VOV4.Mnông- Lah kơt nar êng, ƀon lan ăp mpôl rnoi Tây Nguyên way geh sa phe ba ngăn đah ăp ntil biăp bri ơm geh kơt lah: Biăp nse, nkŭr djiêl, ƀăng..rĭ tâm ăp nar lễ tết, nău way kuăl brah ơm bâh khân păng mô mô geh ăp ndơ sa poăch gŭch, biăp tôch bâhdơi mô geh ăp ndơ sa kơt lah poăch gŭch, biăp tôch bâh ta mir, ta bri, geh nău ƀô kah êng bâh bri. Yor tết lah nar tâm mâp, jêng ăp ndơ sa ntoh lư tâm ăp ntŭk, năp lor lah ăp rnăk vâl hôm nha geh ndum ndrănh yăng gay ma tât tết ngêt tâm mâp rnăk vâl, rhơn năm mhe ndrel đah vơt sa tết.

Ăp nar tết lah rơh gay ma ăp nuĭh gŭ rgum nsum. Ăp rnăk vâl lĕ geh nchrăp tŏng ăp ntil ndơ sa ta nar tết. Đah nuĭh Rđe, mô dơi mô geh poăch sŭr gŭch, djăr gŭch n’hanh piăng ba mhe. Ndrel đah nĕ lah ăp ntil biăp tâm mir, biăp tôch tâm bri kot lah: n’ha play mpang bri, rtônh, nkŭr rpoăl, nông...Nkoch mpeh ndơ hăng hăng, tăng, geh nău kah êng bâh ndơ sa n’ha mpang bri tâm dông sa bâh rnăk vâl nar tết, yuh H’Thi Niê (Amĭ Chip) Buôn Alê B-phường Ea Tam - nkuăl ƀon têh Buôn Ma Thuột, n’gor Dak Lăk an gĭt.

          “Ndo sa n’ha play mpang bri geh âk nău ƀư gâm sa, ntĭt lah tĭng oh nô rĭ way sa mbŭk duh đah poăch ndrôk. Hôm nuĭh Rđe way vâr đah ka hâp, jăp tăp, mbrăch xiêm, boh, bột ngọt. Tĕ du đê̆ ngi n’hanh jăm tăp, ăp ntil ndơ tĕ nsum vâr an tâm lăp n’hanh tŏ du đê̆ dak, rnôk dak duh rĭ tĕ n’ha play mpang bri lah dơi sa hôm”.

Ndơ sa nar Tết, đah nuĭh Rđe mô dơi mô geh ndrănh yăng gay ma dŏng tâm rnăk vâl n’hanh vơt năch dăch ngai. Ndrănh yăng nsĭt leo tât nău răm rhơn, nău ueh gơm an ăp nuĭh bu ur, an ăp bu klô ndăm geh soan dăng. Yuh H’Nhung Adrơ̆ng, ta buôn Ju, xã Ea Tu, nkuăl ƀon têh Buôn Ma Thuột, n’gor Dak Lak an gĭt, ŭch geh ndrănh yăng kah, an geh nchrăp lor bar pe khay ba năp nĕ:

“Ndrănh yăng lah dak ngêt khlăy mô dơi mô geh tâm ăp nar tết. Ndrănh yăng geh ndum jŏ lơ ma kah. Ngêt ndrănh yăng an geh nău tâm rnglăp ndrel n’hanh geh nău ueh êng tâm nău way ngêt ndrănh, mô geh nău tâm pă kachok aơ an bu aơ, an nuĭh ri...Ăp nuĭh ndrel gŭ ngêt ndrănh nsum, bu ranh, bu mom, bu ur bu klô gŭ ndrel gay ma nău rhơn răm lơ ma ueh lơn”.

Đâh nuĭh Xơ Đăng, tết hôm nha lah rơh gay ma ăp nuĭh tâm jă sa ăp ndơ sa way ơm bâh u che, yău ye. Yor nău rêh ăp nar lơ ma sâm geh jêng ndrel đah poăch djăr, poăch kik, giò chả...tâm ban kơt ăp mpôl rnoi oh nô êng, ƀon lan nuĭh Xơ đăng ta rơh tết hôm nha geh nchrăp âk ndơ sa, dak ngêt tĭng nău way mpôl rnoi nơm. Nô A Sâm, ƀon Đăk Y Pai, xã Măng Bút, nkuăl Kon Plông, an gĭt.

“Năm aơ, uănh nsum ta xã Măng Bút geh nău rgâl âk lah bâh gĭt trong pah kan jan sa, tăm bum, mât rong ndrôk rpu, nău rêh mô ir geh nău jêr jŏt đah kơt ntơm nơh. Vơt têt năm aơ mbra ueh lơn đah bar pe năm ba năp. Tĭng nău way, tết năm aơ ƀon lan tâm ƀon, tâm xã lĕ nchrăp poăch đe kro n’hanh ăp ntil ndơ sa ntoh lư êng gay ma rhơn tâm ăp nar tết, lôch nĕ hăn khâl, rhơn rnăk vâl, oh nô, băl mpôl di rơh vơt năm mhe.

Nô Đinh Tơi, nuĭh Bahnar ta ƀon Chiêng, Kbang, Gia Lai an gĭt, ta ăp rơh tết, ăp nuĭh bu klô tâm bon ndrel hăn tâm bri joi sreh djiêl, biăp nse tâm bri, klo tâm dak gay ma ƀư ndơ sa ta nar tết. Rlău ma ăp mblâm sŭr lĕ geh ƀon lan mât rong tâm 1 năm ba năp mbra geh sŏk sa poăch gay ma ngêt ndrănh yăng, ăp nuĭh gŭ rgum nsum tâm ăp nar tết tât. Nô Đinh Tơi, ƀon Chiêng an gĭt tay.

“ Bâh ntơm tât aƀaơ ta nar tết rĭ ăp nuĭh bu klô ta ƀon ntơm hăn ta bri ta năp tết bâh poăn prăm nar gay ma sreh tơm prit, djiêl, tôch biăp nse n’hanh ndăm dăk đe kriah, hôm bu ur rĭ nhup reng donh klo, nhup ka n’hanh tôch biăp rtônh bri nĕ, rơh tết ƀon lan lĕ geh cnhrăp tŏng ăp ndơ sa, dak ngêt tĭng di nău geh ta rnăk vâl nơm. Geh rnăk rĭ nchrăp  djăr, geh rnăk nchrăp sŭr, be, ăp rnăk i geh oi rĭ poăch ndrôk gay ma jă kon său sa, băl mpôl tât rhơn năm mhe, nsum rhơn ta yăng ndrănh, ndrel nkah tay ăp nău lĕ rlău n’hanh tâm nti pah kan jan sa tâm năm mhe.

Tết lah rơh rgum nsum, yor nĕ năm aơ rnăk nô A Phú, ta ƀon Long Lái, xã Măng Ri, nkuăl Tu Mơ Rông, n’gor Kon Tum nchrăp dŭt na nê̆ an nău vơt năm mhe, rhơn năm mhe bâh rnăk vâl. Geh nău geh âk bâh nău kan tăm tơm ƀư dak si, ta năp Tết nô A Phú jŭr tât ta nkuăl ƀon têh Kon Tum săch rvăt ndơ sông sa ntil ndơ i kah. Ndrel đah nĕ nô lĕ dăn rvăt âk nuĭh tâm ban gay ma rvăt du đê̆ ntil ndơ khlăy tâm ƀon, tâm nĕ  ndơ sa dŭt êng khlăy đe way geh sa Sâm Ngọc Linh mô dơi mô geh. Êng ăp yăng ndrănh ngêt tâm ăp nar Tết, nô săch bo bo, bum gay ma ndum lor ta năp tết lĕ bar pe khay. Rlău ma nĕ nô hôm nha geh rvăt dak rao kloh kaman,năp nchrăp bok put mbung gay ma njrăng Covid-19. Nô nkoch tết lah rơh gay ma he răm rhơn, he an geh nchrăp ueh na nê̆ gay ma rnăk vâl he ueh răm n’hanh jă ăp nuĭh ndrel vơt nău ƀŭn lăp bôk năm mhe.

“Năm mhe têt tât, Đảng, ngih dak lĕ ƀư an ƀon lan vơt tết ueh răm đăp mpăn, ăp rnăk vâl ndrel ƀư vơt rhơn năm mhe. Ƀon lan hên way geh ƀư tĭng ueh nău ntrŭnh bâh Đảng, nău kơl n’hanh pháp luật bâh ngih dak, ăp nar rlu tết ƀon lan geh săk soan ntơm hăn kan bôk năm, kơt tăm tơm si bời lời, cà phê, chanh rse, sâm Ngọc Linh gay ma hun hao wăng sa tâm năm mhe hun hao ueh lơn”.