VOV4.M’nông - Đah nău ŭch nău uĕh way ơm, lơn lah ntŭk ntô chĭng gông Tây Nguyên; nghệ nhân chĭng gông K’Tiếu, rêh ta thôn Duệ, xă Đinh Lạc, nkuăl Di Linh, n’gor Lâm Đồng mât ndray mro, rêh hvi nău ŭch đah trong ntĭm, dŏng chĭng an rơh druh ndăm ta ntŭk.
Nghệ nhân K’Tiếu deh năm 1952 ta nkuăl Di Linh, nkual neh geh âk nău way ơm mpeh văn hóa, nău uĕh ba lŏ K’Ho Srê, lah ntŭk geh âk nuĭh rnoi K’Ho gŭ bah jŏ. Kơt ăp bu ranh ƀon n’hanh nghệ nhân êng ta nkual neh bah Dâng Tây Nguyên lah nsum, bu ranh ƀon K’Tiếu lĕ dơi rlău n’hanh dơi ndơn tay ăp nău mprơ, pơnđik pơnring, tam pla, đơs loong bah kônh wa K’Ho kăl e tâm rơh lễ hội way ơm ta nkual neh yôk prêh aơ.
Bu ranh mô knŭng wât n’hanh blău ăp lễ hội way ơm, ƀư ăp nău ôp brah kuăl yang lŏ mir..., Bu ranh hôm blău ăp nău răch brah kơt ăp nău chĭng n’hanh nghệ thuật tŭr chĭng bah rnoi nơm.
Bu ranh K’Tiếu nkoch: “Gâp ŭch chĭng bah jêt, tât năm 14 năm deh gâp lĕ gĭt tŭr chĭng. Ăp rnôk tâm ƀon geh rnăk wâl ƀư lễ hội way ơm, gâp râng n’hanh nti ăp nuĭh hăn lor. Yor nê, gâp dŏng dŭt âk ăp ntil chĭng 2, chĭng 3 n’hanh bôr chĭng 6 păng. Gâp mpŏng dơi an ăp n’hâm soan nơm gay ntĭm an kon sau gĭt dŏng chĭng, kơl khân pơng wât nkô̆ nău n’hanh nău khlay bah chĭng tâm nău rêh văn hóa bah nuĭh K’Ho lah êng n’hanh ăp rnoii mpôl đêt Tây Nguyên lah nsum”.
K’Tiếu dôl ntĭm nuĭh nti dŏng tŭr chĭng
Nar aơ, ăp bu ranh ƀon, nghệ nhân gĭt blău n’hanh ƀư blău ăp lễ way ơm bah nuĭh K’Ho kơt bu ranh K’Tiếu ta nkual neh Di Linh aƀaơ kơt mô hôm geh nuĭh tay. Yor lah, aƀaơ ăp nuĭh gĭt wât mpeh nău văn hóa way ơm nuĭh K’Ho lĕ ntơm roh tĭng u che. Yor nê, kônh wa tâm nkual uănh ranh kơt du “ntŭk mât prăp rêh” âk nău ryơk mpeh drăp ndơ văn hóa, djăt tĭng brah yang uĕh bah nuĭh K’Ho.
Bu ranh K’Tiếu dơi âk nuĭh ƀon lan ta xă n’hanh tâm nkual rnê ryơk, yor bu ranh lah ntŭk nsing nuih n’hâm bah ƀon lan, dăch dêh mro, “Mât ndray hâng ŭnh” n’hanh “Nkoch trêng tay” nău ŭch an ƀon lan rnoi mpôl đêt tâm xă, ngăn lah rơh druh ndăm K’Ho.
Đah nău ƀư tơm lah bu ranh ƀon, nghệ nhân, bu ranh K’Tiếu mô knŭng râng nkoch trêng, rgŏ jă kônh wa jŭt jăng ăp nău way ơm mô hôm tâm di, nsrôih pah kan jan sa, n’hŭch ach o nâp nâl, ndâk njêng nău rêh văn hóa, ƀon lan mhe, tâm rnglăp ƀon lan, ma hôm dŭt ŭch trêng ntĭm tŭr chĭng an druh ndăm rchong ta ntŭk.
Wa Trương Quốc Phương-Groi Kruanh UBND xă Đinh Lạc, an gĭt: “Aƀaơ bu ranh ƀgon K’Tiếu lah groi Chủ nhiệm Câu lạc bộ chĭng xă Đinh Lạc. Tâm 2 năm bah năp, lĕ geh 42 druh ndăm bu ur bu klô K’Ho tâm xă dơi N’gâng kan Văn hóa, Thế thao n’hanh Pâl nđaih n’gor Lâm Đồng an sam ƀŭt kơp dơn jêh năm trêng ntĭm n’hah dŏng chĭng. Aƀaơ K’Tiếu dôl trêng ntĭm 14 druh ndăm t athôn Duệ. Bu ranh K’Tiếu ntrong leo ntoh lư tâm ntrong leo lam ƀon lan tâm rnglăp ndâk njêng nău rêh văn hóa; bu ranh hăn lor tâm nău ntĭm, mât ndray chĭng an ăp druh ndăm kơt kon se tâm xă.... Tâm năm tât, Bu ranh K’Tiếu mbra trêng ntĭm tay dŏng chĭng an rmôt chĭng kon hŏk Ngih sam ƀŭt Trung học cơ sở Đinh Lạc”.
Lah nuĭh ŭch n’hanh âk năm tĭng đah văn hóa K’Ho, lơn lah văn hóa chĭng Tây Nguyên, bu ranh K’Tiếu hôm e rvê đah trong kan mât ndray n’hanh ƀư uĕh drăp ndơ văn hóa aơ ta ăp xă, nkuăl têh tâm nkuăk. Yor aƀaơ âk xă nkual rnoi mpôl đêt nkuăl Di Linh mô hŏ dơi uănh tât, ƀư uĕh trong kan mât ndray jêng trêng hvi n’hanh săk rnglăy nsĭt tay mô âk.
Rlău 55 năm hăn ndrel đah chĭng, choăt jâng bah nghệ nhân K’Tiếu hôm e nâp nâl n’hanh lĕ lăp jru tâm nkual neh Tây Nguyên kơt: Dak Lak, Gia Lai, Kon Tum, Dak Nông gay râng tâm nđŭr, tâm mâp văn hóa chĭng gông, nar rgum văn hóa-Thể thao ăp rnoi mpôl n’gor Tây Nguyên.
Groi Bí thư rnâng kan Nkuăl ủy Di Linh K’Broi an gĭt: Nghệ Nhân K’Tiếu ngăn ngên ngoay tâm âk tơm si têh tâm nău “mât hâng ŭng” văn hóa chĭng gông bah nkuăl. Bu ranh dŭt n’hâm râng ăp nău ƀư tâm nđŭr văn hóa, tâm nđŭr yor n’gor n’hanh ƀon lan ƀư. Rmôt chĭng thôn Duệ, xă Đinh Lạc bah bu ranh ƀon dơi nkuăl săch ntoh măt đă hăn râng ăp rơh Tâm nđŭr văn hóa chĭng gông bah n’gor n’hanh lĕ geh âk ndơ nkhôm têh”.
Năm 2020, Bu ranh K’Tiếu lap dơi nkuăl Di Linh n’hanh n’gâng kan Văn hóa, Thể thao n’hanh Pâl nđaih n’gor Lâm Đồng săch lah ngoay tâm âk nkô̆ nău ntoh lư đă uănh kơp dơn, an ndơ nkhôm Nghệ nhân Ưu tú. Âk năm ŭch tĭng đah nău kan mât ndray, trêng ntĭm dŏng chĭng gông, bôl săk lĕ ranh, yơn nghệ nhân K’Tiếu hôm e nsơr an n’hâm soan âk lơn tay, gay ăp nău uĕh ơm bah ăp rnoi mpôl đêt Tây Nguyên lah nsum nar lơ wăch rgum âk druh ndăm rnoi mpôl đêt râng tâm nđŭr n’hanh mât ndray.
Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja
Viết bình luận