Lênhx hluôk nênhs Hmôngz huôv tsar kinh tế  txix tu zus nhux

Hâur têx shông đhâu, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang tưz sir jos paz max pênhr jos, heik tsôngv px moz siêz txos huôv tsar tu zus têx nôngz nhux thâuv ntêx chor lâuk iz txưv zus ntơư chiê muôs grêix, muôs hâur ciêz đrôngs. Hâur thax tsav huyện tưz muôx ntâu tsưr ziv tu zus tâu trơưk têk, gra lok phênhv sâu siêz. Vưx Mí Phư, xênhz shông 1991, nhoz jok Lũng Lầu, xã Khâu Vai zos iz hâur têx lênhx huôv tsar uô nox uô hâuk xưk iz zav li heik sâuv.

Xênhz thiêz hloz lox nhoz thax sav txov nhêv hâur huyện 30a tưz muôx ntâu shông ntâu tiêv lok Phư chuôz zis tsuv uô nênhx txov nhêv njuôr, mor tsi txâuk nox đhâu shông. Tsi xar cov luz nênhx trâul yeiz pluôs, Phư thâuv tưs tưz xar zuôr uô li chas chiê chuôz zis hla đhâu yeiz pluôs, tsi trâul txov. Đros thiêz 2 tus nôngz nhux niêv txir pheiz trâu Phư chuôz zis, Phư tưz krêz đar liêx têz chos tâux chiê zus nhux tưv. Viv no zos têx nôngz nhux ntơưv qơư viv li tưz nhoz sưv thiêz tsi yuô trâul muôx moz li uz li no.

Chiê tu zus tâu nhux yênhx côngz, trơưk tsưr ziv xar, Phư tsuv cơưv shâuv luôs lưv chuôz zis txơưx tu zus tsiêx li tsưr ziv thiêz cơưv đhâu hâur têx ntơưr pov tsir, ti vi, đros cơưv cxaz iz cxiê tsưr ziv lok sâuv tu, phax tir thêir moz ơưk trâu tsiêx cxu zos têx cơ quan lês car uô đreiv têx hâux lưv co hâur xã, huyện kriê. Phư heik pâuz: Thâuv chor nhux vav ntâu jux juk tuôx, mak zuk sik pheiz kênh nôngz nhux, kriê tsưr ziv trâu têx chuôz zis muôx luz nênhx txov nhêv đuô zuk tu zus chiê sik đros huôv tsar uô nox uô hnar. Thâuv muôx mê njik nhiêx txiêx li zuôr têx chuôz zênhx phưx vưv xênhz huôx hâur chuôz zis, txoz cxơưx luz nênhx trâu têx tuz nhuôs thiêz zôngv chor pênhr co cxiv kho, uô đar đuô têx qơư tu zus tsiêx, chos nzir tâux chiê muôx jâuz trâu nhux nox.

Nhạc cắt

Đhâu zuôr xar 7 shông uô đreiv luôs hâux lưv tu zus nhux sha mê nhuôv, nhux trok maz, Phư chuôz zis tưz cxiv uô tâu 4 qơư tu zus, xav kror đruôz đraz iz qơư zus txix 4-5 tus nhux. Phư heik pâuz nzir, chuôz zis khênhr tu zus têx nhux zuôs cov trok maz txix 5-6 luz hlik, muôs iz jiês; muôx têx tus hênhr nhux lox mak muôs tâu txix 40 ntâu tsov đeiv. Xav hur si têx phênhv sâu tâu txix muôs nhux, iz shông tax 200-300 tsov đeiv, yưx tas têx nhiêx txiêx li: Ntiêr nênhs hlêis jâuz puz, zuôr krâur trâu nox nzir…., chuôz zis muôx phênhv sâu tâu truôx tuk txix 100-150 tsov đeiv iz shông. Co zos tsưr ziv huôv tsar uô nox uô hâuk jông, tâu cấp ủy hâu nov ntơưv qơư ntâuk grê siêz.

Tsi tiêk moz siêz huôv tsar tu zus têx nhux hâur chuôz zis, Phư xar zuk uô tâu, tsuv sik pheiz kênh, kriê tsưr ziv uô nox trâu luôs lưv chuôz zis muôx luz nênhx txov nhêv thiêz, txix shông 2018 Phư tưz quyết tinhv paz 5 chuôz zis txov nhêv hâur jok sik pheiz tu zus têx niêv nhux sha mê nhuôv. Đros trâu tsưr ziv siêz xar, paz max têx chuôz zis pluôs, txov nhêv huôv tsar uô nox, cxaz nzir phênhv sâu tâu, hlôngr yiêz luz nênhx, txo grêk yeiz pluôs truôx. Txos nhiv no 5 tus nhux muôz trâu 5 chuôz zis pluôs tu zus ntơư tưz sha nzir 10 tus mê nhuôv, hok têx niêv nhux đhâu sik pheiz kênh zus tưz tâu muôz trâu 10 chuôz zis txơưr đuô tu zus. Khov paz max li heik sâuv, ntâu chuôz zis hâur jok tưz hla đhâu cêr pluôs truôx.

Ly Mí Tự nhoz jok Lũng Lầu, xã Khâu Vai shir phaz heik: Shông 2019, Mí Tự chuôz zis tâu Phư muôz iz tus niêv nhux zus, txos nhiv no tưz sha tâu iz tus nhuôv lok six jông gâux. Niêx hli, Phư cux tsi so muk shuôs, heik kriê tsưr ziv tu, phax tir thêir moz trâu nhux, chênhr viv li paz nhux hloz lox jông gâux, tsi muôx tus tưs trâul muôx moz li chas hlo. Phư chuôz zis tưz paz max, nhiv no Mí Tự zuôr tsuv chos nzir têx tâux chiê muôx jâuz trâu nhux nox, tu zus tâu nhux vav iz zav li Phư chiê huôv tsar luz nênhx.

Đros trâu têx sir jos khưr, huôv tsar uô nox, Vưx Mí Phư zos iz hâur têx chuôz zis uô ntêx nyuôs hâur xã huôv tsar uô nox uô hnar, hla đhâu yeiz pluôs thiêz jux juk uô bluô nux txix tu zus nhux li heik sâuv.

Nhạc cắt

Tsôngv box….! Phênhv “Nôngx mênhx zuôr tsuv pâuz” hnuz no tsuôk muôx li no xưz. Phênhv no zos Đeix TNVN nhoz faz Bắc đros Tsênhv qơư cxiz kôngz têz qơưk uô./.

(Thào Ly BT-Riê Lâux cxeik, nhênhv)