VOV4.M’nông - Khay bah năp, âk ntŭk ta Dak Nông, Dak Lak tăm blân ônh Nhật Bản săk rnglăy wăng sa âk. Yơn lah ngih pah kan dơi kan đă ƀon lan knŭng an tăm rnôk geh tâm rgop rjăp đah doanh nghiệp rwăt ndơ, mô hun hao rnoh neh âk jêng tât rmeh, mô dơi tăch, n’hoach prăk ntuh kơl.

                   Bah n’gul năm 2020, rnăk wa Đỗ Hoàng Hà, thôn 3A, xă Quảng Sơn, nkuăl Dak Glong, n’gor Dak Nông lĕ tâm rgop đah Công ty Phát triển Kinh tế Duyên Hải ta Tp. HCM gay tăm 1 ha blân ônh Nhật Bản. Rnôk tâm rgop, rnăk wa Hà dơi Công ty an ntil, ntĭm kỹ thuật tăm, mât chăm tơm blân ônh Nhật Bản n’hanh ký ton rwăt ndơ đah rnoh khlay 7.000 prăk/kg.

Ndơ̆ trong tŏ béc an mât chăm tơm blân ônh

         Jêh nklăp 2 khay mât chăm, mir blân dŭm geh play. Du rơh blân dŭm Nhật Bản jŏ bah 8 tât 12 khay tĭng tâm nău mât chăm bah nuĭh tăm. Rnoh geh pĕ blân dŭm ntŭk tât dơi công ty rwăt tât nĕ gay tăch n’gluh an ntŭk tăch Nhật Bản. Yor nê, rnăk wa Hà đăp mpăn tăm, mô rvê đah rnoh khlay n’hanh ntŭk tăch bah ndơ. Wa Hà an gĭt: “Lah ntrong kan hun hao uĕh mbra an săk geh rĭng bah 70-100 tấn/ha tĭng yan. Jêh nkŭp prăk dŭng, ntrong kan nsĭt geh bah 200-3000 rkeh prăk/ha. Yơn lah, tâm rnôk tăm an tŏng ăp kỹ thuật, ngăn lah uănh khlay nău mât chăm bu tuh tu ndrŭng, đăp mpăn ndơ uĕh kan n’hanh ăp nău đă tăch n’gluh”.

         Tâm ban ma nĕ, rnăk wâl wa Lại Văn Xuân ta ƀon Rbŭt, xă Quảng Sơn, nkuăl Dak Glong tâm rgop đŏng đah Công ty Phát triển Kinh tế Duyên Hải ta TP. HCM tăm 5 sào blân ônh Nhật Bản. Tĭng wa Xuân, nkôp đah tăm blân srat ri tăm blân ônh Nhật Bản dơh mât chăm, đêt bu tuh tu ndrŭng, ntêm nkrem prăk ntuh kơl. Prăk phân, dak si, ƀaih nkum, ƀư ndrơng... gay tăm blân ônh Nhật Bản nklăp 15 rkeh prăk/sào. Yan mhe rlău, rnăk wa tăm 5 sào blân ônh Nhật Bản. Rĭng geh 1 sào bah 7-8 tấn play. Đah rnoh tăch 7.000 prăk/kg, jêh nkŭp prăk dŏng, nsĭt geh an rnăk wâl wa geh nklăp 150 rkeh prăk.

         Wa Xuân an gĭt: “Tât yan pĕ ri ăp nar geh ndeh bah công ty hăn tât jay gay sŏk rwăt an kônh wa. Jêh rgum sŏk công ty njuăl prăk tâm tài khoản jêng mpôl hên saơ đăp mpăn, uĕh đŏng tâm rnôk pah kan mât tăm”.

Nuĭh ƀon lan nsrôih mât chăm blân dŭm Nhật Bản tĭng di kỹ thuật

         Tĭng Rmôt kan lŏ mir xă Quảng Sơn, nkuăl Dak Glong, n’gor Dak Nông, blân ônh Nhật Bản lah du ntil tơm tăm mhe ta ntŭk. Lam xă aƀaơ geh 24 rnăk tăm đah rnoh neh rlău 15 ha. Jêh âk yan bah năp, dơi mĭn lah, ntil tơm tăm aơ tâm di đah neh ntu, trôk nar ntŭk aơ. Aƀaơ, du đêt doanh nghiệp ntuh kơl tơm ntil, ntĭm kỹ thuật tăm n’hanh rwăt tay ndơ đah rnoh khlay tâm di ký ton doanh nghiệp. Ăp rnăk tăm dŭt rhơn yor gĭt ndơ ƀư luh mbra dơi tăch n’hanh săk geh âk. Nău tâm rgop tăm đah doanh nghiệp n’hanh ƀon lan pơk luh trong hăn săk rnglăy bah năp rnôk âk tơm tăm khlay an săk geh đêt.

         Bah năp nĕ, du đêt rnăk ta xă Quảng Trực, nkuăl Tuy Đức, n’gor Dak Nông lĕ janh rgâl rnoh neh tơm tăm mô săk geh an tăm blân ônh Nhật Bản. Jêh 45 nar tăm, blân ônh lĕ geh play. Du sào geh ăp nar bah 40-50/kg, tăch đah rnoh 7.000-8000 prăk/kg. Ăp rnăk aơ lĕ tâm rgop đah Công ty Phát triển Kinh tế Duyên Hải (TP. HCM) ton rwăt lĕ ndơ, rwăt ta mir. Yơn lah, jêh nĕ khuch bah srê Covid-19, mpeh đah rwăt rlu rwăt jêng ndơ rmeh. Yor rĭ, gay dêr nău tăm blân dŭm Nhật Bản luh êng, lir lar, ƀon lan dôl tâm rgop đah ăp gưl kan, nău kan, nuĭh way kan bah nkuăl ntơm uănh nđôi, nkre, ôp, boăt nthoi đah ntŭk tăch tĭng trong đăp mpăn, jŏ jong gay kônh wa đăp mpăn tăm, n’hanh hun hao ntil tơm aơ.

                   Nuĭh rblang: Y Sưng Phê Ja