Tơring glông Kon Braih, tơring čar Kon Tum hmâo giăm truh 57.000 ektar glai klô. Amăng hơdôm thun rơgao gong gai tơring glông hmâo pơphun pel ĕp, pơsit hơdôm lŏn pla kyâo hmâo phun jrao pioh ba mut amăng guang dar rông ñu bluh glăi, pơlar pơjing dong bruă mă kơ mơnuih ƀôn sang. Ơi Nguyễn Văn Thuỷ, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Kon Braih, brơi thâo, rơđah biă ñu kah hăng ƀơi să Đăk Tờ Re hmâo pơphun pơgang, mă yua phun mật nhân amăng kual pla giăm truh 100 ektar kyâo. Hmâo dong bôh tŭ yua mơ̆ng phun jrao, mơnuih ƀôn sang hmâo dong pran jua pơtrut wai lăng pơgang, pơlar glai klô kơjăp phik:

 “Rơgao hăng anai 5 thun abih bang glai kyâo amăng kual mơ̆ amra dưi pla sâm Ngọc Linh sang bruă jao kơjăp phik abih bang kơ mơnuih ƀôn sang, kơ plơi pla ngă pô sit nik. Mơnuih ƀôn sang, plơi pla dưi čơkă mă mơ̆ng wai lăng pơgang glai anun lĕ mơ̆ng bruă pơgang glai. Dua dong lĕ mơnuih ƀôn sang dưi pla phun jrao ƀơi rơgôp tơ-ui kyâo biă ñu phun sâm Ngọc Linh”.

Rơbêh kơ 2 thun rơgao hrŏm hăng wai lăng pơgang glai, mơnuih ƀôn sang tơring čar Kon Tum hmâo mă yua laih 694 tơn phun jrao ƀơi rơgôp tơ-ui kyâo, amăng anun biă ñu phun cu ly hăng hrĕ huyết đằng. Hrŏm hăng phun jrao hmâo, truh hră anai tơring čar Kon Tum hmâo pok prong, pơlar hmâo rơbêh kơ 10.800 ektar đang phun jrao, amăng anun hmâo rơbêh kơ 2.400 ektar phun sâm Ngọc Linh. Tơlơi phara lĕ lu djuai phun jrao mơ̆ng tơring čar Kon Tum dưi pla hăng kơnong kơ bluh prong đĭ, pluh đĭ hiam ƀơi rơgôp tơ-ui kyâo glai hơđăp, rơđah biă ñu kah hăng phun sâm Ngọc Linh, akha sâm, ngũ vị tử... Amai Y Hlạng, ƀơi plơi Pu Tá, să Măng Ri, tơring glông Tŭ Mrông, brơi thâo, kơnang kơ pla sâm Ngọc Linh, kha sâm ƀơi rơgôp tơ-ui kyâo glai, mơnuih ƀôn sang hmâo prăk pơhrui glăi hrưn đĭ tơtlaih mơ̆ng ƀun rin hăng ngă pơdrŏng mơ̆ng glai:

 “Lăi hrŏm ƀơi să Măng Ri, kơnong kơ sang anô̆ kâo ăt kah hăng mơnuih ƀôn sang ră anai dưi pơđĭ kyar bơwih ƀong sa lĕ hồng đẳng sâm, sa dua lĕ hmâo sâm Ngọc Linh. Neh wa glăk đing nao pioh pơgang glai klô djă pioh glai pioh neh wa pla akha sâm, sâm Ngọc Linh”.

Ƀơi Tơlơi pơtrun pơsit mrô 14, lơ 19/5/2022 kơ tuh pơplai, pơđĭ kyar hăng pơkra jrao ƀơi tơring čar truh thun 2025, pơsit jơlan gah truh thun 2030, Ping gah tơring čar Kon Tum pơsit: “Ngă brơi tơring čar Kon Tum jing kual phun jrao phun dêh čar hăng jing anih anom phun pơkra djuai jrao akha prong mơ̆ng đơ đam dêh čar amăng thun 2025. Pơđĭ tơhnal gơgrong anăn păn sâm Ngọc Linh Kon Tum ƀơi anih sĭ mơdrô amăng lŏn ia ta hăng pơ̆ dêh čar tač rơngiao”. Hơdôm gơnong bruă, hơdôm tơring glông, plơi prong pơtrut lăi pơhing, lăi pơthâo dơlăm prong kơ hơdră pơtrun, hơdră bruă tuh pơplai, pơđĭ kyar phun jrao mơ̆ng tơring čar. Amăng anun, Gơnong bruă đang hmua hăng pơđĭ kyar ƀôn lan tơring čar gum hrŏm hăng hơdôm gơnong bruă hmâo bơdjơ̆ nao gơgrong hlâo pơdŏng jơlan hơdră, kơčăo bruă pơhlôm ngă tui ba glăi bôh tơhnal hơdôm tơhnal pơkă, bruă hmâo jao; pơphô brơi Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar tơhnal kơčăo bruă pơkă kơ phun jrao lăp djơ̆ hăng tơlơi hmâo sit mơ̆ng rim anih anom. Hrŏm hăng anun, črâo ba hơdôm bôh anom pok pơhai hơdôm jơlan pơsir pok prong, pơlar kual pla; lăng tui klă, thâo hăng ba tơbiă hmao tlôn hơdôm jơlan pơsir tơlơi tơnap, hơdư̆ amăng bruă tuh pơplai, pơđĭ kyar hăng pơkra jrao amăng tơring čar.

Hăng sa kual phun pla phun jrao mơ̆ng tơring čar, ơi Võ Trung Mạnh, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Tŭ Mrông, brơi thâo, bôh tơhnal hmâo sit mơ̆ng bruă guang kual rông bluh glăi, pla phun jrao ƀơi rơgôp tơ-ui kyâo hmâo ngă laih mơnuih ƀôn sang amăng tơring glông pơplih laih hơdră pơsir hăng glai klô:

 “Mơ̆ng anô̆ neh wa sui hăng anai jah glai ngă đang hmua lĕ neh wa hmâo pla kyâo laih. Thun anai neh wa rŏng yua prăk pô pla 194 ektar. Anun lĕ sa tơlơi pơplih tơlơi pơmin mơ̆ng jah glai jing pô pla kyâo glai hăng wai lăng pơgang glai. Jơlan gah sui thun kiăng neh wa tơtlaih mơ̆ng ƀun rin lĕ wai lăng, pơgang, pơlar glai, pla kyâo jrao, rông hlô ƀơi rơgôp tơ-ui kyâo nao hrŏm hăng tuai čuă lăng”.

Hmâo lŏn glai hơđăp prong hloh kual Dap Kơdư, hăng rơbêh kơ 550.000 ektar, bruă tơring čar Kon Tum pơtrut kơtang pơlar phun jrao glăk ba glăi bôh tŭ yua kơ wot dua mơta kơ mơnuih ƀôn sang hăng gong gai, pơđĭ kyar bơwih ƀong rah hăng pơgang glai klô rah. Thun phrâo rơgao nua đĭ dong bruă pla phun jrao mơ̆ng tơring čar Kon Tum hmâo laih 1.650 klai prăk, hmâo năng ai ñu 24% mrô đĭ tui gơnong bruă đang hmua./.