Phênhv thưr 6, hnuz 11/11/2016:

Têx zuôr trâus pâuz lok sâuv moz tso jik thax

   Uô ntêx thâuv zuôr xa txos sđ mnôngs iz cxiê tsưr ziv zuôr trâus pâuz lok sâuv moz tso jik thax, pêz thor kriê trâu sđ pâuz tiêk, zav moz no muôx têx phax tir thêir tâu. Viv li, zâuv tsôngv box thiêz cưr tix nênhx tsa sđ đros mnôngs têx mông đrav kaz chiê pâuz tsưr ziv phax tir thêir tâu jông moz tso jik thax, tsi chiê uô ruôr hiêv txos sđ luz nênhx, uô hiêv txos kinh tế ziv chuôz zis.

*/Moz tso jik thax: Moz tso jik thax tsênhv tâu hu uô moz tso jik kaz jiz. No zos zav moz khênhr muôx yưv thâuv têx jâuz mor, trox nyar hâur luz đros chêr tsi siz bâus, muôx iz zav ntâu đuô…. Txơưv lênhx tiz nênhs tưs lok cux muôx têx trâus moz tso jik thax, tsi zos nênhs lâuk mak hur si têx nhuôv zâu cux muôx têx trâus moz.

Muôx 3 zav moz tso jik thax:

  1.Muôx tsi txâuk insu-lin: Luz đros chêr muôx tsi txâuk Insu-lin uô trâu têx thax muôx nhoz hâur têx nyar xav thiêz zax tsi tâuk. Qir tiv sênhv têx thax ntơư thiêx uô yưv moz tso jik thax.

  2.Tiv luz đros chêr uô tsi tâu têx insu-lin heik sâuv. No zos têx khênhr njiz trâus nhoz têx lênhx trâus moz tso jik thax.

  3.Tso jik thax thâuv ntu tsênhv xênhz tuz ci hâur chêr: No tsuôk zos muôx yưv trâu thâuv ntu xênhz nhuôs hâur chêr, viv ntu no lênhx niêv nox ntâu zav jâuz mor thiêx sênhv iz cxiê zav li heik sâuv.

*/Têx lênhx nênhs trâus moz tso jik thax:

-Têx lênhx muôx nênhs hâur ziv chuôz zis tưz trâus moz tso jik thax.

-Têx lênhx trok maz, khênhr nox têx jâuz mor muôx trox.

-Têx lênhx tsơưs uô têx nuv uz no muk lok li: Uô têx nuv nhoz, jâuv iz kro qơư, tsơưs muk lok.

-Chor nênhs khênhr hâuk ntâu chơưr bia.

-Chor nênhs hnuz nhôngs siêz…..

* / Têx muôx yưv thiêz pâuz tâu thâuv moz tso jik thax:

-Iz chêr muôx yưv têx thax grêix đôngs nyar, njêx muôs mê njik đuz txis.

-Tuk hmôngz khênhr gênhk, tsi gruôs, tsi xar uô têx nuv uz no….

-Khênhr trâus yeiz sei, nkrik nox uz no, nkrik đêx, tso jik ntâu jiês, lar heik zos thâuv hmo ntux.

-Têx grêix trâus moz, trâus to mak kror cxaz tsi txơưx jông, khênhr vông moz ….

*/Moz tso jik thax cux zuôr uô muôx yưv ntâu zav moz trâu zar tov  kaz: No zos zav moz seiz zôngx ziv, taz sik ho gra lok ntâu kror tsi jông trâu lênhx nênhs li: Uô tsi jông txos têx sâur nyar hlưz hâu, plơưr….

Tsôngv box….! Pêz nhiv kruôr heik kriê sđ mnôngs iz cxiê mông lok sâuv moz tso jik thax, đhâu têx mông no sđ zuôr pâuz tsênhz đuô lok zav moz heik sâuv, txơưv tiêk tsi yuô riêz nênhs taz sik uô hiêv lox txos sđ luz nênhx zar tov kaz. Chênhr viv li, sđ tsuv ndo njôngr sox seiz thiêz qênhz shuôs zuk đas jos tsik chiê trâus moz tso jik thax.

    Tsôngv box…! Hâur phênhv “ tuôr jông đas jos” ciêz tov kaz, pêz mav tror xa txos sđ mnôngs têx mông lok sâuv tsưr ziv phax tir thêir thiêz kho moz tso jik thax, cux li têx qơư heik kriê, seiz njuôk shuôs thiêz kho moz tso jik thax./.

                                                (Riê Lâux cxeik, nhênhv)