Lênhx pox niêv mênhx cxưx Hmôngz txơưx uô kinh têr

    Têx shôngk đhâu, phongz yaox pox niêv huôv tsar uô nox uô hâuk, txu grês cêr pluôs truôx vênhs nhoz huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng muôx têx hlôngr yiêz. Cxôngx co muôx ntâu lênhx pox niêv txơưx uô nox uô hâuk, muôx phênhv sâu yênhx puôk tsov đeiv iz shôngk, gôngr phênhv txu yeiz cxuôv pluôs, huôv tsar kinh têr xã hội tiv phaz. Niêv lâuk Hoa Xênhv Lâux, mênhx cxưx Hmôngz nhoz jos Lũng Ngần, xã Hồng Sỹ zos iz hâur têx lênhx nênhs jông li ntơư.

          Tâu xênhz zus thiêz hloz lox hâur iz chuôz zis tsuôk uô kôngz lôngk. SHông 1986 niêv lâuk Hoa Xênhv Lâux zuôr txir zos tix lâuk Lương Văn Thình nhoz côngv iz jos Lũng Ngần. Thâuv co niêv lâuk Hoa 2 niêv txir luz nênhx njiz ntâu phêv liv, xênhz 3 tul mê nhuôs, luz nênhx ziv txov nhêv đuô thâuv tsuôk pâuz chos poz cưk. Đros siêz xar hla đhâu cêr yeiz pluôs, ho gruôs uô nox uô hâuk, niêv lâuk Hoa xar njôngr tsuv uô li chas chiê huôv tsar kinh têr chuôz zis. Jênhv pov têx kror jông cxôngx huôv tsar tu zus nhux tưv nhux đas chox lok chêx cuk jông. Shông 2014 niêv lâuk Hoa heik zuk tul txir cuiz tênhv txeik zênhx hangx Agribank huyện côngv đros mê njik pênhr cxênhx tsês tâu zuôr iz gơưv mâuv nhux lok zus, tov kaz no tror zuôr nhux nzâus chox lok tu cov tros, iz jiês niêv lâuk zuôr cxôngx 3 txos 4 tul lok tu zus, cxôngx 3-4 luz hlik txơưv muôs tâu. Lơưr niêv lâuk Hoa cxôngx hli 4 txos hli 10 zênhz lix zos cheix muôx ntâu jâuz, jông tu zus, niêv lâuk chuôz zis chêx chôngk zus cxôngx 6-7 tul, chungz fênhx iz shông muôs 2 jiês, iz tul tâu liv cxôngx 8-10 tsov đeiv.

          Cê uô niêv lâuk Hoa cê cơưv shâuv chênhz zênhv. Chuôz zis li hâux lưv tu zus njiz ntâu môngr jông, cxongx 3 tul nhux qir thơưx, txos nhiv no niêv lâuk chuôz zis muôx txos 10 tul nhux. Chiê taz por muôx jâuz trâu nhux nox, niêv lâuk Hoa tsês 1000 yiv ndis ar tox trôngz chiê chos đrox nxư, đrox VA06, zôngv cxaz kuôr cưk, tsoz lôngx xôngz chiê vâuv uô jâuz nhux nox. Đrâuv tu zus, thâuv muôx six hơưv, niêv lâuk Hoa tsênhv paz niêv lâuk tul txir cơư ntông uô txax, trôngx tos...phưx vưv tsôngv pox nhuôs hâur jos thiêz têx thax tsav nhoz buôk co, chungz fênhx iz luz txax muôx grê muôs cxôngx 1 tsov 500 cxênhz đeiv txos 2 tsov đeiv, tul vôngv leix têz muôx grê zos 800 cxênhz txos 1 tsov đeiv, niêv lâuk chuôz zis tsênhv cxiv guôx cơư nhux trâu pox nhuôs hâur jos, nhiêx côngz uô zos 10 tsov đeiv iz guôx. Cxôngx phênhv sâu cxôngx tu zus nhux tưv nhux đas, tsi xav têx nhiêx txiêx tưz yưv mak sâu liv tâu zuôr xar 60 tsov đeiv. Tas nro phênhv sâu iz shông cxôngx tu zus thiêz cơư ntông zos tâu 100 tsov đeiv ntâu.

          Tsi taz txơưx uô kinh têr, niêv lâuk Hoa tsênhv zos hội viên uô ntêx nyuôk hâur chi hội, hội pox niêv xã li phongz yaox. Đros têx pox niêv hâur jos, niêv lâuk thâuv tưs cux jông siêz pheiz kênh tsưr ziv uô kôngz lôngk, cxiv tsa chuôz thênhx tsâu sor, shir phaz, cxaz chuôz cxix cxuô têx huôx tôngv zos têx cấp Hội phuôx tôngv. Đhâu ntâu shông uô nox uô hâuk niêv lâuk Hoa tưz cxênhx tsês tâu pênhr, nhiv no hâur jos pox niêv hội viên tsi muôx pênhr huôv tsar uô kôngz lôngk, tu zus mak niêv lâuk Hoa truôx siêz puz txeik pênhr tsi zuôr nhiêx liv.

          Đros têx chêx cuk tax tâu hâur uô lox tôngv xênhz yar. Niêv lâuk Hoa Xênhv Lâux tsiv nhos zos đeiv iêr chi cax luk chiê têx pox niêv vir ndâus hâur chi hội thiêz têx chi hội pox niêv xã Hồng Sỹ cơưv shâuv uô lơưr thiêz ntâu shông tsi so niêv lâuk Hoa chuôz zis tâu côngz jênhv zos chuôz zis txơưx uô nox uô hâuk cấp huyện thiêz tâu Chủ tịch UB huyện muôz ntơưr kruôk./.

          Phênhv “nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk muôx xâuk li no xưz. Phênhv no zos Chiz coaz Đeix nta suôz VN iz suôv Tây Bắc uô. Muôx tsênhv qơư cxuêz kôngz têz qơưk paz txưv./.

(Vừ Chu- Txâur Vax cxeik nhênhv)