VOV4.M'nông:  Tâm rnôk nuh srê Covid 19 hôm krit nji ri nău rgâl mbrô tâm trong kan tuch tăm mât rong mbra kơl ƀon lan kan lŏ mir, hợp tác xã, doanh nghiệp n'hao săk geh âk nău kan tuch tăm mât rong. Ndrel đah nê mbra hŭch dơi rnoh prăk dŏng kan, nsĭt geh wăng sa âk lơn, râng jru lơn tâm rêng rnoh khlay. Yơn lah, aƀaơ nkô̆ nău dja hôm dôl an ƀư mbrơi đŏng.

          Năm 2021, bol mâp tay âk jêr jŏt tă bah nuh srê COVID-19, nuh srê tâm mât rong hôm geh đŏng, rnoh khlay ndơ tăch jŭr thuk, dŏng sa du đêt ndơ tuch tăm mât rong mô hŏ đăp mpăn yơn ăp rnoh tât rgum bah n'gâng kan tuch tăm mât rong n'gor Dak Lak dơi tât rnoh n'hanh rlău trong nchrăp da dê. Tâm nê, rnoh khlay lĕ rngôch ndơ geh ƀư tuch tăm mât rong, si gle, tui ka dak lêng hao 3,75% rđĭl đah năm 2020 (dah 1,33 tơ̆ rđĭl đah rĭng geh lam dak). Nuh srê, bu tuh sa ta si tăm, ndơ mât bôk năp hŏ dơi mât kân bah. Ăp nău dơi dja rgop khlay tâm nău hun hao wăng sa- rêh jêng kon nuĭh nsum bah n'gor.

Nguyễn Hoài Dương giám đốc Sở Nông nghiệp n'hanh Phát triển Nông thôn n'gor Dak Lak an gĭt, nhih pah kan hŏ lor nchrăp rgâl mbrô tâm trong kan tuch tăm mât rong. Tĭng nê, ntrŏng 24 nkô̆/nău kan ân tĭng ƀư lvang năm 2021- 2025, lĕ rngôch ăp trong kan: tuch tăm, mât rong, tui ka, si gle, dak bât, mât săk geh nău kan tuch tăm si gle n'hanh tui ka, hun hao ƀon lan, ƀon lan mhe, OCOP...n'hanh tâm rnôk an ƀư mbra gŭ mĭn tay, kơi ntop ƀư lôch jêh. Êng năm 2022 ntrôl dăng tay dăp rgum n'gâng kan tuch tăm mât rong, ndơ̆ luh n'hanh tĭng ƀư geh nău dơi rnoh tât hun hao 4,56%. Wa Nguyễn Hoài Dương lah:

“Aơ lah rnoh ŭch tât kan âk tâm rnôk nău rêh aƀaơ, yơn n'gâng kan tuch tăm hŏ ntrŏng ân rgum lĕ n'hâm suan gay tât rnoh kan dja. Lơn lah nkô̆ nău rgum tơm, nkrum lam lĕ lah tĭng ƀư ăp kôp dăp rgum tay n'gâng kan tuch tăm mât rong tĭng trong rƀŏng n'hao rnoh khlay hun hao jŏ jong nâp dăng. Ntơm bah n'gor tât nkuâl tât xã ƀư jêng ngăn ngăn gay trong nchrăp an ƀư geh nău tam".

Mhe aơ, âk nhih pah kan, đơn vị, doanh nghiệp, hợp tác xã, tuch tăm mât rong têh hvi, rnăk wâl tâm lam dak hŏ dŏng âk công nghệ thông tin tâm mât dŏng n'hanh tuch tăm mât rong, tăch rgâl; rblang uănh năl mpeh neh ntu, trôk nar, mih n'hach, ƀoi tĭng tơm luh, nău ŭch geh ntŭk tăch rgâl....Yơn lah, nău rgâl mbrô tâm nău kan tuch tăm, ƀon lan hôm mô hŏ ăp kôp, mô hŏ jêng ăp tơm nsing bah tuch tăm mât rong mbrô, ƀon lan mbrô ơm. Măt êng, tuch tăm, ƀon lan Việt Nam aƀaơ mô hŏ geh rêng buăt nthoi mbrô, mô hŏ geh trong tât mhe n'hanh lam lĕ rngôch tĭng nău đă bah rgâl mbrô, mô geh tŏng ăp nău lư têh an  tuch tăm, mô geh buăt nthoi tâm pă ăp kôp nău lư bah lĕ rngôch ăp rêng nău kan, mât dŏng, logistics, tăch rgâl ndơ tuch tăm mât rong; mô hŏ nta trong dơh  an ndơ tuch tăm ta  nkual jru, nkual ngai, nkual jêr jŏt buăt nthoi na nê̆ đah trong tăch rgâl lam ntŭr neh. Wa Nguyễn Trí Ngọc, Groi kruanh nkre Tổng thư ký Tổng hội Nông nghiệp n'hanh Phát triển nông thôn Việt Nam nkoch nău ngăn geh:

“Rgâl mbrô đah nău kan tuch tăm aƀaơ dôl hôm mbrơi đŏng, du jâng tuch tăm lăp rgum wăng sa lam ntŭr neh nar lơn ma jru hvi, yơn đah nău rbăn lhơ ơm bah kăl e lah huêt jê̆ nchah nchrai, mbrach lam. Jêng ŭch n'hao rnoh khlay nar kan an nuĭh ƀon lan kan lŏ mir trong nkra khlay lah ân rgâl mbrô tâm  nău kan tuch tăm đŏng. Yor kơt nê̆ gay tĭng ƀư dơi nkô̆ nău dja ri ân geh du trong nkra na nê̆ mô di lah du trong tâm kơt ndŭ”.

        Ăp nuĭh rnâng kan an lah, gay ntrŭt ntrôl ngăch rgâl mbrô tâm nău kan tuch tăm mât rong ân ndăn ntêr lĕ bah rơh Cách mạng công nghiệp 4.0, ntrŭt nsôr nău kan rgâl mhe tâm trong kan tuch tăm công nghệ mhe, tuch tăm pet lât bah ngai, tuch tăm hữu cơ, công nghệ sinh học, hun hao công nghiệp, rhŏ dŏng ƀon lan. Nkre, rdâk njêng, ƀư lôch jêh trong kan, trong kơl pháp luật mpeh rgâl mbrô an tâm di đah nău way trong kan wăng sa tăch rgâl rƀŏng tât xã hội chủ nghĩa. Ndrel đah nê, ân uănh khlay ntĭm nti tơm nuĭh kan săk blău tŏng đah nău ŭch geh dŏng nuĭh kan bah doanh nghiệp, hợp tác xã. Wa Nguyễn Duy Hưng, Groi kruanh Ƀan Kinh tế Trung ương mpơl nău rgop:

      “Lĕ rngôch ăp rêng râng tâm rgâl mbrô bah nhih pah kan tor lor trong kan tât tĭng nuĭh ƀon lan, doanh nghiệp, viện gŭ mĭn… ân nsum ti tay tĭng ƀư pah kan rgâl mbrô. Ndrel đah nê, ăp nău lư rgum prăp bôk năp lah dŭt n'hâm khlay- lơn lah tâm trong kan tuch tăm ƀon lan, geh ăp nău lư rgum prăp lah neh ntu, trôk nar, si tăm, ndơ mât… lĕ rngôch nău lư rgum geh dja dŭt khlay gay nta trong dơh ntrŭt ntrôl rnôk râng rgâl mbrô, jêng ân ƀư lôch jêh ăp tŏng lam lĕ rngôch let năp tay"./.

Nuĭh rblang: Điểu Thân