Hrăm giong Gưl dlông gah bruă tơlơi phiăn bơwih ƀong thun 2021, hăng lu bruă mă hur har, blan 7 hrŏm hăng thun ayong A Nguyên, djuai ania Bahnar, plơi Kon Gung dưi ruah pơhrua nao ngă Kơ-iăng Khua git gai Ping gah să Đăk Mar, tơring glông Đăk Hà. Drơi pô lĕ mơnuih tui đăo khôp, ngă tui hur har pran jua hăng pran hlăk ai, blan 1/2022 ƀơi plơi Đăk Mút, ayong A Nguyên pơjing Khul Hlăk ai khul đăo pơđĭ kyar bơwih ƀong tum pơƀut 15 cô mơnuih gum hrŏm. Mơ̆ng hơdră rông hlô, pơplih đang hmua, bơwih brơi phun kơphê, pla phun bôh troh tui jơlan gah hơdjă, Khul hmâo ba glăi laih prăk pơhrui glăi kơ hơdôm mơnuih amăng khul ăt kah hăng pơjing bôh tơhnal klă hăng plơi pla. Ơi Lê Xuân Hưng, Khua git gai Ping gah să Đăk Mar, brơi thâo, Ping gah să pơsit yôm bôh tơhnal bruă mă mơ̆ng Khul anai.

“Rơgao kơ lăng tui pel ĕp kâo ƀuh Khul mă bruă ba glăi bôh tơhnal biă. Ră anai hơdôm mơnuih amăng khul pơtô nao rai tơdruă kơ bơwih brơi phun pla, hlô rông ăt kah hăng bôh thâo pơđĭ kyar bơwih ƀong. Bruă mă anai hmâo Ping gah črâo ba pơhư prong 2 bôh plơi amăng să. Khul hlăk ai tơring glông Đăk Hà ăt pơhư prong mơn hơdră Hlăk ai khul đăo pơđĭ kyar bơwih ƀong tơbiă đơ đam tơring glông”.

Dưi hmâo Ping gah să Đăk Mar, tơring glông Đăk Hà thâo, pơhrăm brơi dong, drơi pô A Nguyên ƀu pơdơi pơhrăm mă pô. Blan 7/2023, A Nguyên dưi hmâo hơdôm bôh sang anô̆ mơnuih ƀôn sang plơi Đăk Mút ruah ngă Khua plơi. Ăt amăng hơdôm hrơi anai mơn A Nguyên ư-ang dưi mut ping gah. Ayong A Nguyên ră ruai:

“Drơi pô kâo hyu tơña bla hơdôm bôh sang anô̆ mơ̆ tơnap tap gah bruă bơwih ƀong huă, tơnap gah pran jua lăi pơthâo kơ neh wa lĕ khom pơplih tơlơi pơmin, hơdră ngă mơ̆ng drơi pô. Khom pơplih đang war ƀu pioh lŏn hong. Truh ră anai Đăk Mút ƀu dô̆ sang anô̆ hơpă pioh lui lơi lŏn hong. Ră anai sang hơpă leng kơ pla kơphê, laih anun sầu riêng, bôh mit”.

Gưl ping gah, gong gai mơ̆ng tơring čar truh plơi pla ƀơi Kon Tum lăng bruă pơdŏng pơjing khul mơnuih djuai ania ƀiă apăn bruă, biă ñu lĕ ƀơi plơi pla. Ră anai, amăng rơbêh kơ 2.000 čô mơnuih apăn bruă dô̆ mă bruă 102 bôh să, phường, tơring kual mơ̆ng tơring čar hmâo giăm truh 1.400 čô mơnuih djuai ania ƀiă apăn bruă, mă bruă čar hmâo giăm truh 68%.

Rơđah biă ñu kah hăng să Măng Bút, tơring glông Kon Plông, amăng abih bang mrô 22 čô mơnuih apăn bruă hmâo 17 čô mơnuih djuai ania Hơdang. Ayong A Dân, Kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Măng Bút, kơjăp bruă mă mơ̆ng Rơwang bruă ngă pơphô hlâo ruah 600 čô mơnuih thâo hră hlăk ai hmâo bôh thâo hrăm gưl dlông nao ngă kơ-iăng Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să gah 63 bôh tơring glông ƀun rin amăng đơ đam dêh čar, pơtŏng sit, lơm pơhrăm, hrưn đĭ ñu hmâo čơkă mă na nao tơlơi lăng ba, djru gum mơ̆ng gưl Ping gah hăng gong gai să. Tơlơi anai djru ñu hmâo dong pran pioh hrưn đĭ pơhrăm pô hăng tuh rơyuh pran jua lu hloh dong kơ plơi pla:

“Kâo gum hrŏm Rơwang bruă 600 čô Kơ-iăng Khua sang să, dưi hmâo Ping gah, Kơnuk kơna đing nao pơjing lĕ khul mơnuih apăn bruă hlăk ai, mơnuih apăn bruă djuai ania ƀiă pơhlôm hlâo, kâo đăo kơnang na nao hrưn đĭ pô hăng dưi ruah ngă Kơ-iăng Khua sang să rơwang bruă tal 2. Kâo hmâo hrăm rơgao anih pơhrăm Trung cấp pơblang bruă kơđi čar, anih pơtô juăt bruă. Ră anai dưi hmâo gưl Ping gah hăng gong gai să lăng ba, kâo glăk prăp lui nao hrăm anih Cao cấp pơblang bruă kơđi čar”.

Tơdơi kơ 33 thun pơdŏng glăi tơring čar, Kon Tum hmâo pơjing laih khul mơnuih apăn bruă, mă bruă čar rơbêh kơ 18.000 čô mơnuih, amăng anun mơnuih djuai ania ƀiă apăn bruă, mă bruă čar rơbêh kơ 4.100 čô mơnuih hmâo rơbêh kơ 22%. Hăng gưl tơring čar Kon Tum hmâo 82 čô mơnuih apăn bruă djuai ania ƀiă ngă kơ-iăng khua anom bruă, dưm kơnar kơ-iăng khua anom hăng dlông hloh; gưl tơring glông hmâo 225 čô mơnuih apăn bruă djuai ania ƀiă ngă kơ-iăng khua anom, dưm kơnar hăng kơ-iăng khua anom hăng dlông hloh; gưl să hmâo 397 čô mơnuih djuai ania ƀiă apăn bruă ngă khua git gai, kơ-iăng khua git gai; khua, kơ-iăng khua Khul khua pơ ala mơnuih ƀôn sang, Jơnum min mơnuih ƀôn sang hăng gưl khua, kơ-iăng khua khul apăn bruă kơđi čar mơnuih mơnam. Ơi Lê Viết Nam, Kơ-iăng Khua Gơnong bruă wai lăng gong gai tơring čar Kon Tum brơi thâo, bruă pơjing mơnuih apăn bruă, pơkă mơnuih apăn bruă, ruah mơnuih djuai ania ƀiă apăn bruă jing dưi hmâo Ping gah hăng Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring čar đing nao biă:

“Tơring čar hmâo mă yua akô̆ bruă pơjing khul mơnuih djuai ania ƀiă apăn bruă. Laih anun hơdôm gưl ping gah mă yua hră pơ-ar črâo ba pioh amăng bruă pơkă mơnuih, ruah mơnuih đing nao truh mơnuih djuai ania ƀiă apăn bruă, mă bruă čar. Ră anai prăp lui či jơnum rơwang bruă mrô mơnuih djuai ania ƀiă apăn bruă ƀơi hơdôm bôh ƀirô, anom bruă leng kơ dưi pơkă hăng hmâo pơkă anăn bruă apăn git gai phun mơ̆ng hơdôm gưl, biă ñu hơdôm gơnong bruă, hơdôm tơring glông, plơi prong leng kơ hmâo mrô mơnuih apăn bruă djuai ania ƀiă hmâo pơkă mơnuih mut apăn bruă anai”./.