Ală yal yau bè Ngai Noel

VOV4.K'Ho- Bè hơ̆ là dùl kàl Noel tai neh rê tus tàm ƀòn lơgar kờñ gơboh bơh bol he dê. Nùs nhơm Noel neh bềng lìu tàm ală gùng lòt tàm làm gùt ƀòn lơgar Tây Nguyên. Kơnòm dềt kung gơlơh chờ hờp ngan rlau tŭ ơm kơ̆p ală phan pà bơh ồng Noel dê.

Ồng Noel- Cau gơnoar bơto Nicolas

Yal yau yal bè dùl nă cau gơnoar bơto là Nicolas, ồng deh tàm rài dơ̆ 3 tàm dùl ƀòn tàm Patara, lơgar Hy Lạp hơ̆ là Ejypto rài yau, tŭ do là lơgar Thổ Nhĩ Kỳ. Ồng bơh dềt neh gĭt mờ dòn bơr mờ lơh jăt jơnau bơto bơh Yàng dê là “Tăc ală phan lơi mờ he geh nàng pà cau rƀah in”. Ồng sùm lời jơh dùl rài kis he dê nàng dong kờl cau rƀah, bòl glar dĭ dồn, kal ke kòp tê jê să. Mờ ồng là dùl nă cau kờñ gơboh ngan kơnòm dềt mờ sùm lời nùs nhơm uă ngan ai bol khi in.

Tàm dùl mang Noel ne, tŭ lòt gan dùl ƀòn dềt, Nicolas kơno săp cau dê ñìm. Ồng lòt tus rềp nàng sền den gĭt geh jơnau. Hìu bơnhă do, tài bơh rƀah ir den tàng ờ geh priă nàng blơi phan pà pơjăt kòn in tàm tŭ tơngơs hìu bơnhă.  Bè hơ̆ den tàng 3 nă kòn ùr hìu bơnhă ne ờ gơtùi geh bau.

Sơnđàc rài kis hìu bơnhă khi dê in, Nicolas ngềt ngơ̆t dô rê wơl hờ hìu nàng ai kơldung priă biàng he dê. Ồng wơl lòt tus wơl hìu bơnhă hơ̆ mờ to 3 đong priă biàng tàm hìu bơh ding ñhŭ. 3 đong priă biàng nisơna gơdùh di tàm ală sơprồm jơng mờ pe nă ùr ơruh gam ìs rañ kềng bơnhă ồs jơr ram. Bè hơ̆ là 3 nă ùr ơruh neh gơtùi blơi geh phan pơjăt bơh ală priă biàng mờ ồng Nicolas dê pà khi in.

Mờ pah nam, tàm mang Noel, ồng Nicolas bal mờ Bàp yàng Fouettard là cau bơyô he dê lòt pà phan ai kơnòm dềt in. Ồng rơ̆p pà phan mờ kèu ai ală kòn dềt dòn bơr mờ ală kòn dềt ờ dòn bơr rơ̆p gơtìp bàp yàng Fouettard lơh glài.

Jơnau yal bè cau gơnoar bơto Nicolas geh jơh tơl nă cau tàm yal wơl bal mờ gơ̆p in. Bol kơnòm kung bè hơ̆ mờ phan nam tàm dơ̆ pơrjum Noel, bol khi ndrờm yồng kềng bơnhă ồs jơr ram sơprồm jơng mờ lơh ngan pal dòn bơr ngan. Bol khi gơn kơnờm là rơ̆p geh dờp phan pà bơh cau gơnoar bơto niam nùs ngan do dê.

Ồng Noel ngai do

Ngai do, jơh tơl nă cau đơs là, ồng Noel gam ơm kis tàm tiah lồi đah tô plai ù bal mờ ală cau lơyah. Ồng lời jơi tŭ jiơ nàng rơcăng phan pà mờ phan nhơl ai kơnòm dềt tàm làm gùt dunia in. Tàm dơ̆ Noel, ală kơnòm dềt tàm làm bă tiah, rơ̆p cih sră pơyua ồng in. Tàm sră, khi rơ̆p yal bè ală jơnau niam, ală broă lơh dòn bơr mờ he neh lơh tàm nam. Bal mờ bơta gơn kơnờm ồng Noel rơ̆p kờñ gơboh mờ pơyua pà ală phan pà kờñ gơboh.

Ồng Noel rơ̆p sền tơl pang sră mờ sền ală oh dềt kơ̆p kờñ geh dờp phan lơi tàm ngai Noel do. Ồng kung bal mờ ală wa lơyah tàm anih lơh gơlik phan nhơl tàm tiah lồi đah tô plai ù he dê, rơ̆p bal mờ gơ̆p rơcăng phan pà ai ală kơnòm dềt dòn bơr in.

Mờ pah mang Noel, ồng sơnđờm tai dơ̆ lòt gùng bơh he dê bal mờ rơndeh hoài bơh 9 nơm tuần lộc dê hoài nàng cèng phan mờ phan nhơl ai ală kơnòm dềt in. Ồng rơ̆p tus tơl hìu, mŭt tàm gùng ding ñhŭ, ơn ală phan pà tàm sơprồm jơng yồng kềng bơnhă ồs jơr ram. Tŭ guh bĭc tàm àng drim gờñ ngai tơnơ̆, ală bơyô dềt rơ̆p chờ hờp dờp geh phan pà bơh ồng Noel dê.

Ồi àu pơrhê mờ rơndeh tuần lộc dê hoài

Bơh sơnrờp, tŭ lòt jàu phan ai kòn dềt in, ồng Noel- Cau gơnoar bơto Nicolas sùm rơ̆p soh dùl ƀộ àu mpha cau lòt jòi lòng neh klar mờ đìh tềng dùl nơm la. Dùl ngai, ồng gŏ dùl nă cau ătbồ tàm tiah do lòt gan. Cau ătbồ tiah do nggui tềng dùl nơm rơndeh hoài bal mờ 2 nơm tuần lộc hàng bơnĕ ngan. Tềng rơndeh geh yồng ală tiang liang gơklŏ gơcrà ntas kơno gơlơh niam ngan. Ồng do soh dùl ƀộ àu mpha pơrhê pa mờ ndau sơgơn lơh mờ tơrnò.

Ồng Nicolas neh gơlơh kờñ triang sền ngan ồng ătbồ tiah do. Ồng đơs: Wih yờ, añ dipal ngan nàng geh gơ gơ dê ih, la añ dê neh kra ir mờ àu mpha añ dê den kung ờ jai kong bơta mrềt noăt ngan do. Bol kơnòm rơ̆p chờ hờp rlau tŭ gŏ he tàm să bồ pa.

Tơnơ̆ hơ̆, ồng lòt tus cau mai phan niam ngan rlau jơh tiah do nàng sồr blơi dùl ƀộ àu mpha gơ in niam ngan. Mơya, krơi is crih crài ngan, tŭ neh jơh mai, ồng gơlơh bè gơmŭt ndơ̆p tơn tàm phan soh do. Tài bơh àu mpha gơ dờng ir pơndrờm mờ să bồ ồng, mờ mpha den gơlơh jòng wơl ir.

Cau mai phan đơs: Wơ yàng lơi, añ neh lơh ờ gơtùi tĕ àu mpha do rao. Sền gơ gơlơh dờng ngan ih.

Ồng Nicolas lơbơn niam đơs; Ờ gŏ chi lơi ờ, añ rơ̆p sa uă ƀañ kèu nàng soh di àu mpha do. Mpha jòng lah? Añ rơ̆p cù dùl yô khŏ ding jù nàng ờ huan dờng ir. Bañ kơlôi ir yơ, bol kơnòm rơ̆p gŏ añ niam ngan tàm àu mpha pa do do hă.

Tàm mang Noel nam hơ̆, ồng Nicolas tus tàm dùl nơm rơndeh geh tuần lộc hoài bal mờ kơldung phan dờng. Ồng gơklŏ gơcrà ngan tàm àu mpha pơrhê, tơrnò tềp bò ngan, mbùng ñŏ lơbơn niam lòt pà phan kòn dềt in.

Tờm nho Noel

Rài yau, tàm dùl mang Noel ne, geh 2 nă kòn dềt gam nggui kềng bơnhă ồs jơr ram. Nisơna, khi kơno săp cau dê teh mpồng, cau bi dờng ntoăt tus pờ mpồng. Pa pờ mpồng, 2 nă oh mờ mi khi gŏ dùl nă oh dềt soh phan sèt ngan, lơhơ ngan, lòt jơng gời. Kòn dềt sền gơlơh muh mat pàl ngan, gam sơrlèt gan mờ bơta mrềt noăt ngan bơh kàl mrềt dê. Kòn dềt să jan mprơm ngan, pờ bơr đơs ală jơnau đơs lơbơn lơño ờ sô ờ suàn ngan kơ̆p kờñ geh ai mŭt tàm hìu nàng jơr ồs gơ in ram. Bàr nă oh mờ mi do sền gŏ bè hơ̆ den sơnđàc ngan: Di sơl, mhar mŭt tĕ ih, bơyô rơ̆p jơr ồs ram bal mờ bol añ.

Bol khi pà klau dềt do in mŭt tàm hìu, lời ai klau dềt do in nggui rềp bơnhă ồs nàng jơr ram să, là tiah ram mhŭ ngan rlau jơh. Bol khi kung tam pà bal dơ̆ sa mang mờ klau dềt do. Mờ ai klau dềt do in bĭc mang tàm hìu he dê tàm jơnờng ram mhŭ ngan mờ bol khi den bĭc tàm cơghĕ kră ngan.

Gùl bơnang, bol khi gơtìp nrơ̆t bĭc tài bơh săp ntas cau dê pờ gùng đơs crih hờ bơdìh. Tŭ sền hờ bơdìh, bol khi sền gŏ dùl mpồl kơnòm kòn se soh àu mpha gơklŏ gơcrà ngan gam tus rềp hờ đah hìu khi dê. Khi gam cèng bal ală gòng, pĕ ală jơnau đơs crih iăt bơkah tồr ngan.

Kòn klau hìu rƀah bơh nti lơbơn niam ngan đơs mờ 2 nă oh mờ mi: Añ neh mrềt ngan mờ ală bơyô neh jà añ mŭt tàm hìu. Añ neh jơgloh ngan mờ ală bơyô neh pà añ in phan sa. Mờ añ neh glar ngan mờ ală bơyô neh lời añ in jơnờng nàng bĭc. Añ do ngan là Kòn Yàng Tơm trồ dê, añ lòt làm bă tiah nàng cèng wơl bơta lơngăp lơngai chờ hờp chờ hờñ ai ală kơnòm dềt lơbơn niam in. Mờ ală bơta lơi mờ ală bơyô neh ai añ in, añ dan pà wơl dùl phan pà bè jơnau ưn ngài ai nùs nhơm lơbơn niam bơh ală bơyô dê. Yàng ai tê tơn pă dùl ntê nho ơm rềp mpồng hìu mờ sơntơ̆p ntê nho do tàm ù. Yàng đơs tai: Pah nam, tờm nho do rơ̆p cèng wơl ai ală bơyô in uă ngan plai niam.

Tŭ neh jơh đơs bè hơ̆, Yàng nisơna dô roh thĭt. Ntê nho sơnđờm hòn gơ gơs dùl tờm nho dờng, geh ală plai wil mờ biàng. Bơh hơ̆ tus tơnơ̆ do, pah nam tàm dơ̆ Noel, tờm nho ndrờm geh ală plai niam.

Jơnau yal Yau Noel

Do là jơnau yal yau Noel đơs bè dùl jơnau kơ̆p kờñ dềt rơhền ngan bơh oh ùr rƀah dê tàm mang Kơnràñ Lik lìng mơya dòn bơr mờ lơbơn niam ngan. Ùr dềt do sùm kơlôi là ồng Noel là geh ngan, rơ̆p ờ gŏ tŭ lơi hŭi khai mờ mang Kơnràñ Lik làng khai rơ̆p geh dùl phan pà. Gĭt geh jơnau kơ̆p kờñ ngan mờ gơn kơnờm hơ̆, cau mè bulah tàm să geh kòp, trồ mang mrềt noăt tus kàr lơi kung pal lòt mŭt tàm brê dờng jòi phan nàng pà ai ùr dềt do in. Tài bè hơ̆ den tàng bol he hơ̆ sồng gŏ geh nùs nhơm mè mờ kòn dờng màng tus kàr lơi

Geh dùl nă ùr dềt ơm kis bal mờ mè he dê tàm dùl ƀòn ngài ngan. Hìu ùr dềt do dê rƀah lơ ời ngan, bàr nă mè mờ kòn pal lơh broă sùm gùt ngai den hơ̆ sồng jòi tơl phan sa. Khai ờ gŏ geh dùl nă cau bơyô, phan nhơl mơya khai ờ gŏ gơlơh muăt jrùm mờ ờ tŭ lơi gŏ gơlơh ơm is dùl nă să. Rềp hìu ùr dềt do dê geh dùl bă brê, tŭ lơi kung sùm kơno săp sềm hoăc, mờ ală bơkàu gơklŏ gơcrà ngan. Tàm kàl mrềt nam hơ̆, mè khai dê gơtìp kòp den tàng ờ gơtùi lơh geh broă lơi, khai pal ala măt tàñ brài nàng cèng tus drà tăc, khai tăc ală yô sơprồm jơng tàñ mờ brài bulah bàr nơm jơng lời gời bơh khai dê neh jù jơh lơm tài bơh mrềt noăt ir.

Tus ngai Noel, khai đơs mờ mè bal mờ nùs nhơm chờ hờp, kơ̆p gơn ngan: Ờ gŏ gĭt nam do, ồng Noel geh cèng sơl phan pà tus ai kòn in halà ờ, mơya kòn kung gam ơn dùl yô sơprồm jơng tàm bơnhă ồs sơl, digơlan ồng Noel ờ hŭi kòn yơ mè yơ!

Cau mè un bài kòn he dê mờ đơs: Bañ kơlôi tus jơnau hơ̆ tàm ngai Noel nam do yơ kòn ùr niam ngan mè dê, bol he hòi dan geh tơl phan sa sơrlèt gan kàl mrềt noăt ngan do là neh dờng màng ngan rao.

Mơya kòn ùr dềt ờ gŏ bài dòn là ồng Noel rơ̆p hŭi. Lài mờ mang Noel khai kung gam ơn sơl dùl yô sơprồm jơng tàm dơlam ding ñhŭ bơnhă ồs jơr ram mờ bĭc dùl rơngal bơkah ngan, mpao bè ồng Noel mờ phan pà mờ he rơ̆p geh dờp geh. Sền tàm sơprồm jơng mờ bơta gơn kơnờm bơh khai dê, cau mè muăt jrùm ngan tài bơh drim ngai hìng, tơnơ̆ tŭ ờ dờp geh phan pà bè jơnau kơ̆p kờñ, den kòn ùr khai dê rơ̆p muăt jrùm ngan gĭt nđờ. Nam do, mờ dùl phan pà Noel dềt rơhền ai kòn in, mò kung ờ gơtùi lơh geh sơl.

Drim ngai hìng guh bĭc, ùr dềt ntoăt tus tơn tềng sơprồm jơng mờ bè jơnau kơ̆p gơn, tàm sơprồm jơng khai dê geh dùl phan pà. Hơ̆ là dùl nơm sềm gam bĭc lơbơn lơño ngan tài bơh jơgloh mờ mrềt.

Sềm sền khai mờ bàr nơm mat gơhòi dà mat mờ hoăc den tŭ khai ai tê rơpoa rơlĕ tềng tơrnò lơbơn ngan. Khai tam ya mờ ùt kơ̆ ngan sềm tềng ntơh he dê. Khai lòt tus tềng jơnờng mè dê gam bĭc mờ đơs: Ơ mè, mè sền tĕ kòn do mè, ồng Noel ờ hŭi kòn mờ cèng tus kòn in dùl nơm phan pà bềng bơta kwơ ngan do ơ mè.

Ală ngai tơnơ̆ hơ̆, khai ròng siam sền gàr kòn sềm, jơr ram mờ tơn siam sềm in sa pah ngai. Sềm hoăc sùm hô hơng ngan pah ngai, rơ̆p tềng pơnì khai dê pah tŭ khai lơh broă. Tus kàl bồ nam, khai pờ đồr, tơngklàs sềm nàng lời sềm in khăt gơboh mờ rài kis. Mơya sềm ờ bài dô par, sềm ơm rềp lềr wềl sùm tàm să khai dê mờ ơm sùm tàm hìu, rơ̆p tềng mpồng pơnet pah àng drim, mờ hoăc ală jơnau hoăc iăt gơlơh bơkah tồr ngan gơlơh bè hòi khai guh bĭc.

Cau mè sền kòn ùr he dê tàm bơta chờ hờp chờ hờñ ngan gĭt lơh. Tài bơh ngòt kòn muăt jrùm, den tàng mang Kơnràñ Lik lìng, mò neh mŭt tàm brê nàng jòi dùl phan pà bal mờ jơnau kơ̆p kờñ rơ̆p jòi dùl phan pà lơi hơ̆ ala ồng Noel pà kòn in mờ jòi gŏ dùl nơm sềm gam tă nhơm lơbơn ngan tài bơh jơgloh mờ mrềt ir. Bulah mò gam kòp kơn jơ̆ mờ tàm đah bơdìh bềng piar mờ càl khồm pràn ngai tàm kàl mrềt noăt dê.

Viết bình luận