VOV4.M’nông: Lah 1 ngoai tâm âk nkuăl bah n’gor Dak Lak geh nau dăng mpeh tiêu, nkuăl Cư Kuin hŏ nsôih ndâk đăng ký ndrel geh kơp dơn săk tơ bah mrôt tiêu Cư Kuin tâm năm 2016. Yơn lah, jêh bơi tât 5 năm geh kơp dơn săk ntơ aơ ri knŭng hôm tâm săm ƀŭt, ê geh nau dơi dŏng gay hun hao nau săk tam ngăn rnoh geh kơt nau ŭch.

Lam nkuăl Cư Kuin geh rlau 4.500 ha tiêu, tâm nê geh bơi tât 3.700 ha tiêu tăch, nau geh nklăp rlau 3,2 tấn/ha, rnoh geh tâm ăp năm rlau 11 rbăn tấn. Nau gay lah lah rnoh tiêu ta aơ rnoh ueh lơn rđil ăp nkuăl êng, rnoh geh grăp tiêu ôch ta aơ loại 1 ndrel loại ueh ngăn ri âk ngăn, geh ntŭk bu rvăt sa ŭch âk, yor ri ma nroh tiêu tâm aơ geh nŭih rvăt ân ntop 10% tâm nroh rvăt. Đah nau ŭch ƀư âk lơn ntrong kan rnoh săk ân tơm tiêu, năm 2016, nkuăl Cư Kuin đăng ký geh nau dơi săk ntơ kơp dơn tiêu Cư kuin yor N’gâng kan mât nau dŏng-Bộ khoa học-công nghệ pă. Aơ lah nhoat hăn têh tâm nau kan ndâk njêng săk ntơ lư, nau geh ndoh ndơ gay ma n’hao nau geh ân ndơ tuch tăm tâm nkuăl. Yơn lan, jêh 5 năm dăng ký geh nau dơi ri nau kan dŏng nau ntơ aơ hôm ê geh kơt tĭng ân ăp ntil ndơ ơm.

Nkoch tât nau aơ, wa Lê Văn, cán bộ jrâu kan văng sa ntŭk ntu nkuăl Cư Kuin mbơh: Tiêu Cư Kuin knŭng dăng kí săk ntơ tâm dak yor ri ma ăp nau ntrŭnh mpeh nau nâp kah knŭng dŏng tâm dak, hôm tăch luh ri rnoh geh âk lơn ê geh tŏng ăp:

  ‘Nau săk ntơ aơ ri nơm dôl ma đăng ký lah săk ntơ tâm dak yơn mô di lah săk ntơ dak ba dih. Săk ntơ tâm dak ri nơm đăp mpăn yơn gay ma pă tăch tâm dak ri nau ŭch dŏng mô âk ma jêr geh ntul rlong đah ăp nau săk ntơ tiêu geh ntoh lư kơt: Tiêu Phú Quốc, Tiêu Vĩnh Linh…Hôm trong tăch luh tât dak ba dih ri kol mpeh rnoh dak si hôm rmeh tâm tiêu. Gay ma dŏng ân geh nau dơi ri nau geh kah ueh bah tiêu ân geh đăp mpăn ma jrâu kan dŏng kan nŭng mât mpeh nau kan tăch rgâl hôm nau ê nkra ri yor Jrâu kan tuch tăm mât”.

Hôm tĭng wa Y Tong Bkrông, Groi jrâu kan tuch tăm- hun hao ƀon lan nkuăl Cư Kuin, jêh rnôk đăng ký geh nau dơi săk ntơm Jrâu kan ndrel ăp rmôt ƀư nau kan pơk âk jrâu ntĭm nti nau kan tăm, mât chăm, ê nkra tiêu tĭng trong ƀư tuch tăm ueh ân ƀon lan, ăp nhoat ndâk ăp rmôt, ăp ntŭk kan mpeh nau tăm tiêu ân nâp nâl gay rƀŏng tât ndâk ăp ntŭk kan nsum mpeh tiêu kloh…

Bol ma nkuăl geh âk nau nsôih gay ma hun hao yơn yor nau kan ƀon lan tăm ê âk, nchrah nchrai ê geh nau tâm rgop gay ma hun hao ri ma rnoh geh ntŭk kan tăch rgâl ê janh ntuh kơl tâm nau hun hao jêng ndơ âk:

  ‘Ngăn lah nau săk ntơ tiêu lah ân geh rgum ăp rmôt tâm boh nau kan nsum tâm du nau kan gay ma rgum rvăt ăp ntil ndơ geh tŏng nau dơi mpeh rnoh, yơn lah, ăp rnăk ma geh nau dơi ri mơ bu dơi ntrŭnh ƀư, hôm ngih mô geh nau dơi ri kŏ jêr ntrŭnh đŏng, Yor lah rnôk ntrŭnh ƀư ri nchâp đă ân geh ntop tay du nau kan bah păng ma nau kan ntuh kơl ri âk ngăn”.

Đah ƀon lan nkuăl Cư Kuin, ntơm bah jŏ tiêu hŏ jêng ngăn tơm tăm geh leo tăch leo nsĭt nau săk geh văng sa âk, kơl an ƀon lan đăp mpăn nau rêh. Yor ri, nŭih ƀon lan dôl ma nsôih rƀŏng tât nau ê nkra tiêu ân geh rnoh nâp nâl, mra tâm rgop nsum gay ma ê nka ân jêng ăp ntil ndơ săk kah, nâp nâl, đăp mpăn nau ŭch bah ntŭk rvăt. Nau ma ƀon lan ŭch nê lah êp nau geh nsôih ndâk săk ntơ tiêu Cư Kuin ri n’gâng kan ân lah ntung njŏ nthoi leo ƀon lan-ntŭk kan tăch rgâl rgop, tăch dŏng săk ntơ gay ma ƀư n’hao nau săk geh bah tiêu. Wa Nguyễn An Thạch, Kruanh mrôt kan tăm tiêu nkuăl Cư Kuin, mbơh:

 ‘ Nkuăl hên hŏ ƀư nau ntĭm mbơh trong geh ntŭk tăm tiêu ri kŏ geh nau rvê đŏng gay ma leo nau dŏng tiêu geh du nau kơp dơn gay rnoh tiêu geh ndŏ luh tĭng tŏng nau dơi nchrăp rnoh ueh kah bah grăp tiêu nơm ê nkra. Yơn nau ngăn ri ƀon lan ê geh dơi nau tâm rgop nsum đah ntŭk kan gay ma ndrel ƀư. Nê lah nau jêr ndrel nau rvê ngăn bah ƀon lan yoor ri ma gâp ân lah ăp ntŭk n’gâng kan ân nsôih pơk trong gay ma ƀon lan gĭt kloh nau dơi ƀư trong kan pháp lý gay ma pơk njêng ăp ntil ndơ ueh nâp rnôk nê rnoh tăch mra geh n’hao âk lơn”./.

Nŭih rblang: H’Thi