Tăt Mpồl lơh broă Dunia bè Prăp gàr phan geh is tàm lơgar Việt Nam, Lào, Campuchia là 3 lơgar pà gŏ broă ngui sa poăc phan kis tàm brê uă, tàm hơ̆ uă ngan là ală bơta phan kis tàm brê mờ sềm geh ràng tăc uă tàm drà mờ broă ngui tàm ală hìu ñô sa. Tàm tŭ hơ̆, geh uă ngan ală kòp gơtờp pa geh tŭ do ndrờm geh bơh phan kis tàm brê mờ gơtờp tus hờ kòn bơnus. Kă bro phan kis tàm brê neh pơgồp bal tàm bơta lơh gơtìp ală bơta ờ niam, pơhìn uă ngan ờ mìng gơwèt mờ tiah kis mờ ală bơta phan kis tàm brê dê, mờ gam tus mờ bơta pràn kơl dang să jan bal mờ bơta lơngăp lơngai bơh să tờm kòn bơnus dê.

Mò Nguyễn Đào Ngọc Vân, kwang dong broă dà lơgar tam dră mờ kă bro phan kis tàm brê ờ di mờ adăt boh lam bơh Mpồl lơh broă Dunia bè prăp gàr phan geh is tàm lơgar Việt Nam yal, broă lơh do kơ̆p kờñ gơtùi dong kờl làng bol kis tàm ƀòn drà tàm ală càr, ƀòn dờng ala bơta mờng ngui sa poăc phan kis tàm brê. Cồng nha kơlôi sơnơng pà gŏ, bơta tờm lơh làng bol kờñ sa poăc phan kis tàm brê là tài ală cau do pin là phan sa ris, bơkah, dong kờl ală cau do ai tơngŏ geh gơnoar tàm mpồl bơtiàn, ha là bơtơl phan sa bơkah ai bơta pràn kơl dang să jan in. Bơ̆t bơtàu dùl broă lơh geh ai bơh tàm bơta kờñ cau ngui sa dê, Mpồl lơh broă Dunia bè Prăp gàr phan geh is tàm lơgar Việt Nam kơ̆p kờñ mpồl cau kờñ đơs is mờ làng bol đơs bal wă là: ngui sa poăc phan kis tàm brê ờ uă ngan nàng ală cau do ai bơta pràn kơl dang să jan bơh să tờm bal mờ mpồl bơtiàn tŭ broă lơh do di gơlan lơh gơlik geh mờ gơtờp ală bơta lơh gơtìp kòp bơh phan kis tus hờ kòn bơnus.

Jăt ồng Nguyễn Văn Chính, Kwang atbồ Brê dà lơgar Cúc Phương yal, broă ngui sa poăc phan kis tàm brê neh lơh gơmù uă ngan mpồl ală bơta phan kis tàm brê, lơh gơtìp ală bơta tìs gan nhàr dà lơgar mờ tàm lơgar, mờ lơh gơguh uă ngan bơta di gơlan lơh gơtờp kòp bơh phan kis tàm brê tus hờ kòn bơnus. Jơh ală cau ngui sa ờ git bơta di gơlan gơtìp mờ să tờm ală cau do, cau pròc mhàm bal mờ mpồl bơtiàn pal kong gơtìp tŭ blơi poăc phan kis tàm brê: “Broă tơrgùm mblàng yal tơnguh jơnau wă bơh mpồl bơtiàn gơwèt mờ broă ngui sa poăc phan kis tàm brê ờ geh sền gròi là bơta sền gròi lài ngan nàng he geh tơmù broă kờñ ngui sa lah ờ, neh dong kờl ală bơta phan kis gờñ geh wơl, he geh tơnguh bơta pràn kơl dang să jan mpồl bơtiàn. Bơh tŭ hơ̆, lơh geh bơnàng jă lài ai broă tơnguh bơtàu kơl jăp dà lơgar”.

Đơs pràn tus mờ ală kòp gơtờp ngòt rơngơ̆t, ồng Nguyễn Văn Long, Kwang atbồ ing Gah lơh sơnơm phan ròng, gơwèt Ƀộ Nông nghiệp mờ Phát triển Nông thôn pà git, dunia tŭ do dờp geh bơta tơngŏ ngai sơlơ uă kòp gơtờp ngòt rơngơ̆t geh bơh phan kis tàm brê gơtờp tus hờ kòn bơnus bè Bơta ai tơngŏ gơmù bơta pràn sơndră mờ kòp (AIDS/HIV), Ebola, Bơta tơngŏ tă nhơm Trung Đông (MERS-Kov), kòp gơtờp Kovid-19 ha là kòp rang dồ.

Jăt ồng Nguyễn Văn Long, Kwang atbồ ing Gah lơh sơnơm phan ròng pà git: Geh bơta gơtờp kòp bơh phan kis tàm brê tus hờ kòn bơnus là tài ală broă sơgràm bơh kòn bơnus di tàm ală tiah kis gam bè ờs, lơh gơtìp tus mờ broă tìp bal rềp đah ală bơta phan kis tàm brê mờ kòn bơnus. Ală broă lơh ngòt rơngơ̆t ngan là ting cuh kơñao, phan diang, kă bro, lơh mờ sa poăc phan kis tàm brê. Nàng tơnguh uă cồng nha atbồ dà lơgar tàm broă kơrian mờ sền gròi kòp gơtờp ngòt rơngơ̆t gơtờp bơh phan kis tàm brê tus hờ kòn bơnus, he pal lơh jăt jơnau bơto sồr bơh ală mpồl lơh broă dunia. “He pal lòt bal mờ ală mpồl lơh sa kă bro, tàm hơ̆ uă ngan là cau ròng phan gơrềng tơn tus mờ ală kòp gơtờp đah phan ròng mờ kòn bơnus bè: Kòp pluh iar, ơda, kòp sơnrang, kòp ñiệt thán, kòp liên kầu khuẩn. Mờ lơh broă bal nền nòn bè ală mpồl lơh broă dunia nàng lơh niam broă atbồ phan kis tàm brê, tàm hơ̆ uă ngan là broă kă bro, pơn diang phan kis tàm brê đah lơgar Việt Nam mờ ală lơgar mờ đah ală tiah tàm lơgar Việt Nam tŭ do kung là broă pal geh sền gròi ngan, do là bơta lòng gơrềng tơn broă sền gròi kòp gơtờp”.

Jăt ồng Nguyễn Quốc Hiệu, Phó kwang atbồ Kụk Sền gàr brê đơs, pal tơnguh broă pơgồp bal đah ală anih lơh broă geh gơnoar tàm broă kơrian kă bro, ngui sa poăc phan kis tàm brê. Bơdìh hơ̆ tai là sền wơl, bơtơl sră nggal adăt boh lam bè rơcang sơndră kòp gơtờp tàm phan kis tàm brê; bơ̆t bơtàu kơrnoăt pơgồp bal ală gah lơh broă đah ală anih lơh broă, mpồl lơh broă atbồ phan kis tàm brê mờ tàm hơ̆ uă ngan là yal mblàng nàng làng bol wă ală kơrnoăt bơh dunia, bơh dà lơgar bè phan kis tàm brê kung bè bè jơnau wă tus mờ bơta di gơlan gơtờp kòp tŭ ting cuh, lơh ròng, gơsơ̆t lơh poăc mờ tăc poăc phan brê gơwèt mờ să tờm bal mờ mpồl bơtiàn.