Kriê tsưr ziv tu zus têx nhuôv keiz nhiv kruôr đâus thiêz zus tu li chas cov têx nhuôv keiz hloz lox jông

Tsôngv box….! Zus, tu têx nhuôv keiz nhiv kruôr đâus zos iz hâur têx zov chênhr đuô hur si hâur tu zus keiz, muôx têx uô ruôr hiêv txos 80% hâur luz six hơưv tu zus tâu thiêz tsi tâu trơưk tsưr ziv xar. Taz sik, ntâu lênhx px cux six tso siêz, tsi seiz hloz txos ntu no, uô tsi trơưk li heik kriê, uô trâu tu tsi yuô tâu têx keiz trơưk têk. Vav chiê siêz đhâu jax sâu đrav kaz zuôr paz tsôngv box sđ pâuz nzir lok têx tsưr ziv tu zus têx nhuôv keiz nhiv kruôr đâus cov hloz lox jông.

Qơư zus tu têx nhuôv keiz:

Uô ntêx thâuv zuôr gra têx nhuôv keiz nhiv kruôr đâus lok zus, tsôngv box sđ tsuv xeir uô qơư zus li chas cov huv đros, tsi nhoz jê thax tsav qơư zus têx keiz lox thiêx tsi trâul cik tâu moz txix chor keiz lox trâu nhuôv keiz mê. Qơư zus tsuv vor hur si, taz por kruôr krơưr, nas tsi yiê ntuz, tsi yâu chuô thiêz xor thêir jông chiê tsi trâul nak, mir tov.

Tsôngv box sđ tsuv qêz suô, nzuôr hur si qơư tu zus thiêz tsuôs yuôx tuô lov caz moz trâu. Đhâu ntơư, sđ muôz têx xuô blêx lok puô iz cxênhx trâu hâur kaz cov mê njik tuôz tsơưr, li muôz têx têik đêx, têik krâur lok tso trâu nhuôv keiz nox krâur, hâuk đêx. Đhâu thâuv tưz bax uô tâu qơư tu zus li heik sâuv, tsôngv box sđ li muôz chor nhuôv keiz lok tso trâu kror qơư co.

Nhạc cắt

Tơưk tênhz trâu têx nhuôv keiz ntê thiêz six hơưv tso tênhz pov cêr:

Têx nhuôv keiz zos tâu pox puôs đâus thiêz tu trơưk li têx lâuk iz txưv tu zus keiz chox mê nhuôv mak pox keiz zuôr puôs têx nhuôv keiz cov sor thiêz chox trâuz zok caz trâu têx nhuôv nox chiê sưv jux juk trâu tênhx qơư. Chênhr zos li heik ntơư, qơư tu zus têx nhuôv keiz mok tsi muôx niêv chox tsuv tâu tơưk tênhz cov sor sơưr huv đros trâu, chor nhuôv keiz thiêx hloz jông lox.

Tênhz mak sđ zôngv chor kê tênhz khênhx chiê tơưk trâu nhuôv keiz ntê, viv chor kê tênhz no zôngx ziv tơưk thiêz jông trâu chor nhuôv keiz đas jos.

Six hơưv tso tênhz tơưk pov cêr  trâu keiz cux zos têx lok six zov chênhr trâu nhuôv keiz thiêz. Tơưk tênhz pov cêr zuôr paz jông trâu têx nhuôv keiz nox tâuk krâur, cxiz keiz hloz lox jông. Tsôngv box sđ muôx têx zôngv têx kê tênhz tơưk sor trâu keiz, cê zôngv chiê trâu keiz ntê, cê tơưk pov cêr, sđ muôz kê tênhz đei cov siêz muôx nhos 2,5 thiêr cov pov cêr huv đros. 

Krâur trâu keiz nox:

Đros thiêz chor nhuôv keiz đhâu thâuv nhiv kruôr đâus tâu iz hnuz, sđ tsi thav muôz krâur trâu nox viv hâur luz đros chêr tsênhv muôx têx tsơưr pưr, tsuôk muôz nzir đêx đo shơư mê njik têx suz thax, yuôx  trâu hâuk xưz.

Đhâu hnuz xuz thơưx, sđ tsuv muôz trâu nhuôv keiz nox chiê cov luz chêr muôx txâuk tsơưr pưr thiêz tsi trâul tuôs. Sđ tsuv mul zok nriêr zuôr têx krâur ntơưv têx qơư muôs lok sik tsiv uô krâur trâu keiz ok nox lok puz. Iz hnuz sđ muôz trâu nox txix 5-6 jiês chiê têx nhuôv keiz nox sưv jux juk thiêz nox tâuk ntâu jux juk tuôx.

Đhâu ciêz xuz thơưx, chor nhuôv keiz muôx têx nox tâuk mê njik têx đrox njuôz, viv li sđ muk lêis, đê têx đrox njuôz iz kro mê njik lol tsuôr cov mok đo shơư krâur trâu nox thiêz thâuv co sđ txo grêk tsơưs pluôk nox trâu keiz, iz hnuz puz 3-4 jiês xưz. 

Phax phôngz moz trâu keiz:

Têx nhuôv keiz tsi yuô tâu muôx đas jos, zôngx ziv trâul muôx moz thâuv qơư tu zus nông lok sik cuz sor hênhr. Iz chas luôs hâux lưv tsuôs yuôx tuô lov caz moz trâu qơư tu zus iz zav li heik tas sâuv, hâur 3 hnuz xuz thơưx gra keiz lok zus, sđ tsuv muôz yuôx phax phôngz moz trâu keiz nox shơư trâu iz cxiê zav yuôx paz đas jos uz no chiê phax phôngz iz cxiê zav moz zôngx ziv siz cik tâu li: Moz ơưk, moz E-coli….

Txos thâuv keiz muôx 7 hnuz, tsôngv box muôz chor yuôx moz kruô tâuv thiêz yuôx Lasota trâu keiz hâuk. Txos thâuv muôx 14 hnuz, sđ muôx têx muôz chor yuôx phax phôngz moz đo shơư têx krâur trâu keiz nox. Txos thâuv muôx 24 hnuz, tsôngv box sđ tror muôz zav yuôx nhiv kruôr heik tas Lasota ntơư trâu keiz hâuk chiê têx nhuôv keiz muôx jos, hloz lox jông. 

     Tsôngv box….! Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk muôx li no xưz. Phênhv no zos Đeix TNVN nhoz faz Tây Bắc uô đros trâu Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk paz max./.

                                            (Vừ Chu BT-Riê Lâux cxeik, nhênhv)