Yă Kpuih H’Joi, 40 thun dŏ amăng plơi Sung Kép, să Ia Kla, tơring glông Đức Cơ, tơring čar Gia Lai lĕ sang anŏ dưi tŭ mă tơlơi dưi mơng Jơlan hơdră djru čan prăk. Hlâo adih, sang anŏ yă H’Joi dong amăng sang anŏ ƀun rin, tơlơi hơdip dŏ lu tơnap tap. Mơng prăk čan 80 klăk prăk mơng rơnoh prăk čan djru mơnuih mơnam, sang anŏ yă H’Joi hơmâo pơkra ming sang dŏ hăng hơmâo prăk tuh pơ alin pla 3 ektar phun boh ñông. Hơmâo sang dŏ, hơmâo đang hmua pla pơjing ngă kơ sang anŏ yă H’Joi khin hơtai kiăng pơđĭ kyar bơwih ƀong amăng sang anŏ.

“Hlâo adih bơyan hơjan hlim dŏ yua thao ƀudah kơthung đŭp ia. Ră anai hơmâo kơnuk kơna brơi čan prăk anun dưi pơkra ming, kâo bơni biă mă. Hơmâo sang dŏ ăt hơđong amăng pran jua kiăng đing nao bơwih ƀong huă brơi tơlơi hơdip jơnap ƀiă dong”.

Să Ia Kla, tơring glông Đức Cơ lĕ să kual II, hăng mrô sang anŏ ƀun rin hăng giăm ƀuh rin lu hloh, amăng anun lu hloh lĕ mơnuih djuai ania ƀiă. Ră anai amăng să hơmâo 1.056 boh sang anŏ dưi čan prăk hăng abih tih rơbêh 63 klai prăk mơng sang bruă prăk djru mơnuih mơnam tơring glông. Ơi Hoàng Đức Anh, Khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang să Ia Kla brơi thâo:

“Mơng mrô prăk čan anai djru brơi tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀôn sang, tơlơi hơdip ƀơƀrư̆ hrưn đĭ hăng glăk hơđong tui. Să amra tŏ tui gum hrŏm hăng sang bruă prăk djru mơnuih mơnam tơring glông kiăng pok pơhai hơdôm rơnoh djru tui jơlan hơdră kiăng lu mơnuih dưi djru brơi, kiăng ngă hiưm pă hrưn đĭ tơlơi hơdip kơ mơnuih ƀôn sang”.

Sang anŏ dua rơkơi bơnai amai Siu Nhã (31 thun) hăng ayong Đoàn Công Toàn (35 thun) dŏ amăng ƀut plơi 6, tơring kual Chư Prông, tơring glông Chư Prông ăt găn rơgao tơnap tap mơng rơnoh prăk čan anai. Thun 2022, sang anŏ amai Siu Nhãhơmâo mă yua 80 klăk prăk mơng rơnoh prăk čan djru mơnuih mơnam kiăng tuh pơ alin pơđĭ kyar bơwih ƀong huă. Amai Nhã brơi thâo, tơlơi čang rơmang prong hloh mơng dua rơkơi bơnai ñu lĕ pơklaih mơng ƀun rin hăng tơlơi anai glăk pơplih ƀơƀrư̆.

“Hlâo anun tơlơi hơdip amăng sang anŏ aka ƀu hơđong tui ră anai. Mơng hrơi sang anŏ čan prăk hăng mrô prăk dưi tuh pơ alin pla 1 ektar kơphê hăng 400 gong tiu, tơlơi bơwih ƀong huă jai hơđong. Ƀing gơmơi gir run hơdôm thun kah tơbiă mơng sang anŏ giăm ƀun run hăng tơlơi hơdip jai jơnap tui yơh”.

Ơi Từ Ngọc Thông, Kơ-iăng khua Jơnum min mơnuih ƀôn sang tơring glông Chư Prông brơi thâo, rơnoh prăk čan djru mơnuih mơnam pok pơhai amăng tơring glông ngă mrô sang anŏ ƀun rin rĭm thun hrŏ trun 3%.

“Prăk čan djru mơnuih mơna lĕ sa amăng hơdôm hơdră djru kiăng ngă tui bruă pơhrŏ trun ƀun rin hơđong kăp. Hăng tơlơi črâo trun mrô 40 thun 2014, anai lĕ tơlơi pơplih phrâo mơng sang bruă prăk kiăng kơ gum djru, ngă gêh gal amăng bruă čan prăk kiăng ngă tui jơlan hơdră prăk čan djru mơnuih mơnam. Truh ră anai ƀing gơmơi hơmâo tŭ mă kiăng ngă tui hơdôm hơdră pơhrŏ trun ƀun rin hơđong kjăp amăng ƀon lan”.

Truh ră anai, bruă djru čan prăk hơmâo pok pơhai tơl hơdôm să kual ataih, asuek amăng đơ đam tơring čar Gia Lai. Abih tih prăk brơi čan giăm 16.500 klai prăk, hăng rơbêh 500 rơbâo boh sang anŏ ƀun rin, giăm ƀun rin hăng hơdôm sang anŏ tui hơdră djru dưi čan prăk, amăng anun mơnuih djuai ania ƀiă giăm ha mơkrah. Mơng anun, mrô sang anŏ ƀun rin amăng tơring čar Gia Lai hơmâo hrŏ trun mơng rơbêh 23% thun 2014 dŏ rơbêh 8% tui ră anai. Ơi Rahlan Chung, kơ-iăng Khua git gai Ping gah tơring čar Gia Lai brơi thâo:

“Pơ anăp anai, amăng hrơi blan pơplih phrâo, tơlơi gal phrâo, sa, dua boh tơhnal tui tơlơi sit nik ba tơbiă dŏ lu anŏ aka ƀu lăp djơ̆. Yua anun Ping gah tơring čar rơkâo gơnong glông kiăng hơmâo tơlơi pơtrun mơng Ding jum kơđi čar amăng kơtưn git gai mơng Ping gah hăng bruă prăk čan djru mơnuih mơnam amăng đơ đam dêh čar lăi hrŏm hăng Gia Lai hnun mơn kiăng ngă hiưm pă ba glăi tŭ yua amăng čan prăk, pơgôp sit nik amăng bruă pơjing hăng pơđĭ kyar lŏn ia kah hăng ƀơi tơring čar Gia Lai”.

Yua mơng prăk čan tui jơlan hơdră čan prăk djru mơnuih mơnam, Gia Lai hơmâo tơlơi yak nao yôm amăng ngă tui hơdôm jơlan hơdă tui hơnong pơkă dêh čar amăng pơhrŏ trun ƀun rin hơđong kjăp, man pơdong plơi pla phrâo, pơđĭ kyar bơwih ƀong huă-mơnuih mơnam kual mơnuih djuai ania ƀiă hăng čư̆ siăng./.