Theo quan niệm của người Khơ Mú, vạn vật đều có linh hồn và trời, đất, nương, rẫy… có quan hệ mật thiết với đời sống và sản xuất của con người. Vì thế, cứ vào dịp đầu năm, đồng bào lại tổ chức lễ hội Cầu mùa, mở đầu một vụ sản xuất mới.

Lễ hội Cầu mùa của người Khơ Mú gồm 6 phần: Mở đầu là lễ cúng ma nhà, báo cáo với tổ tiên đã sang năm mới, chuẩn bị sản xuất, mong tổ tiên phù hộ cho con người mạnh khỏe, mùa màng tươi tốt.

Phần 2 là lễ tôn vinh thần lúa, thần màu và thần  khoai sọ. Đây là nghi thức để nhớ ơn người xưa đã tìm ra cây lúa, cây màu.

Phần 3 là lễ chọc lỗ tra hạt, mong muốn thần linh phù hộ cho hạt thóc giống nảy mầm đều, bảo vệ không cho chim muông, thú rừng ăn thóc giống.

Tiếp đó là phần lễ cầu mưa. Đây là một trong những nghi lễ quan trọng nhất của lễ hội cầu mùa. Người Khơ mú quan niệm rằng sau khi gieo hạt, để vụ mùa năng suất cao, phải tổ chức lễ hội cầu mưa, cầu cho mưa thuận gió hoà để cây trồng tốt tươi, mùa màng bội thu. Cầu mong các vị thần linh che chở cho con người, bảo vệ mùa màng khỏi hạn hán.

Sau lễ cầu mưa là lễ đón mẹ lúa. Lễ này tạ ơn tổ tiên, trời đất đã phù hộ cho đồng bào có mùa màng bội thu. Người Khơ mú cũng tạ ơn các nông cụ hỗ trợ sản xuất và trâu bò đã giúp bà con làm nông trong suốt mùa vụ qua.

Lễ hội cầu mùa là hoạt động văn hóa cộng đồng cổ vũ, động viên bà con bước vào một vụ sản xuất mới với tinh thần lao động, sản xuất hăng say. Đồng thời giáo dục thế hệ trẻ nhớ về cội nguồn, nâng cao ý thức trong việc bảo tồn, gìn giữ, phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

Lễ hội cầu mùa được tổ chức những ngày đầu xuân

Người Khơ mú chuẩn bị lễ cúng thần linh với những sản vật ngon nhất

Các sản phẩm cấy trồng người Khơ mú dâng lên thần linh

Biểu diễn các điệu múa nghi lễ

Điệu múa của các thiếu nữ

Mô phỏng các hoạt động sản xuất, sinh hoạt hàng ngày

Lễ tra hạt bắt đầu một vụ cấy trồng mới

Tôn vinh thần lúa

thần khoai sọ

... và thần màu

Thiếu nữ Khơ mú duyên dáng trong ngày hội

Đinh Tuấn/VOV-Tây Bắc