Tix lâus Hòa Xênhv Zax uô bluô nux txix chos cuêv fix, tu zus tuv  cov tros

Chor nênhs nhoz jok Khe Thượng-Làng Mới, xar Cốc Lầu, huyện Bắc Hà (Lào Cai) lênhx tưs cux shir phaz đros tix lâus Hòa Xênhv Zax,  zus shông 1978, mênhx cxưx Hmôngz li têx sir jos hâur uô nox chiê uô bluô nux. Tix lâus zos lênhx nênhs chiê sơưr đơưk hâur jok cơưv shâuv thiêz uô trơưk.

Tix lâuk Zax Seo Hòa

Đros Đoanx cán bộ Hôiv Nôngx mênhx xar Cốc Lầu muk ndis shuôk thax tsav trôngz lox đar zos tix lâus Hòa Xênhv Zax luz trôngz ar têz chos cuêv fix, lênhx nênhs tâu xav zos chuôz zis pêx xênhv txơưx uô nox cấp tỉnh, hlôngr njêx muôs huyện Bắc Hà dự jiês cơưv ntâuk gri 5 shông phongz yaox pêx xênhv txơưx uô nox tỉnh Lào Cai, ntu 2006-2020. Tix lâus cux zos chuôz zis chos yiêz tsoz cuêv fix đros thax tsav lox đar tiv zix xar Cốc Lầu nhiv no, thâuv muôx zuôr xar 10 héc ta cuêv fix txix 3-8 shông.

Chox pêz muk ndis shuôk chuôz zis pêz thax tsav trôngz chos cuêv fix njuôz jông, tix lâus Hòa shir phax puz pâuz, thâuv ntêx no, cux xưk li ntâu ziv chuôz zis mênhx cxưx Hmôngz txơưr đuô hâur jok, tix lâus chuôz zis luz nênhx phênhv ntâu zos khov trâu chos poz cưk, chos blêx sâuv têx ar têz, tu zus zâu thiêz muk trâu cxuô luz ciêz nhoz tox siêz chiê muôs ntâuz, tsôngk yo trâurr lâus. Sir jos khưr uô nox lok cux tsuôk txâuk nox xưz,  tsik muôx chiê cxênhx txuôs hlo.

Tâu cxaz chuôz lớp kruôz kriê lok uô kôngz jôngr nuv, tix lâus pâuz tâu tsôngv box Cho nhoz huyện Bắc Hà, Bảo Yên, Bảo Thắng muôx tâu phênhv sâu truôx tuk txix tsoz cuêv fix. Tix lâus Hòa tưz tuôx sêiz shuôk, cơưv shâuv, thiêz zuôr zuz cuêv fix lok chos. Hâur 2 shông 2014-2015, đrâuv têx ar têz zos niêv txir muôz, txos thâuv têz qơưk muôx tsưr ziv uô cêr tuôx trâu jêx jok, tix lâus chuôz zis tưz muôz iz kror ar chiê uô viv tâu pâuz nzir nhiêx txiêx xar muôx 700 triệu đêiv. Tsik uô li iz cxiê chuôz zis txơưr zos muôz zuôr yêz, cxiv uô vax tsêr, tix lâus Hòa zôngv chor nhiêx co yưv pênhr chiê zuôr nzir ar têz, zuôr zuz ntông, qir zuôv, ntiêr nênhs khơưz kror, chos yiêz muôx 6 vạn ntâu tsoz cuêv fix, bâuv li muôx 6 héc ta ntâu cuêv fix.

Tơư têl trâu trôngz cuêv fix hloz njuôz jông, ntông lox, siz luôs, tix lâus Hòa hêik: “Txos hli 8 shông 2021 no, cur chuôz zis tror txiêr chês, sâu blôngx jiês tiv 2, têx jâuv cux zuôr paz sâu tâu iz kror nhiêx. Hâur shôngk shông 2020, cur chuôz zis piz sâu đê têx blôngx jiêz kruôr chox muk muôs tâu 30 triệu đêiv ntâu. zuk tsik tâu sâu txiêr têx ntông viv chos siz, tu trơưk tsưr ziv kriê uô, ntông hloz lox sêi, chiê chor cuêv fix hloz lox, huôv tsar hâur ntâu shông, tsơưr lươngv têx trox sâu tâu ntâu, muôs tâu gri, thâuv co zuôr paz muôx tâu phênhv sâu ntâu đuô”. Tix lâus Hòa oz niêv txir tu têx ntông cuêv fix huv zos li kỹ thuật tưz tâu kruôz kriê viv li chor cuêv fix hloz lox, huôv tsar jông thiêz zuôr txos no zuôr paz trâu tix lâus chuôz zis muôx tâu phênhv sâu muôx yênhx tiv đêiv.

Đros co, uô tsưr ziv “muôz lur zus ntêr”, hâur ntu tok muôx tâu phênhv sâu txix cuêv fix, tix lâus chuôz zis sir jos tu zus tưv muôs grêix, thâuv tưs hâur chuôz zis luz tsêr guôx tu zus cux muôx 15 tuk tưv. Shông no tix lâus chuôz zis muôs 9 tuk viv tsik yuôr thax tsav qơư chiê tu zus, đuô thiêz zos tsuv sir jos tu têx cuêv fix tưz piz jông sâu muôs, tsuôk tu zus 2 tuk chiê paz trâu uô nox thiêz muôz trâu chor chuôz zis pluôs hâur xar tu zus siz phêiz 4 tuk.

Khov chos cuêv fix, tu zus tưv cov tros, txix shông 2019 txos nhiv no, xav mak iz shông tix lâus Hòa chuôz zis sâu tâu muôx 200 triệu đêiv iz shông, zos yênhx chuôz zis muôx thiêz bluô nux. “Tix lâus Hòa chuôz zis li thax tsav chos cuêv fix muôx 8 héc ta ntâu txix 3-7 shông tưz muôx chôngz lênhx nênhs sâu zuôr cuêv fix nhoz Yên Bái, Bảo Thắng, Bắc Hà tuôx ti gâuk qơư chiê sâu zuôr đros gri txix 2,5-3 tiv đêiv, taz sik chuôz zis tsik tâu xar muôs. Viv tsuôk txix 3-5 shông thiêz, thâuv chor ntông chos tâu muôx 10 shông, thax tsav chos cuêv fix no xav lơưr sâuv ciêz đrôngs cux zuôr paz sâu tâu muôx 5 tiv đêiv” zơưv Hầu Xuân Cầu, Chủ tich hôiv nôngx mênhx xar Cốc Lầu khav tênhv li co. Muôx txâuk nox, cxênhx txuôs, tix lâus Hòa Xênhv Zax sir jos paz trâu chor chuôz zis pluôs hâur jok, xar lok zuz nôngz tsoz chos, phêiz kênh têx chênhz zênhv hâur chos, tu thiêz sâu đê cuêv fix, chos blêx liêx trâu sơưr đơưk pâuz. Tiv zix, thôngz đhâu Hôiv nôngx mênhx xar hêik pâuz, tix lâus Hòa chuôz zis tưz jênhv paz trâu 5 ziv chuôz zis pluôs txix tsưr ziv muôz trâu iz chuôz zis txêik 5 triệu đêiv tsik zuôr nhiêx liv chiê zuôr qir zuôv, zuz nôngz cuêv fix thiêz yax kriê, hêik kriê kỹ thuật chos, tu têx cuêv fix thiêz tu zus. Txix co paz trâu chor chuôz zis no huôv tsar tâu uô nox thiêz hla đhâu cêr pluôs.

Đros têx sir jos hâur huôv tsar kinh têr, cxaz chuôz phongz yaox Hôiv nôngx mênhx, tix lâus Hòa ziv chuôz zis tâu hênhr kruôk zos chuôz zis txơưx uô nox cấp tỉnh. Kaz shông 2020, tix lâus Hòa zos iz hâur chor nênhs hlôngr njêx muôs huyện Bắc Hà dự Jiês cơưv ntâuk gri phongz yaox pêx xênhv txơưx uô nox tỉnh Lào Cai, ntu 2005-2020.

Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk xâuk li no xưz. Phênhv no zos Đaix nta suôz Việt Nam nhoz thax tsav Tây Bắc uô. Phênhv no muôx Tsênhv qơư cxơưz cxiz uô kôngz Têz qơưk đros paz uô./.

(Lầu Chia-Lik Thox cxêik nhênhv)