VOV4.K’ho - Ia Dom là xã tiah nhàr dà lơgar geh gal làng bol kòn cau, gơwèt kơnhoàl Đức Cơ, càr Gia Lai. Ia Dom neh ai geh bơta niam pràn tu\ gơs xã tiah nhàr dà lơgar sơnrờp ngan Tây Nguyên dê geh khà broă [òn lơgar pa bè bơ\t bơtàu [òn lơgar pa. Bơta lơi neh lơh geh cồng nha bơh ù tiah nhàr dà lơgar do?

Nam pa tus, ală suơn cao su gam lì nha pa, tơlir niam mờ gơs pràn. Rơcang mu\t tàm kàl còr bơsơ\t pa, ồng Siu Thêm, kis tàm [òn Mok Đen, xã Ia Dom lơh kloh ală bơngàn ơn bơsơ\t cao su, nền nòn tồl ală pềs còr kờ` sồt.

Ồng Siu Thêm pà g^t, tơnơ\ mờ rơlao 20 nam bal mờ Binh đoàn 15 tơnguh bơtàu tòm cao su, rài kis, broă lơh sa bơh làng bol neh geh ală tam gơl pràn kơl dang.

Muh măt [òn lơgar geh niam, gùng [òn geh lơh niam, [uơn tàm broă lòt rê. Ală nam pa do, bu\ lah khà priă cao su ờ gơguh uă, mơya Binh đoàn kung gam drơng gàr niam rài kis công nhân mờ khà priă nhai ring niam rơlao 5 tơlăk priă tàm 1 nă 1 nhai:

-Bè broă đơng lam broă lơh den ndrờm bal. ală ngai chờ, kuang bàng đơng lam geh tus bal mờ [òn lơgar, blơi sur, `ô sa chờ bal; `ô tơrnờm mờ làng bol den tàng gơlơh đềt mềr ngan.

Mpồl ling sền gàr tiah nhàr dà lơgar kung bè hơ\, hơ\ ờng Công ty 72, g^t nđờ mpồl lơh sa ndrờm tus bal mờ làng bol tàm [òn chờ hờp ngan. Làng bol bol a` ưn ngài broă sền gròi bơh gơnoar atbồ tus mờ làng bol, cèng làng bol in uă bơta niam bơne\.

Bal mờ ală phan tam jo\ tơngai là cao su, kơphe, tu\ do tàm ù tiah nhàr dà lơgar Ia Dom neh gơdờp mờ ờ uă bơta tòm chi sa plai mờ broă lơh gơs phan kă bro bè pơnăt thái, na ha là chôm chôm, plai bung tơlir.

Ntào tàm gùl suơn tòm chi sa plai gam hòn gơs niam, ồng Trang Quốc Hùng, kuang atbồ Hợp tác xã (HTX) lơh sa suơn sre Ia Dom pà g^t, bơta pràn bơh xã là geh bă ù ơnàng mờ gam geh bơcri priă kơlôi sơnơng kờ` lơh geh cồng nha rơlao.

Mờ broă crơng gơs HTX, làng bol lơh broă sa, tàm hơ\ uă ngan là làng bol kòn cau, gam geh tơl bơta kờ` tìp mờ broă kỹ thuật tam pa, tìp mờ sơntìl pa, geh bơta niam bal mờ ală broă lơh bal jòi geh anih tăc niam.

Ală khà lơh sa hữu cơ, VietGap gơlơh bè kal ke kờ` geh ngui mờ làng bol kòn cau, mơya mờ broă lơh at tê bơto broă, dùl nă cau lơh 10 nă cau đòm jăt bal, ồng Trang Quốc Hùng pin dờp, HTX Ia Dom geh bơ\t bơtàu khà măt kă bro is:

-Di lah tam pơnăt thái do den 1 nam geh 120 tơlăk priă tàm 1 lồ, cồng nha uă rơlao 3 dơ\ mờ lơh kơphe. Gam is tòm na, di lah tam hòn gơs niam, tu\ neh geh plai, 1 lồ ờ uă ngan kung geh 300 tơlăk priă.

Kung là bă ù, trồ tiah, tiah kis tàm do sơl mờ di lah jăt mờ jơnau kơlôi sơnơng bơh làng bol g^t wă, geh tam gơl den cồng nha geh tàm ù tiah do uă ngan.

Ồng Ngô Hữu Thiện, Chủ tịch UBND xã Ia Dom, kơnhoàl Đức Cơ pà g^t, nam 2015, xã geh dờp khà [òn lơgar pa. 5 nam do, xã sùm ai kờ` bơ\t bơtàu [òn lơgar pa kơl jăp, rài kis làng bol mùl màl gơguh uă, pal lơh ngan mờ bơta pràn geh is, ờ kơ\p gơn tàm broă bơcri priă dong kờl bơh Dà lơgar dê.

Bơtoah ngan là xã Ia Dom geh broă lơh bal bơh uă anih lơh sa kă bro dờng mờ geh pơnrơ ngan là ală công ty gơwèt Binh đoàn 15, lơh tòm kờ` ai geh broă lơh ring niam.

Mờ ală gùng dà broă lơh di pal tàm broă tam gơl phan tam, chồl pràn broă ngui khoa học kỹ thuật, broă lơh sa bơh xã neh sơrlèt mờ tơngai kal ke tu\ kơphe, cao su, tiêu ndrờm ờ geh tơnhào mờ gơmù khà priă. Priă geh tàm rài kis làng bol geh sùm mờ bơta rơ[ah gơmù mhar, kơl jăp.

Ồng Ngô Hữu Thiện pà g^t, tu\ do khà hìu rơ[ah tàm xã gam hờ đơm 6% mờ do là bơta kuơ màng kờ` xã Ia Dom pơn jăt tai brồ guh:

-He neh geh khà den ba` kơ\p gơn tàm broă bơcri priă bơh Dà lơgar tai mờ pal tơnguh ală bơta pràn neh geh lài xã dê. Tàm tơngu me ù tiah, phan tam tu\ do tơrgùm tam, tơnguh cồng nha, bơta niam, ngui khoa học kỹ thuật hơ\ sồng tềm pềr kờ` tơnguh uă rài kis.

Mờ ală broă lơh ngan bal mờ cồng nha neh lơh geh, geh pơnrơ tàm broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa, xã tiah nhàr dà lơgar pa Ia Dom neh pơnyờ să ngan geh uă kuang bàng đơng lam Đảng, Dà lơgar tus còp, lam sồr mờ pơn jờng kờ` lơh uă broă lơh do.

Pa do ngan, tàm lồi nam 2019, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ ồng Trương Hoà Bình neh tus còp mờ lơh broă tàm xã tiah nhàr dà lơgar Ia Dom, Phó Thủ tướng chờ gờm mờ pơn jờng cồng nha bơh xã Ia Dom tu\ do là xã sơnrờm ngan tàm tiah nhàr dà lơgar Tây Nguyên geh khà broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa:

-Xã Ia Dom bol he dê là xã sơnrờp ngan tàm gơl gùng nhàr dà lơgar geh khà broă bơ\t bơtàu [òn lơgar pa, geh cồng nha do di gơlan geh sền do là broă lơh ngan dờng màng bơh Đảng bộ, gơnoar atbồ hơ\ sồng làng bol kis tàm xã Ia Dom kung neh lơh ngan tus bal, pơgồp bơta pràn kờ` lơh, tơnguh bơtàu, he geh khà broă [òn lơgar pa.

Tơnơ\ mờ tu\ dà lơgar geh tơnklàs den rài kis làng bol gam tìp uă kal ke, mơya ală nam pa do neh geh uă tam gơl pa niam, [òn lơgar pa geh lơh gơs. Rài kis làng bol neh uă bơta niam rơlao, pas gơs rơlao, hơ\ là bơta pal pơn jờng, chờ hờp ngan.

Dùl nam pa tai tus mờ gùt ù tiah dà lơgar dê. Mờ xã Ia Dom, nam pa sơlơ geh lơh niam rơlao tai tài ală suơn tam phan gam hòn gơs niam, di gơlan geh pơn jăt tai cèng geh rài kis hờm ram làng bol ală kòn cau tàm tiah nhàr dà lơgar do in.

Cau mblàng Ndong Brawl