Đơ đam rup tơdrŏn lak Đại Đoàn Kết – anih hmâo Rup kut klao Wa Hồ hăng djop djuai ania Dap Kơdư.
Thứ hai, 06:00, 02/09/2024 Nguyễn Thảo VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang Nguyễn Thảo VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang
VOV4.Jarai - Khua mir sir Hồ Chí Minh akă hmâo sa wot rai pơ̆ Dap Kơdư, samơ̆ amăng tơlơi pơmin, pran jua mơ̆ng Ñu, kual Dơnung lăi hrŏm, Dap Kơdư lăi ha jăn ăt dô̆ djă pioh mơ̆n amăng hơtai bôh. Tui hăng tơlơi čang rơmang mơ̆ng mơnuih ƀôn sang djop djuai ania Dap Kơdư, Ding jum kơđi čar, Grŭp git gai Ping gah dêh čar hmâo tŭ ư pơdŏng Rup kut klao Wa Hồ hăng djop djuai ania Dap Kơdư ƀơi tơdrŏn lak Đại Đoàn Kết, plơi prong Plei Ku, tơring čar Gia Lai. Anai lĕ ring bruă bôh thâo hmâo bôh tŭ yua prong, pơdah pran jua mơ̆ng Wa hăng neh wa djop djuai ania Dap Kơdư hăng mơ̆ng neh wa djop djuai ania Dap Kơdư pioh kơ Wa.

Rim čơtlăm, Tơdrŏn lak Đại Đoàn Kết, plơi prong Plei Ku, tơring čar Gia Lai, dik dăk kơ mơnuih nao ngui, pơhrăm drơi jăn hăng hyu čuă ngui. Ƀing ơi tha, yă tha rơbat tơkai, suă pran ayuh hyiăng tâ̆o klă. Amăng ha lưp ha lưp hlăk ai đuăi nao rai, bơ̆ ƀing čơđai muai ngui ngor, brơheo brơheo. Hơdôm ƀut ƀing hlăk ai tum pơƀut adôh, pĕ gông quitar mut nao hrŏm đok adôh amăng krah tơ-ui kyâo mơtah hlê̆ jum dar Rŭp kut klao Wa Hồ. Ayong Siu Thưm, ƀơi Plei Ku Roh, plơi prong Plei Ku brơi thâo, tơdrŏn lak ƀu kơnong kơ anih anom tum pơƀut gah rơngiao rim hrơi ôh mơ̆, ñu dô̆ jing anih jơnum ngui bôh thâo adôh suang dong, anih pơphun lu bruă jơnum prong mơ̆ng tơring čar:

“Dong mơ̆ng Tơdrŏn lak Đại Đoàn Kết dưi pơdŏng, lu bruă jơnum ngui bôh thâo adôh suang hmâo pơphun, bơni kơ Wa Hồ hăng pơpŭ bôh thâo phiăn juăt mơ̆ng djop djuai ania kah hăng Jarai, Bahnar, Hơdang. Plei Ku Roh gum klă hăng hơdôm mơta tơlơi atông čing hơgor, suang adôh, lăi pơthâo bôh thâo đưm truh hăng gơyut ƀơi djop anih anom. Hơdôm bruă mă anai ƀu kơnong kơ djru pơtô glăi bôh thâo kơ rơnuk hlăk ai ôh mơ̆ ñu dô̆ pơsur ƀing čơđai hrăm tui hăng djă pioh gru grua bôh thâo mơ̆ng ơi yă pioh glăi dong”.

Ƀơi anih dlông hloh hăng pơpŭ hloh mơ̆ng tơdrŏn lak lĕ Rup kut klao Wa Hồ wŏt tơngan čơkă. Rup kut klao dlông 10,8m, dưi pơkra hăng ia kông, dưm hăng dlông rơ-ưng bôh pơtâo dlông 4,5m. Yă Rčom H’ Réo – Khua hơđăp Jơnum min djop djuai ania mơnuih mơnam dêh čar Việt Nam tơring čar Gia Lai – hơdor glăi thun 2012, neh wa djop djuai ania čơkă rup kut klao mơ̆ pơmin čơkă Wa rai hăng plơi pla, ala ƀôn:

 “Lơm anun, lơm rup kut klao Wa Hồ dưi ba rai truh pơ̆ jơlan čun čue An Khê, neh wa gơmơi dŏng ƀơi dua bơnah jơlan atông čing hơgor hăng lu mơnuih iâo pah tơngan: “Wa rai pơ̆ plơi pla laih! Wa rai truh pơ̆ neh wa ta laih!” Lơm rup kut klao Wa dưi pơdŏng đĭ ƀơi tơdrŏn lak, neh wa tum pơƀut glăi atông čing, suang jum dar Rup kut klao Wa Hồ. Hăng mơ̆ng anun, Wa Hồ sit nik rai hăng neh wa Jarai, rai hăng mơnuih Dap Kơdư. Hmâo rup kut klao Wa, neh wa kơjăp đăo kơnang kơ tơlơi hơdip, pơsit pran jua pơdŏng tơlơi hơdip phrâo, gum hrŏm hơbit djop djuai ania, djru gum tơdruă hrưn đĭ, pioh pơdŏng plơi pla jai hrơi jai pơđĭ kyar hloh”.

Ƀơi tơdrŏn lak Đại Đoàn Kết, hrŏm hăng rup kut klao dô̆ hmâo lu ring bruă nao hrŏm hăng gru rup Wa Hồ. Rơđah biă ñu lĕ pơnăng čih lăi pơthâo ƀơi bôh pơtâo, hăng gru rup Wa jê̆ giăm amăng krah djop djuai ania Dap Kơdư glăk amăng hrơi jơnum ngui, pơphun bơyan ngă đang hmua… hăng hră čih mơ̆ng Wa mơ-it kơ Jơnum djop djuai ania ƀiă kual Dơnung dêh čar thun 1946 dưi čih ƀơi bôh pơtâo, čih pioh gru grua kơ tơlơi đing nao mơ̆ng Ñu hăng Gong gai dêh čar hrŏm hăng neh wa djop djuai ania.

 Hrŏm hăng anun, Sang djă pioh gru grua Hồ Chí Minh pơdŏng ƀơi Gia Lai-Kon Tum pơdă prưng lu mơta gơnam tam yôm gah tơlơi hơdip mơda, bruă mă mơ̆ng Wa. Sang pơpŭ kơ Wa Hồ ƀơi tơdrŏn lak lĕ anih mơnuih ƀôn sang Gia Lai tuĭ ñang hơdor glăi, lăi pơthâo pơpŭ kơ Wa rim tal hmâo jơnum yôm prong. Ơi Hà Sơn Nhin – Khua hơđăp git gai Ping gah tơring čar Gia Lai ol kơdol pran jua lơm lăi nao kơ Rup kut klao Wa Hồ ƀơi tơdrŏn lak Đại Đoàn Kết:

 “Wa lăi djuai ania hơpă khă Mường, Mán, Jrai, Êđê, Bahnar, Hơdang leng kơ ană bă sa bôh sang. Gong gai dêh čar đing nao biă, anun djuai ania Dap Kơdư hơdor kơ Wa, hmư̆ tui tơlơi Wa lăi. Plơi prong Plei Ku hăng hơdôm gơnong bruă mơ̆ng tơring čar hmâo jơnum ngui, bruă prong pơphun ƀơi anai, yap wot festival, tơlơi tuai čuă ngui; hơdôm khul ling tơhan hmâo bruă prong ăt rai pơ̆ anai pioh lăi pơthâo bôh tơhnal bruă mă hăng Wa, pơdah pran jua hơdor tơngia, ƀuăn hrưn đĭ dong ngă tui bruă jao pơhlôm hloh, djru pơdŏng lŏn ia jai hrơi jai prong hiam hloh, tâ̆o klă hloh”.

Rup kut klao Wa Hồ hăng djop djuai ania Dap Kơdư ƀơi plơi prong Plei Ku, tơring čar Gia Lai lĕ ring bruă bôh thâo hmâo bôh tŭ yua prong prin. Anai lĕ gơnam mơ̆ Ping gah, Kơnuk kơna ƀơk brơi kơ Ping gah hăng mơnuih ƀôn sang djop djuai ania Gia Lai, hơdôm bôh tơring čar Dap Kơdư pơdah pran jua mơ̆ng Ping gah, mơ̆ng Wa Hồ hăng neh wa djop djuai ania Dap Kơdư hăng ăt lĕ pran jua mơ̆ng neh wa djop djuai ania Dap Kơdư pioh kơ Ping gah, hăng Wa. Hăng abih bang pran jua mơ̆ng pô mơ̆ng Wa kiăng khăp, sit ñu Rup kut klao amăng pran jua rim ană mơnuih Dap Kơdư amra djru bư̆ bôr đĭ Rup kut klao Wa Hồ hmâo ră anai, dô̆ glăi na nao amăng gru grua đưm – bôh thâo đưm mơ̆ng Dap Kơdư./.

Nguyễn Thảo VOV Tây Nguyên/Siu H’ Prăk pơblang

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC