VOV4.Mnông-Đah nău ơm geh mpeh neh ntu, xã Đăk Pxi, nkuăl Đăk Hà, n’gor Kon Tum nsrôih kơl, rgo\ jă nu^h [on lan hun hao wa\ng sa đah âk ntrong kan ueh, săk rnglăy. Tâm ne\, nău kan rong su\r mpor rke bol ma mhe geh [ư yơn bôk năp le\ an saơ âk nău dơi, pơk trong hăn mhe tâm nău hun hao mât rong su\r ta ntu\k.

Năm 2019, bah rnoh prăk hun hao nău rêh jêng (geh njêng bâh rnoh prăk tam trok nkhôm mât bri), UBND xã Đăk Pxi nkuăl Đăk Hà, n’gor Kon Tum an nu^h [on lan tât râng mât ua\nh bri manh prăk mô prăk kon n’hanh kơl an [on lan, nt^m an khân păng tât râng nău kan mât rong su\r mpor rke. A[aơ geh 24 rnăk [on lan tât râng nău kan aơ đah le\ rnoh prăk kơl an bôk năp lah 250 rkeh prăk.

Nău kan rong su\r mpor rke bâh nô Lưu Hồng Nam ta thôn Đăk Rơ Wang lah du nău nt^t. Ntơm bâh khay 11/2019 tât a[aơ, su\r mpor rke bâh rnăk vâl nô Nam hun hao geh 3 mblam su\r me deh kon n’hanh 20 mblâm su\r kon.

Nô Nam an g^t, ntil su\r mpor rke aơ tâm di đah ntu\k ndrung n’gar mât rong ueh aih, m[ơk lêng. Yor ne\, bâh rnoh neh 1 rbăn met vuông bôk năp, nô le\ pơk hvi tât rlău 4 rbăn met vuông ntêm an [ư tay ndrung n’gar n’hanh [ư an ntu\k mât rong mbơk lêng su\r. Nô hôm nha tâm rgop tăm tay cà phê n’hanh pih tâm mir gay ma an su\r rêh bên kơt tâm bri an su\r têh jêng ueh. Nô Nam mbơh rblang, đah ntu\k rong têh aih r^ su\r mbra nchoăt tâm pâl rlưn âk, bâh ne\ poăch mbra kah  lơn đah su\r geh mât rong ta ndrung.

Nău kan mât rong mât rong su\r mpor rke tâm rgop đah mât rong kru\ng n’hanh mbơk lêng tâm mir bâh nô Nam an saơ nău săk rnglăy, ntrong kan aơ nkre ma bah hoach nar mât rong su\r, nkre lah njêng nău ueh kah poăch jêng lah tam di đah nău u\ch do\ng bâh nu^h [on lan a[aơ.

Su\r me ăp năm deh bâh 2-3 tơ\, du tơ\ deh 6-7 mblâm. Su\r kon bâh 1 khay n’gul tât 2 khay le\ dơi nklơi pu toh me, an gu\ êng n’hanh tăch su\r ntil. Đah su\r so\k poăch r^ rnôk rong bâh 5 tât 6 khay, ăp mblâm geh nău jâk klâp ma 20 tât 30 kg lah mbra dơi tăch đah rnoh khlăy 140 tât 160 rbăn prăk/kg. Nô Nam an g^t, tât atay mbra tăch rơh su\r bôk năp đah rnoh klap ma 2 rkeh tât 2 rkeh n’gul prăk/1 mblâm.

Hôm yuh Nguyễn Thị Loan ta thôn Đăk Rơ Wang, nkuăl Đak Hà, n’gor Kon Tum bôl ma mhe ntơm rong su\r mpor rke bâh ntơm khay 5/2020, yơn tât a[aơ le\ an saơ rnglăy âk. Mpôl su\r so\k poăch geh bâh 12 mblâm bâh rnăk vâl yuh du\t ngăch têh, su\r i têh ngăch le\ jât tât klâp ma 30kg.

Yuh Loan nkoch, geh n’gâng kan ta xã kơl an mpeh ntil n’hanh kĩ thuật mât rong jêng lah yuh mô geh mâp nău jêr jo\t. Ndơ sa an su\r du\t âk lah biăp, bum, play jêng ndrung n’gar mô geh [ô, mô geh mpêh rao âk. Su\r mpor rke geh an sa đah ndơ sa ơm geh  jêng dơh tăch, rnoh khlăy yor geh nu^h do\ng knơm. Rơh aơ, rnăk vâl yuh Loan nchrăp mât 2 mblâm gay ma [ư ntil hôm e lah tăch le\, nău geh klâp ma 20 rkeh prăk.

Đah rnoh khlăy đăp mpăn nkre lah nău u\ch ta ntu\k tăch rgâl âk, ntop ta ne\ do\ng le\ rngôch rnoh ndơ sa ơm geh, nău kan rong su\r mpor rke ta xã Đak Pxi dôl pơk trong hăn mhe ta nău hun hao mât rong ta ntu\k.

Wa Nguyễn Phúc Đoan, kruanh UBND xã Đăk Pxi, nkuăl Đak Hà, n’gor Kon Tum an g^t: su\r mpor rke geh nău dơh rong, ndơ sa dơh joi jêng lah dah sa kơt pih, ăp ntil n’ha biăp bum, play, poăch su\r mpor rke geh âk poăch mblăy, kah jêng lah âk nu^h u\ch do\ng. aơ lah rơh gay ma nău kan an hun hao, ntop [ư n’huch ach o an nu^h [on lan. N’gâng kan ta ntu\k dôl tâm rgop đah ntu\k kan nt^m nti nău kan, giáo dục thường xuyên bâh nkuăl Đăk Hà pơk jrô nti mpeh nău kan mât rong su\r mpor rke. Bâh ne\ nt^m mbơh nu^h [on lan g^t na nê| mpeh nău mât rong, ăp ntrong kan rong su\r aơ gay ma n’hao săk rnglăy tâm nău mât rong.

Ta ntu\k le\ geh [ư leo ăp [on lan hăn ua\nh ăp nău kan mât rong su\r mpor rke gay ma [on lan kơt nti ta n’gor kơt ta Sa Thầy, Ngọc Hồi, Đăk Tô..n’gor Kon Tum. A[aơ, nău kan rong su\r mpor rke dôl geh âk nău hun hao tâm ntrong mât rong, pơk trong bah ach o an nu^h [on lan ta ntu\k.

Nu^h rblang: Thị Đoắt