VOV4.M’nông: Âk năm ma aơ, âk rnăk rnoi Cơ Tu tâm xã nkuăl yôk Hoà Bắc, nkuăl Hoà Vang, nkuăl ƀon têh Đà Nẵng tăm bri, leo nsĭt nau săk geh văng sa, kơl an kônh wa rklaih luh ach o, đăp mpăn nau rêh. Yơn lah, kônh wa ngăn lah tăm bri keo gay ma bah rchoh neh, ntŭk neh geh bu ntŭng in. Êp aơ, UBND nkuăl ƀon têh Đà Nẵng ntrŭnh nau kơl an, bonh đă ƀon lan tăm bri si têh mra leo nsĭt nau săk geh văng sa.

            Bah năp nơh, yuh Hồ Thị Thanh Toả, tâm Thôn Tà Lang, Xã Hoà Bắc, nkuăl Hoà Vang ndơn neh bri bah Ngih dak gay ma tăm 5 ha bri. Rnơm ƀư ueh nau tăm, mât chăm ri ma bri keo hŏ hun hao ueh. Yan kăl si năm aơ, rnăk yuh Toả nsĭt geh 350 rkeh prăl. Yuh Toả nkoch, rnơm tăm bri, rnăk yuh geh đăp mpăn lơn, geh prăk ƀư ngih ndrel rvăt ndeh hon đa, tivi, ăp ndơ dŏng khlay tâm rnăk vâl. Rnôk aơ, yuh Hồ Thị Thanh Toả hôm bonh đă ntĭm ƀon lan Cơ Tu hun hao văng sa bri:

            ‘Kônh wa Cơ Tu dŭt jêr ngăn, geh nau kan bah Ngih dak jao neh, jao bri ân kônh wa hun hao văng sa săk geh, ăp nhoat lơn ma hao jêng. Lah rnoi Cơ Tu bonh đă ndrel nkoch mbơh ƀon lan tăm bri, mô êng ăp rnăk jêr, ach o. Tâm năm mhe rnăk hên ntrơn tăm tơm si têh, tơm si jŏ năm”.

            Rnôk aơ, bơi tât 200 rnăk kônh wa Cơ Tu tâm xã Hoà Bắc geh nau rêh ueh lăng lơn rnơm tăm bri. Nŭih Cơ Tu ta aơ mô hôm kăl bri ƀư mir, blau ƀư ndrŏng tâm neh ƀon lan nơm. Nô Nguyễn Văn Lâm, tâm xã Hoà Bắc mbơh, rnôk geh prăk đăp mpăn ân nau rêh, rnăk nô ntơm ntrơn bah tăm keo gleh nar jêng tăm tơm si têh:

            ‘Rnôk aơ bri hun hao ueh ngăn, du đê̆ rnăk kŏ geh kăl si tăch geh 300 rkeh prăk, geh ndơ sa, ndơ nsoh. Êp aơ geh nau ntrŭnh bonh đă kônh wa tăm bri sŏk si têh, pơk trong kơl kônh wa hun hao nâp nâl lơn rđil tăm keo. Tăm si têh geh nau văng sa prêh lơn”.

            Nkuăl Hoà Vang, nkuăl ƀon têh Đà Nẵng geh rlau 17 rbăn ha neh bri tăm. Êng nau kơl an bah Ngih dak đah kônh wa, n’gâng kan tâm nkuăl mro pơk trong nơih ndrel kơl an ueh ngăn gay ƀon lan geh nau dơi hun hao tuch tăm. Âk rnăk geh manh prăk gay ma hun hao văng sa rnăk vâl hŏ ntih kơl tăm bri, nau rêh bah kônh wa geh nau rgâl mhe ueh ngăn.

Ăp yan tăch tơm keo leo nsĭr geh ntơm 200-400 rkeh. Wa Hồ Phú Thanh, Groi Kruanh UBND xã Hoà Bắc, nkuăl Hoà Vang, nkuăl ƀon têh Đà Nẵng mbơh, ntơm rnôk geh nau jao neh, jao bri bah Ngih dak, kônh wa hŏ ndơn neh, gơih tăm bri:

‘Ntơm nau kan kônh wa ntrơn rgâl ntơm ƀư mir jêng tăm kao tât rnôk aơ âk rnăk hŏ hao jêng tâm nau rêh, rklaih luh ach o ndrel ngăn lah geh ăp rnăk hŏ hao jêng sâm geh. Du đê̆ kônh wa hŏ ntrơn rgâl tăm keo jêng tăm tơm si têh, nkuăl kŏ geh nau kơl an ân kônh wa gay ma ntuh kơl hun hao tăm tơm si têh”.

            Mhe aơ, UBND nkuăl ƀon têh Đà Nẵng ntrŭnh nau kơl an, bonh đă ƀon lan tăm tơm si têh. Rnôk aơ, hŏ geh 41 rmôt, rnăk râng nau tăm tơm si têh đah rnih bơi tât 800 ha. Wa Trần Viết Phương, Groi Giám đốc N’gâng kan tuch tăm ndrel hun hao ƀon lan nkuăl ƀon têh Đà Nẵng mbơh:

Gay nau kan hun hao bru sŏk si têh tât đah nŭih ƀon lan ndrel đăp mpăn nau nchrăp luh, N’gâng kan đă UBND nkuăl ƀon têh tâm ban nau ntrŭnh ân ƀư bôk nau kan jêng âk rơh. Tĭng nê, rơh 1 aơ, nkuăl ƀon têh dŏng rlau 5 rmen prăk kơl an ƀon lan tăm bri têh:

            ‘Ƀư nau ntrŭnh 254 bah HĐND nkuăl ƀon têh mpeh nau kơl an tăm bri si têh tâm nkuăl ƀon têh Đà nẵng. Tâm rơh aơ, ndâk nau nchrăp gay mbơh ân UBND ân geh nau ân ƀư tâm rơh 1, tăm mhe 12 rkeh ha, ntrơn jêng 8 rkeh ha. Bah năp nơh nklăp 4-5 năm mơ geh kăl si, rnôk aơ tăm tơm si têh ri nklăp 10 năm du tơ̆ kăl ri nau kan văng sa leo nsĭt hao tât du tơ̆ ma n’gul./.

            Nŭih rblang: H’Thi