VOV4.Jarai - Daklak glăk amăng bơyan pĕ boh sầu riêng. Ƀơi anăp kơ tơlơi bơngŏt klin Covid-19 amra ngă tơnap tap amăng sĭ mơdrô gơnam đang hmua hăng amra ngă trun nua, tơnap ba hyu sĭ mơdrô, pô mă tơlơi pơhing phrâo VOV - kual Dăp kơdư hơmâo nao tơl tơring glông Krông Pač, anai lĕ anih pla phun sầu riêng lu hloh amăng tơring čar kiăng kơ pel ĕp tong ten dong kơ bruă pĕ pơhrui hăng sĭ mơdrô. Sit biă ñu brơi ƀuh klin Covid-19 bơbeč nao kơtang ngă trun nua, samơ̆ sầu riêng ăt lĕ phun boh troh ba glăi rơnoh pơhrui hmâo hmăi amăng tơring čar.

Glăk amăng bơyan pĕ pơhrui boh sầu riêng, ơi Lê Quang Anh, dŏ ƀơi ƀut plơi Phước Hoà, să Ea Yông, hrŏm hăng giăm 10 čô mơnuih mă bruă glăk ječ ameč pĕ pơhrui boh sầu riêng pla prong 1 ektar, pơdŭ pơgiăng nao pơ anih pơƀut dưm amăng rơdêh prong sĭ brơi arăng. Ơi Anh brơi thâo, sầu riêng thun anai mơboh lu ƀiă thun hlâo. Nua sĭ sầu riêng Dona thun anai hơmâo hrŏ trun ƀiă, samơ̆ sĭ mơdrô ăt gêh gal hơđong mơn.

“Sầu riêng pĕ pơhrui thun anai sang anŏ gơmơi hơmâo giăm 25 tơ̆n. Abih bang lêng kơ hơmâo arăng rơkâo blơi lui hlâo hăng nua sĭ ƀơi hmua lĕ 41.000 prăk sa kĭ. Hơdôm hrơi hlâo arăng kŏm ngă tơnap pơgiăng hyu sĭ mơdrô. Hrơi blung hlâo pơhrŏ trun rơbêh 1,7 tơ̆n, hrơi anai lĕ rơbêh 2 tơ̆n dong. Yua klin ngă bruă pơgiăng hyu bưp tơnap pơhmu hăng hlâo anun. Pơhmutu lĕ thun hlâo juăt ha wŏt pơgiăng nao sĭ giăm 5 tơ̆n, mơ̆ thun anai aset ƀiă dŏ 2-2,5 tơ̆n đôč”.

Sầu riêng Krông Pač thun anai mơboh lu

Giăm hăng hmua ơi Lê Quang Anh lĕ đang pla sầu riêng Dona prong 1,5 ektar kơ ơi Lê Văn Thành. Mah sa, dua blah hmua jum dar glăk amăng bơyan pĕ pơhrui samơ̆ ơi Thành ăt dŏ tơguăn. Lu mơnuih sĭ mơdrô nao tơña blơi samơ̆ sang anŏ aka ƀu gưt sĭ ôh.

“Ră anai sang anŏ gơmơi aka ƀu gưt pĕ sĭ sầu riêng yua aka ƀu tơsă abih ôh. Boh sầu riêng tơsă ră anai aset đôč mơng 5-7 tă yua anun aka ƀu gưt pĕ pơhrui raih daih, tơguăn tơsă abih pĕ pơhrui ha wŏt. Rĭm hrơi lêng kơ hơmâo mơnuih rai tơña kiăng blơi samơ̆ sang anŏ gơmơi aka ƀu mă prăk hlâo ôh. Yua aka ƀu jao prăk hlâo, ƀing sĭ mơdrô pioh glăi mrô telephôn pơtă sang anŏ tơdah pĕ pơhrui iâu ƀing gơñu nao blơi, boh prong ƀudah anet lêng kơ blơi abih, nua 42.000 prăk sa kĭ. Nua thun hlâo pơhmu hăng thun anai phara biă mă, hrŏ trun ƀiă”.

Thun anai sầu riêng Krông Pač pĕ pơhrui giăm 45.000 tơ̆n

Krông Pač ră anai lĕ kual pla boh sầu riêng ba sĭ mơdrô lu hloh amăng tơring čar Daklak, hăng 3.500 ektar, amăng anun giăm 2.400 ektar glăk pĕ pơhrui, lu hloh lĕ pơjeh Dona. Ƀơi anai ăt hơmâo lu mơnuih blơi mut, pơkra pơjing, ba sĭ mơdrô pơ tač rơngiao prong hloh amăng tơring čar. Tui hăng pô pơ ala brơi kông ti pơčruih ngăn sĭ mơdrô pơ tač rơngiao Dũng Thái Sơn, să Ea Kênh, thun anai phun sầu riêng mơboh, rĭm ektar pĕ pơhrui mơng 22-25 tơ̆n, đĭ mơng 15 -20% pơhmu hăng thun hlâo. Mơng akŏ bơyan truh ră anai, rĭm hrơi anom bơwih ƀong huă sĭ mơdrô blơi mơng 8-10 tơ̆n ba sĭ mơdrô hơdôm tơring čar pơkŏn anun lĕ: Huế, Đà Nẵng, Khánh Hoà, ƀôn prong Hồ Chí Minh, Hà Nội; hăng sa, dua boh dêh čar tač rơngiao anun lĕ Khač, Đài Loan, Hồng Kông … Mơng akŏ bơyan pĕ pơhrui truh ră anai, nua blơi sầu riêng Ri6 lĕ mơng 30.000 - 35.000 prăk amăng sa kĭ; boh sầu riêng Dona mơng 40.000-45.000 prăk amăng sa kĭ. Ơi Lê Viết Chiến - Kơ-iăng khua kông ti brơi thâo, tơlơi kiăng kơ mơnuih ƀon sang hăng tač rơngiao lĕ lu biă mă. Anom bơwih ƀong sĭ mơdrô him lăng blơi pơhrui giăm 25 rơbâo tơ̆n, amra pơkra pơjing dưm amăng kơthung rơ-ơ̆ pioh ba hyu pơ tač rơngiao rah. Akŏ bruă anai amra pơphun klă tơdah huăi bưp tơnap tap lơ̆m pơdŭ pơgiăng hyu.

“Thun anai ƀing gơmơi him lăng blơi pơhrui pioh pơkra pơjing dưm amăng kơdung rơ-ơ̆ mơng 4.000-5.000 tơ̆n pioh sĭ mơdrô tui ƀơƀrư̆; gơnam ba sĭ mơdrô him lăng giăm 20.000 tơ̆n. Ră anai ƀing gơmơi ăt blơi mut gơnam kiăng kơ ba hyu sĭ pơ tač rơngiao smaơ̆ ƀiă đôč. Tơlơi ngă tơnap tap hloh ră anai lĕ bruă pơdŭ pơgiăng hyu hluai tui klin Covid-19, hăng ĕp hơdôm dêh čar kiăng blơi  lu hloh. Pơsir hĭ bruă pơdŭ pơgiăng hyu amăng hrơi blan hơmâo klin hăng hơmâo anih blơi lu hloh, ƀing gơmơi amra amuñ blơi mut sầu riêng bơyan thun anai budah hơdôm bơyan tơdơi anun”.

Lu mơnuih amăng dêh čar hăng tač rơngiao kiăng blơi sầu riêng mơng Krông Pač

Ơi Nguyễn Huy Hoàng - Khua anom bruă ngă hmua hăng pơđĭ kyar ƀon lan tơring glông Krông Pač brơi thâo, ră anai tơring glông ăt glăk pơčlah mơnuih mơnam pioh pơgang klin Covid-19 tui tơlơi črâo trun mrô 15 mơng Kơnuk kơna. Kiăng kơ djru brơi mơnuih pla sầu riêng, hrŏm hăng bruă gum hrŏm hăng hơdôm anom bruă, gơnong bruă, gong gai ƀon lan akŏ pơjing lu grup yôm phăn ƀơi ƀon lan djru brơi klă hloh kơ anom bơwih ƀong sĭ mơdrô, mơnuih sĭ mlia, mơnuih mă bruă, mơnuih mơgăt rơdêh dưi pơgiăng sầu riêng djơ̆ hăng tơlơi pơkă amăng pơgang klin Covid-19, anom bruă ăt hơmâo hră mơ-it pơphô bruă brơi Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring glông rơkâo Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring čar Daklak hăng hơdôm anom bruă, gơnong bruă bơdjơ̆ nao djru brơi.

“Anom bruă hơmâo pơphô bruă kơ Jơnum min mơnuih ƀon sang tơring glông rơkâo gơnong bruă wai lăng jơlan glông ngă gêh gal kiăng hơdôm rơdêh dưi pơdŭ pơgiăng hyu sâù riêng ba hyu sĭ mơdrô; gum hrŏm hăng gơnong bruă ia jrao ngă klă amăng bruă mă ia adung pơčrang lăng tañ brơi mơnuih mơgăt  rơdêh, mơnuih sĭ mơdrô, ƀing mơnuih bơdjơ̆ nao kơ bruă blơi gơnam tam, pruih ia jrao amăng hơdôm rơdêh …kiăng kơ pơhlôm amăng bruă pơgang klin Covid-19. Djop mơta bruă lêng pơphun ha amăng plĕ, khut khăt kiăng pơhlôm blơi sầu riêng kơ mơnuih ƀon sang”.

Hơdôm bruă glăk pơphun ƀơi đang hmua pla sầu riêng Krông Pač, tơring čar Daklak brơi ƀuh, bruă hrŏ nua sầu riêng amăng hrơi blan laih rơgao, ƀuh kơnong boh sầu riêng pơjeh hơđăp đôč, lĕ boh sầu riêng ƀu hiam, đang hmua pla ƀiă. Hơdôm sâù riêng kơñĭ, hiam hloh amăng tơring čar ăt glăk blơi pơhrui lu hloh, mơng 400-800 klăk prăk sa ektar. Djop gưl gong gai ăt thâo hlâo kơ tơlơi ngă tơnap tap anai, hăng glăk hơmâo akŏ bruă pơsir brơi lăp djơ̆, pơhlôm phun kyâo boh troh nua yôm amăng tơring čar dưi ba hyu sĭ mơdrô.

Siu Đoan: Pơblang