Tàm rài tam lơh mờ bol Mỹ dong klàs dà lơgar, ù tiah sơnĕ pe tiah nhàr lơgar “Dùl dơ̆ iar nrau 3 lơgar kơno bal” gơ gơs tiah tờm tam lơh sơgràm phà cui rơcai bơh Mỹ- Ngụy dê nàng kờñ kơryan tiah tàm tơrbŏ bal gùng Hồ Chí Minh tiah đah mat tơngai lik- mat tơngai mut Trường Sơn. Bal mờ ƀồm mền, gar phàu, cau sò tơm gam ngui bal sơnơm khih hoá học lơh gơ sơ̆t rung kòn bơnus mờ chi che tàm tiah do. 48 nam tơnơ̆ ngai tơrgùm dùl dà lơgar, ală ngai do, rê tàm tiah sơnĕ pe tiah nhàr lơgar Ngọc Hồi sền gŏ ù tiah chơ̆t kis wơl.

Bơh ƀòn dờng Kon Tum lòt jat gùng Hồ Chí Minh sơlơ̆u wơl tiah đah Tô mat tơngai mut pơgap 60 kơi sồ là tus kơnhoàl Ngọc Hồi- ù tiah sơnĕ pe tiah nhàr lơgar. Tàm thị trấn Plei Kần tàm Công viên anih tờm gam geh bơcri priă lơh niam wơl dờng ơnàng ngan dùl pang rùp lŭ tơngkah wơl tus ală nam nhai ƀồm gơdùh, gar phàu bơr toh: “gùng Hồ Chí Minh tiah đah mat tơngai lik Trường Sơn gơl Ngọc Hồi- Lộc Ninh. Gùng 18A, 18B tàm tơrbŏ tiah đah mat tơngai lik- đah mat tơngai mut Trường Sơn: Ngọc Hồi- A Tô Pơ (1967- 1975). Gah đơng lam Sở Binh trạm 37. Tiah tờm tam lơh sơgràm phà, kơryan cui rơcai bơh ling rơndeh par mờ ling tàm ù gờl Mỹ- Ngụy dê”. Ngài pơgap mờ rùp lŭ do 3 kơi sồ nggùl jat gùng dờng 40 rê tus sơnĕ pe tiah nhàr lơgar Việt Nam- Lào- Campuchia là Tiah tềl lời wơl kah yau tam lơh pha lin Plei Kần, gơwèt ù tiah xã Đăk Xú. Do là tiah nam 1966, Mỹ- Ngụy lơh pôs đồng ling klàng nàng kờñ sơgràm phà ù tiah sơnĕ pe Đông Dương kơryan bơta ntàu tam lơh bơh mpồl ling tờm he dê bơh tiah đah Tô dà lơgar mut mờ bơh lơgar Lào, Campuchia tus. Mò Lưu Thị Minh Giang, Bí thư Đảng ủy xã Đăk Xú, kơnhoàl Ngọc Hồi pà gĭt, Đảng ủy xã sùm lời ai bơta dong kờl, sền gròi kwơ màng nàng bơt bơtàu mpồl lơh broă tàm pơn jat tai lơh jat niam bơhiàn kah yau dờng màng bơh ù tiah sơnĕ pe tiah nhàr lơgar dê.

Mò Lưu Thị Minh Giang, đơs: “Tàm ală nam do Đảng ủy neh pơnđơl pràn lơh ngan bơt bơtàu, bơtàu tơnguh mpồl cau kơ̆ kơl jap pràn kơl dang. Bơt bơtàu mờ bơtàu tơnguh kòn bơnus, bơtàu tơnguh mpồl đoàn viên ơruh pơnu, tơmŭt uă Đảng viên tàm ală thôn ƀòn. Bơdìh hơ̆ là bơto bơtê cíñ trị, bồ tơngoh ai đoàn viên, ơruh pơnu in mờ gơwèt mờ ală hìu bơsram kung sùm mblàng yal nàng geh uă bơta tam gơl uă ngan tàm bơta gĭt wă bè bơta kwơ, bơhiàn niam bơnĕ bơh kơnhoàl dê”.

48 nam tơnơ̆ ngai Dà lơgar tơrgùm dùl, ù tiah sơnĕ pe tiah nhàr lơgar Ngọc Hồi, càr Kon Tum neh kis wơl. Tàm dòr Sạc Ly Mỹ- Ngụy rơsìh dà sơnơm khih hóa học lơh gơ sơ̆t jơh bal chi che tŭ do neh bềng lơm brê nho dờng ơning ơnàng ngan. Mờr 25 rơbô lồ tờm chi tam mờ uă ngan là tờm kau su, kơphê cèng wơl ală kàl tơnhào hờm ram ai rlau 60 rơbô nă làng bol 17 jơi bơtiàn oh mi bơh kơnhoàl d in. Tus tŭ do, kơnhoàl Ngọc Hồi neh geh 5 tàm 8 xã, thị trấn lơh sir broă lơh ƀòn lơgar pa, kờp jơh hìu bơnhă rƀah gùt kơnhoàl jat jơnau sồr pa mìng geh 4,5% khà hìu bơnhă. Bal mờ bơt bơtàu 34 kơi sồ gùng tiah nhàr lơgar bơh Dà lơgar dê mờ lơgar Lào mờ 13 kơi sồ rềp nhàr bal mờ lơgar Campuchia gơ gơs gùng tiah nhàr lơgar ring lơngai, gĭt gơ̆p lơh bơyô, kơ̆ kơl jap, lơh broă bal bơtàu tơnguh bal, Đảng ƀộ, gơnoar atbồ, ling klàng mờ làng bol kơnhoàl Ngọc Hồi kung gam bơt bơtàu kơnhoàl Ngọc Hồi gơ gơs tiah bơtàu tơnguh niam tiah nhàr lơgar dê. Ồng Đinh Cao Cường, Bí thư Huyện ủy Ngọc Hồi, pà gĭt, Nghị quyết Pơrjum dờng Đảng ƀộ kơnhoàl dơ̆ VII, tơngai lơh broă bơh nam 2020-2025 ai geh jơnau kờñ tus lồi tơngai lơh broă bơt bơtàu kơnhoàl Ngọc Hồi gơ gơs broă jàu tiah drà khà IV.

Ồng Đinh Cao Cường, đơs: “Ƀan Thường vụ Huyện ủy neh sồr lơh kràñ cê jơh nùs lơh jat ală broă jàu bơt bơtàu tiah drà khà IV jat Nghị quyết sồ 26, ngai 21/9/2022 bơh Ủy Ƀan thường vụ Quôk hội dê. Ƀan Thường vụ Huyện ủy neh ai gùng dà broă lơh lam lơh Rơndap broă lơh lơh niam wơl tiah drà tàm thị trấn Plei Kần, mơya rơndap ù tiah rề ơnàng ù tiah tiah drà. Hòi jà, gơ hòi gơ jà bơcri priă lơh bàr pe rơndap broă lơh. Cồng nha tơn jơh ală broă jàu lơh geh 76,6 điềm. Bè hơ̆ neh lơh geh điềm kờñ pal geh bơh broă jàu tiah drà khà IV dê”.

Nàng lơh jat geh bơta pràn là tiah jun ntrờn, tàm tơrbŏ bal gùng pleh lơh sa tiah đah mat tơngai lik- đah mat tơngai mut gan mpồng tiah nhàr lơgar dunia Bờ Y tus ală lơgar: Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanma, ală nam pa do càr Kon Tum mờ kơnhoàl Ngọc Hồi neh lời ai uă priă jền bơcri lơh lơh geh bơta bơtàu tơnguh mhar ai thị trấn Plei Kần in. Bal mờ broă rề ơnàng bă ù gơguh mờr 2 rơbô 900 lồ, kơnhoàl Ngọc Hồi tơrgùm priă jền lơh rơndap broă lơh lơh niam wơl tiah drà. Bơcri priă lơh gùng anih tờm tàm thị trấn; gùng tiah đah Jum rề ơnàng ù tiah tiah drà; lơh niam wơl kông viên... mơkung hòi jà, gơ hòi gơ jà bàr pe rơndap broă lơh dờng, bè: Anih tờm kă bro- hìu drà, drà; rơndap broă lơh tiah làng bol ơm kis pa tàm thị trấn Plei Kần. Geh 32 nam ơm kis đềt mềr mờ ù tiah sơnĕ pe tiah nhàr lơgar bơh ngai sơn rờp crơng gơs kơnhoàl Ngọc Hồi, ồng Nguyễn Hữu Tiến, hìu ơm tàm thị trấn Plei Kần, pà gĭt: “Tŭ do ù tiah thị trấn geh rề ơnàng. Gùng lòt rê, den ù tiah niam kwơ màng ngan là bè tiah ơm kis tŭ do là gàr geh niam ngan. Tŭ do bàr pe broă bơt bơtàu kwơ màng là broă bơt bơtàu kwơ niam tàm ù tiah do dê den gam geh lơh niam mờ bơt bơtàu pa. Ngan ngồn là tơnơ̆ dùl tơngai ờ jŏ tai den muh mat thị trấn dê rơ̆p dờng niam mờ tơlir- sàng goh- niam bơnĕ rlau tai”.

Ồng Trần Sỹ Hải, Củ tịc Ủy ƀan Ñân zân thị trấn Plei Kần, kơnhoàl Ngọc Hồi, pà gĭt, tus lồi nam 2022 priă lơh geh kờp bal tơl nă cau bơh mờr 20 rơbô nă làng bol thị trấn lơh geh rlau 52 tơlak đong. Gơnoar atbồ thị trấn ai jơnau kờñ bơtàu tơnguh tiah drà pơgồp bal mờ broă tơnguh uă rài kis phan bơna mờ nùs nhơm ai làng bol in. (B)

Ồng Trần Sỹ Hải, đơs: “Mờ dùl gơnoar broă ù tiah tờm bơh tiah nhàr lơgar dê, ngan là anih tờm tàm tơrbŏ bal, Ủy ƀan Ñân zân thị trấn pơn jat tai lam lơh niam ală tơngume rơndap ù tiah neh geh càr ring bal mờ pơgồp bal niam mờ ală gah bơh kơnhoàl dê cribơyai ai Ủy ƀan Ñân zân kơnhoàl in bơcri priă pờ ơnàng ală gơl gùng lòt nàng drơng  broă bơtàu tơnguh lơh sa mơkung drơng broă ai broă lơh sền gàr Dà lơgar. Bơdìh hơ̆, Ủy ƀan Ñân zân thị trấn pơn jat tai mblàng yal, hòi jà làng bol tơrgùm bơtàu tơnguh lơh sa, bơt bơtàu tiah drà ngăc ngar bơtàu tơnguh rài kis phan bơna mờ nùs nhơm”.

Neh là tiah tờm tam lơh sơgràm phà, kơryan cui rơcai bơh ling rơndeh par mờ ling ù gờl Mỹ- Ngụy dê, neh là tiah tus jơh bal mờ chi che kung ờ jai kis sơl tài bơh sơnơm khih hóa học, ù tiah sơnĕ pe tiah nhàr lơgar Ngọc Hồi tŭ do neh kis wơl. Đảng ƀộ,  gơnoar atbồ, ling klàng mờ làng bol kơnhoàl Ngọc Hồi gam pơn jat tai bơt bơtàu kơ̆ kơl jap tiah nhàr lơgar bơh Dà lơgar dê, gơ gơs tiah bơtàu tơnguh niam tàm gơl gùng tiah nhàr lơgar bơh Dà lơgar dê gơl lòt gan càr Kon Tum jòng rlau 292 kơi sồ rềp nhàr bal mờ 2 lơgar: Lào mờ Campuchia.