jai hrơi jai kơtang tui, hơmâo ba glăi boh than tu\ yua prong prin bia\ ma\, hmâo [uh hơdôm  tơlơi g^t gai mơng ping gah, hasa tơlơi pơs^t dưi hloh hkru\ Việt Nam ta. Anun le\ kia\ng kơ mơnuih [ôn sang ta đăo gơnang nao tơlơi jơnum prong ping gah tal 12 anai, amra brơi rai hdôm jơlan hdră djơ\ hloh, pơdah rai tơlơi pơblih phrâo gah tơlơi thâo pơmin, boh nik ruah đ^ hơdôm mơnuih hd^p hiam, thâo rơgơi, kiăng g^t gai wai lăng, brơi lon ia ta đ^ nao pơ ana\p anai.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr