VOV4.M’nông – T^ng rnoh kơp ba UBDT, năm 2019, nkual rnoi mpôl đêt geh nklăp 1.300 nu^h ntưp HIV mhe, tâm ne\ geh nklăp 400 nu^h lah rnoi mpôl đêt. Du đêt tâm rnăk ach o, rnăk êp ach o geh nău ntop kơl bah kon nu^h ăp khay. Yơn lah, t^ng uănh lah le\ rngôch bah Uỷ ban Dân tộc, nkôp đah năm 2018, rnoh nu^h saơ ntưp HIV ta nkual rnoi mpôl đêt n’hanh nkual yôk geh hu\ch. Săk rnglăy aơ dơi geh bah ăp trong [ư nkoch trêng ue\h, âk ntil, nkô| nău rgâl mhe, rgop n’hao g^t wât, g^t saơ bah [on lan rnoi mpôl đêt mpeh nău ji HIV/AIDS hao na nê|.

Kơt ta n’gor Yên Bái, ăp năm bah năp, trong kan njrăng n’gang HIV/AIDS ta n’gor Yên Bái geh âk nău rgâl ue\h. Wa Nguyễn Văn Hà, Kruanh Ntu\k uănh nđôi kop ji n’gor Yên Bái an g^t trong kan [ư njrăng n’gang HIV/AIDS le\ dơi uănh bah n’gor tât bah dâng. Tâm ne\ N’gâng kan dak si lah ngih pah kan [a [ơ n’hanh le\ [ư ue\h trong kan tâm ôp tâm nchră, [ư t^ng ăp nău kan njrăng n’gang HIV/AIDS ta lam n’gor. Trong kan cán bộ pah kan njrăng n’gang HIV/AIDS dơi nâp nâl n’hanh n’hao dơi pah kan, đăp mpăn mbơh [ư ăp nău kan du trong [a [ơ n’hanh săk rnglăy. Lơn lah trong kan nkoch trêng dơi uănh m^n khlay nkoch trêng ta ăp trong mbơh nău n’hanh ăp nău [ư mbơh nkoch rmôt jêt, nkoch mbơh ta nsum mpôl n’hanh ta ăp ngih dak si. Bah ne\ le\ [ư hu\ch nău tâm rkeh tâm uănh bah nu^h [on lan đah nu^h ntưp HIV/AIDS n’hanh le\ dơi an khân pơng dơi g^t đah ndơ dak si n’hanh khân pơng tâm rngla\p ndrel đah nsum mpôl.

“Nău r[o\ng bah ăp năm bah kơi pơk hvi nău [ư nkoch mbơh, nking n’gang, n’hu\ch khuch njrăng n’gang ntưp HIV geh 80% tâm năm 2025 n’hanh geh 90% tâm năm 2030. Pơk hvi tay n’hanh rgâl ăp trong mbơh nt^m uănh năl mham. Mpôl hên ntrôl dăng tay ăp nău [ư nkoch mbơh, rgâl nău [ư njrăng n’gang HIV/AIDS, rgâl ăp trong [ư n’hanh nkô| nău nkoch mbơh, tâm rgop nkoch mbơh đah truyền thông so\ng dăng n’hanh nkoch mbơh di nău [ư khlay”.

Tâm ban ma ne\, n’gor Hà Giang gay rgâl bah nău wât tât nău [ư bah nsum mpôl uănh m^n ntop kơl mô tâm nkhah đah nu^h ntưp HIV/AIDS. Gay n’hu\ch đêt ngăn nu^h ntưp HIV hao âk. Ăp năm, Ntu\k njrăng n’gang HIV/AIDS n’gor Hà Giang le\ nsrôih râng bôk nău kan nking n’gang, n’hu\ch khuch ta ăp nkuăl, nkual [on têh đah nău u\ch 3 mô; mô hôm geh nu^h ntưp mhe HIV, mô hôm geh nu^h kh^t yor AIDS, mô hôm tâm nkhah n’hanh tâm rkeh đah nu^h HIV/AIDS. Hà Giang le\ rgo\ jă đah nău mbơh “Le\ kon nu^h ndrel ty njrăng n’gang HIV/AIDS. T^ng ne\, bah bôk năm dâl, Ntu\k njrăng n’gang HIV/AIDS n’gor Hà Giang le\ ntrôl dăng nău [ư nkoch mbơh so\ng dăng na nê|, uănh khlay n’hao nău way kan kơt [ư ăp jrô tiăr nti an kruanh, cán bộ way kan. Nai dak si Nguyễn Thị Thanh Tâm, ta Ntu\k uănh nđôi kop ji n’gor Hà Giang an g^t:

“Ta aơ mpôl hên rnôk săm an nu^h ji tât a[aơ le\ rngôch ăp nu^h ji ntơm tât jrô but uănh, a[aơ geh âk nău prêng đah săk nơm, nsum mpôl. Yơn rnôk tât ta aơ, ri le\ rngôch rmôt nai dak si bah mpôl hên du\t n’hâm. Tal 2 tay lah mpôl hên nkoch le\ rngôch ăp săk soan nu^h ji, jêh ne\ ăp nău mbơh êng bah nu^h ji gay m’hâm [ư an nu^h ji dơi g^t yô| tâm nkoch đah ăp săk soan nu^h ji a[aơ bah nu^h ji, nsrôih m’hâm [ư ju\t jăng mpêr n’gar đah nu^h ji đah nai dak si gay an trong kan săm ji bah mpôl hên geh săk rnglăy ue\h lơn”.

Bôk năm aơ, Uỷ ban Dân tộc le\ an trong nchrăp nkoch trêng, rgo\ jă nkual [on lan rnoi đêt nu^h n’hanh nkual yôk njrăng n’gang ma tuý, HIV/AIDS. Nău aơ le\ sao nău nsrôih “Ju\t n’hu\ch ach o” mbơh mpeh HIV/AIDS an [on lan rnoi mpôl đêt bah Uỷ ban dân tộc, tă bah ne\ ntrôl ru\ch, r[o\ng tât ju\t jăng nău ji HIV/AIDS ta nkual [on lan rnoi mpôl đêt.

Nu^h rblang: Y Sưng Phê Ja