VOV4.M'nông: Khay 6 năm 1957, Wa Hồ sĭt khâl n'gor Quảng Bình Nuĭh Vân Kiều - Pa Cô ta ăp n'gor Quảng Trị, Quảng Bình hŏ đă ăp nuĭh geh nsing nơm hao yôk chuah dak ngai ngât gay mâp wa Hồ, dăn an nuĭh Vân Kiều, Pa Cô dơi sŏk rnoi Hồ bah Wa. Hŏ 65 năm hăn rlău, nuĭh Vân Kiều - Pa Cô n'hao êng săk dơi ƀư kon său Wa Hồ, way nsrôih nsan hao.

        Ntơm nơh, nuĭh Vân Kiều - Pa Cô gŭ rêh êng ta nklang bri njŭng dak rngot, nău way gŭ rêh hôm rluk mâl. Djăt tĭng nău kuăl jă bah Đảng n'hanh wa Hồ, kônh wa hŏ njêng ƀon, mbrơi mbrơi lăp nsum đah lam mpôl. Wa Hồ Thạch, 62 năm deh, ta ƀon Cẩm Ly, xã mpeh yôk yang Ngân Thủy, nkuâl Lệ Thủy, n'gor Quảng Bình dơi kônh wa tâm ƀon uănh lah nuĭh ntĭt leo lor mpeh klaih rlău jêr jŏt, ƀư geh ndrŏng. Deh luh n'hanh têh jêng tâm du rnăk jêr jŏt, nău mĭn bah wa Hồ Thạch lah nuĭh Vân Kiều sŏk rnoi Hồ bah Wa mô ŭch nău ji ngot ach o, mô kâp nơm tâm ndơ ntop kơl bah Ngih dak. Wa Thạch ndrăp ndơ hăn jŭr bri dâng gay kơt nti wăng sa. Ntơm bah bar jâng lang mpang ti, aƀaơ wa Hồ Thạch hŏ geh 20 ha bri tăm, mât dŏng tĭng trong ntŭk tât tăm koh tăch tât ntŭk nê nsĭt geh 200 rkeh prăk ăp năm, 1 ntŭk ntĭt leo mât sŭr, mât kik nkre n'glău ka nsĭt geh wăng sa ăp nar.

          Hăn ôp  joi kơt nti bah ăp oh nô tă ơm gĭt kan tâm bri dâng đŏng, bu ntĭm an he, hôm saơ bu wăng sa nsĭt geh ri he kơt tĭng. He lah du hê nuĭh ƀon lan rnoi mpôl đê̆ nuĭh Vân Kiều dơi rhơn n'hao êng săk sŏk rnoi Hồ bah Wa. Gay tâm di đah nău nê ri ân tĭng Đảng, Ngih dak,  ân mô kă rnam nău krit jêr gay wăng sa nsĭt tay nău dơi wăng sa an rnăk wâl, kônh wa, gay di đah săk ntơ sŏk rnoi Hồ bah Wa."

        Wa Hồ Thị Thoi, ta xã Trọng Hóa, nkuâl Minh Hóa, n'gor Quảng Bình lah nuĭh ntĭt leo bah bu ur nuĭh Vân Kiều đŏng. Păng lah bu ur nuĭh Vân Kiều lor bôk năp ta Quảng Bình ƀư Bí thư Đảng ủy xã Trọng Hóa, dơi Thủ tướng Chính phủ pă an Bằng khen yor geh nău ngăch prăl tâm pah kan rdâk njêng, rdâk n'hao trong leo tâm rnglăp ăp Nuĭh rnoi mpôl đê̆ rnôk năm 2019. Deh luh n'hanh têh jêng ta La Trọng, xã nkual n'har bri Trọng Hóa ach o, hôm kon se jê̆ krit jêr hŏ srŏng tiăr bu ur nuĭh Vân Kiều dja hôm geh tay nău nsrôih dăng. Râng rmôt nuĭh kan dak si thôn ƀon, wa Thoi hŏ hăn lĕ 18 ƀon tâm xã, tât ăp rnăk ntŭk dŭt jêr jŏt gay rgŏ jă, ntĭm nti kônh wa trong mât chăm n'hâm suan, njrăng n'gang nuh srê. Wa Hồ Thị Thoi lah nuĭh dâk lor bôk năp dơn neh tăm bri nkre đah mât rong sŭr ndrôk, yơn khlay lor bôk năp, nkre ƀư păng nkre rgŏ jă ăp rnăk ƀư tĭng he:

        “Dơi sŏk tĭng rnoi Hồ dŭt rhơn n'hao êng săk, nkah tât rnoi Hồ lah nkah tât Kruanh Hồ Chí Minh, ntơm bah nê săk he nơm tâm ban kơt kônh wa ƀon lan ta ntŭk way nsrôih kơt nti, tiăr nti đŏng. Âk ƀon lan rnoi mpôl đê̆ gay ntĭm nti, ăp tŏng. Săk gâp nơm dơi kônh wa ŭch tĭng kơl, nsing nơm gay nsrôih tâm rđău đă mhâm ƀư ntơm bah nê gay ndơ̆ nău rêh kônh wa ƀon lan tĭng kơn dơi n'hao prêh.”

        Khay 6 năm aơ lah di 65 năm nuĭh Vân Kiều dơi sŏk tĭng rnoi Hồ bah Wa. Ƀon lan nuĭh Vân Kiều nar aơ mô hôm rêh ntrơn du tĭng mir ba đŏng ôh. wa Lê Vĩnh Thế, Bí thư Huyện ủy Lệ Thủy, n'gor Quảng Bình an gĭt, rlău 65 năm kônh wa nuĭh Vân Kiều dơi sŏk tĭng rnoi Hồ bah Wa, ăp nuĭh ƀon lan ta  aơ way tâm rnglăp du nuih n'hâm, rdâk njêng ƀon tơm neh dak nar lơn ma ndrŏng uĕh:

        “Đảng bộ nkuâl rđău đă Phòng Văn hóa - Thông tin, Ban Tuyên giáo Huyện ủy ƀư ăp rơh nkoch trêng gay kônh wa ƀon lan gĭt lah he dŭt rhơn n'hao êng săk dơi sŏk tĭng rnoi Hồ, ntơm bah nê n'hao âk lơn đŏng nău rhơn n'hao êng săk n'hanh nsrôih lơn ma hun hao pah kan jan sa, jut jăng ji ngot n'hŭch ach o ƀư rgâl muh  măt ƀon tơm bah he, lơn lah tâm ƀon lan rnoi mpôl đê̆."

        N'gor Quảng Bình geh rlău 27.000 nuĭh rnoi mpôl đê̆, tâm nê, rlău 2/3 lah ƀon lan nuĭh Vân Kiều. Đảng bộ n'gor Quảng Bình dôl rdâk njêng Nghị quyết hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh, mât ndray săk tơm văn hoá, rnă njrăng đăp mpăn ăp xã n'har bri, nkual ƀon lan rnoi mpôl đê̆ n'hanh mpeh yôk yang bah n'gor lvang năm 2022-2025, uănh ngai tât năm 2030. N'gor geh trong nchrăp jao neh, jao bri an nuĭh ƀon lan tăm, n'hao rnoh khlay wăng sa tăm si  têh, tăm ăp ntil tơm dak si ta nâm n'hâm bri. N'gor Quảng Bình njêng luh ăp nău way, trong kơl ntrŭt nsôr hun hao pâl nđaih bri dak, văn hóa, lịch sử tâm di đah săk geh bah tĭng ntŭk mpeh yôk yang, nta joi nău kan an nuĭh rnoi mpôl đê̆. Wa Vũ Đại Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình an gĭt, n'gor nsrôih tât năm 2025 hŭch rnoh rnăk ach o tâm nkual ƀon lan nuĭh rnoi mpôl đê̆ ăp năm ntơm bah 3-4%.

        “Nkô̆ nău nuĭh rnoi mpôl đê̆ n'hanh trong kơl nuĭh rnoi mpôl đê̆ geh nău dŭt khlay tâm n'gâng kan bah Đảng n'hanh Ngih dak he, lơn lah, Kruanh Hồ Chí Minh way ntêm an nău rŏng n'hanh nău uănh khlay mha êng đah nuĭh rnoi mpôl đê̆. Đah n'gor Quảng Bình, mbra rdâk njêng Nghị quyết gay ntrŭt ntrôl hun hao wăng sa rêh jêng kon nuĭh nkual nuĭh rnoi mpôl đê̆, n'hao nău rêh nsĭt geh wăng sa bah nuĭh ƀon lan, huêt bah tâm ƀah lĭn lơ n'hanh hun hao ăp nkual tâm  n'gor n'hanh đah ăp rnoi nuĭh./."

Nuĭh rblang: Điểu Thân