Jax sâu hnuz 20/7/2015

Lai Châu: Phiv liv truz ntêr txix ciês txuz Qox Chu Va 6

Tror lok jos Chu Va 6 thiêz Chu Va 8, xã Sơn Bình, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu thâuv yar ntux tưz zuôr đuô. Txox cêr muk lok hâur jêx jok tưz zôngx ziv đuô, txix tsaz yênhx tsưr ziv têz qơưk cxiv tsa jêx jok yiêz uô tiêr txox cêr bê tông. Tuk qox đêi thâuv ntêx tưz tâu muôz hlê tas; tsôngv box Hmôngz nhoz ntơưv no luz nênhx tưz tror jông li ntu đrav ntêx. Taz sik, cux tsênhv yuôr tsik tsơưs phiv liv thâuv iz shông ntâu lok, pêx xênhv nhoz oz luz jok no cux tsuv muk lok txix tuk qox kuz, zos tuk qox lav muôz têx shôngz, ntông chox lok uô trâu pox nhuôs muk lok. Tiv zix, chor nênhs trâus saz mak uô tsik tâu zav hâux lưv tưs, uô trâu chuôz zis njiz ntâu phiv liv.

Hâur luz tsêr cxiv nhoz ntơưv hâur jok Chu Va 8, zơưv Tsaz Páo Ly, lênhx nênhs trâus saz tiv zix zos trâus saz cxa chax kâuv hâur jiês qox tus qox Chu va 6 tu nxênhr, nhiv no cux tsênhv chês tơưr max mav muk lok, uô tsik tâu zav hâux lưv tưs hlo. Thâuv ntêx zơưv zos nênhs uô hâux lưv chênhr hâur chuôz zis thiêz zos iz lênhx uô xar muôx 10 hec ta txir hơưk; taz sik, hâur iz shông ntâu lok no tsuôk nhoz ndis hâur tsêr. Zơưv Ly pôngz siêz tror ndo txos: Txuz txiêz nav nhoz jos Chu 8, uô tuôs 5 lênhx nênhs, trâus saz 16 lênhs. Ciês zơưv chuôz zis muôx 9 lênhx nênhs trâus saz, zos cưr tix, tuz nhuôs, hâur co muôx 7 lênhx zos chor nênhs uô hâux lưv chênhr hâur chuôz zis. Tas nro sơưr đơưk tsik muôx nênhs uô tâu chor hâux lưv hnhar, viv li liêx têz, nhux tưv, txir hơưk cux tâu muôs tas, chuôz zis njiz phiv liv jux juk. Zơưv Tsaz Páo Ly hêik:

Băng: “Txix thâuv qox trâus vâu, pox nhuôs tsik muôx đas jos, nênhs trâus saz tsơưs mak muk paz tâu chuôz zis, hok chor nênhs trâus saz ntâu thiêz hnhar mak muk paz tsik tâu. Tuk qox trâus vâu iz shông ntâu lơưv tsênhv kho tsik tâu tâu, muk lok cux njiz phiv liv, vav tiêk têz qơưk zuôr paz uô qox trâu pox nhuôs muk lok chiê uô nox uô hâuk. Vav têz qơưk paz trâu chor nhuôs tsik muôx niêv txir chiê chor nhuôs tâu cơưv ntâuz, cơưv ntơưr cxix cxuô”.

Nhoz kuôk co xar muôx 100 cêik cêr, niêv tix Hàng Thị Xi li luz tsêr tưz tsik jông tas, trur tsêr to ntâu luz kror, viv tsik muôx lênhx txir nênhx paz kho. Chor hnuz nhiv kruôr đhâu, thâuv tưs ntux lok nas, niêv tix tsuv njêis yêv cxuô zav hâur tsêr thiêz zôngv fiêz chus đêx. Hâur jiês qox tu nxênhr, niêv tix chuôz zis muôx oz lênhx nênhs tuôs, oz lênhx nênhs trâus saz. Niêv tix tuk txir tưz trâus tuôs ciês đhâu thâuv chox muk txos tsêr kho moz, yuôr niêv tix tuk nhuôs hloz trâus saz thiêz tuk nhuôs zâu muôx 3 luz hli.

Niêv tix Hàng Thị Xi puz pâuz: txix thâuv tuk txir trâus tuôs, niêv tix chuôz zis tsik muôx txir nênhx thiêz cux zos nênhs uô hâux lưv chênhr viv li chuôz zis njiz phiv liv ntâu. Tas nro chor têz txir hơưk muôx 6 hec ta ntâu, niêv tix tsuv muôz muôs tas. Nhiv no niêv tix 3 niêv tuz luz nênhx tsuôk khov trâu chor nhiêx Bộ zoz thôngz vận tải, chor nênhs siêz jông paz, thiêz nhiêx cxênhx txuôs muôs têz txir hơưk. Niêv tix Hàng Thị Xi hêik:

Băng: “Cur tuk txir tuôs lơưv, tuk vâur cux trâus tuôs, mê nhuôs trâus lor xuz pưs, fâux trâus tơưs tâuz hâu, cur lok six pôngz siêz. Txir tuôs lơưv, oz niêv tuz lok six txov nhêv, tsik muôx nênhs sêiz jor mê nhuôs viv li zuk uô tsik tâu đaz tsi hlo. Vav tiêk têz qơưk paz trâu oz niêv tuz chiê muôx tâu luz nênhx jông đuô”.

Nov hâu xã Sơn Bình puz pâuz: Đhâu thâuv tuk qox Chu Va 6 trâus tu nxênhr, chor chuôz zis muôx nênhs trâus saz thiêz trâus tuôs tưz jênhv tâu chor nhiêx muôx 4 tỷ đêiv ntâu txix cấp ủy, hâu nov cxuô cấp, cxuô  ban nganhx đoanx thể trung ương thiêz chor nênhs siêz jông muôz paz. Đuô li txix têz qơưk, hâu nov tiv phaz li chor tsaz yênhx, dự án cux tưz tsov cưv paz trâu pox nhuôs zuz nôngz, tsoz chos, tsiêx zus, thiêz nhiv no tsưr ziv chos txir đuôx thiêz chos tâuz zax cux tưz tâu uô. taz sik, tiv đas jos trâus txo grêk, chor nênhs trâus saz cux tsênhv uô tsik tâu tâu đaz tsi, viv li cxuô chuôz zis njiz ntâu phiv liv. Chiê phêiz kênh đros tsôngv box, xã zuôr tror tsov cưv paz thiêz vav tiêk zuôr muôx nzir tsênhv chêi chiê chor nênhs trâus saz thiêz nênhs trâus tuôs hâur jiês qox tu nxênhr no li chor nênhs sưv jê nzor truôx tuk luz nênhx./.)

(Khắc Kiên-Ly dịch đọc

Phênhv “ tsôngv box mênhx cxưx thiêz côx hôiv” hnuz 20.7.2015:

TSÔNGV BOX NJIZ NTÂU PHÊV LIV THÂUV MUÔX TSI TXÂUK NTÂUZ NTƠƯR HEIK KRIÊ UÔ TRƠƯK LUẬT

***&***

          Luật tsêr nhoz ( khô đuô) thiêz Luật muôv muôs ar, tâu Côx hôiv thôngz đhâu ntơưv jiês khiêz phêv tiv 8 hli 11 tsêiz no. Txos hnuz xiêz 1/7 nhiv kruôr đhâu, Luật qir muôx txux zôngv, li ntơưv têx chiz coaz muôx lênhx coaz, muôx iz đraz shôngk ntâu chiê cxiv tsa têx nghị định heik kriê uô trơưk Luật tso tơưv. Taz sik, uô ntêx co iz hnuz, hnuz 30/6, Văn phongx Chính phủ nhiv kruôr tsưr tsix Phêv thaov lok têx dự thaov Nghị định cui tênhv 2 zav Luật no. Lơưr PGS-TS Nguyễn Quang Tuyến, Đại học Luật Hà Nội, no zos iz hâux lưv tâu tsưr tsix uô kênhz. Cux chênhr viv li, hnuz xiêz 2/7, Bôv cxiv tsa tưz muôx ntâuz ntơưr xa trâu Văn phongx Trung ương Đảng, Văn phongx Côx hôiv, Văn phòng chủ tịch têz qơưk, Chính phủ, têx sở cxiv tsa tinhv, thành phôr hâur tas nro têz qơưk….lok hâux lưv tror sir zôngv têx Nghị định, thông tư heik kriê Luật tsêr nhoz shông 2005 thiêz Luật muôv muôs ar têz shông 2006, viv tsi tâu tâu tso tơưv tâu têx ntâuz ntơưr heik kriê uô oz Luật yiêz ( kho đuô) no. Zơưv Nguyễn Quang Tuyến xav tiêk:

Băng: “ Pêz tsuv hlôngr yiêz lok thể chế, coar lik thiêx li uô hlôngr yiêz kinh têr. Kinh tế hlôngr yiêz mak cơ chế coar lik thiêz thể chế kênhz hlôngr yiêz mak tso tơưv tsênhz mênhx Luật tưz muôx txux zôngv taz sik tsi tâu muôx ntâuz ntơưr heik kriê uô. Kror co tso pov coar lik lơưr tsi chuôk qênhx shênhx tsênhv tsênhz li zoz qơưx thiêz tsi tâu tuôv zênhv tâu Côx hôiv khoá 13 li hâux lưv cxiv tsa Luật zuôr trâus”.

          Ntâu luật txơưr đuô cux li ntơưv, kênhz cxiv tsa têx ntâuz ntơưr           heik kriê uô trươk Luật doanh nghiệp, Luật yưv pênhr… qênhx shênhx no cux yax six muôx hâur six hơưv uô tsênhv chêi nhoz pêz têz qơưk. Lơưr Bộ tư  pháp li thôngz sâu, txos tas hli 2/2015, chính phủ, têx bộ thiêz chiz coaz ngang Bộ tsênhv yuôr 85 ntâuz ntơưr tsi tâu cxiv tsa chiê heik kriê 23 luật, pháp lệnh muôx txux zôngv cxôngx hnuz xiêz 1/1/2015. Co zos tsi tâu heik txos 17 ntâuz ntơưr cui tênhv uô 10 luật, pháp lệnh tưz muôx txux zôngv cxôngx shông 2012, 2013 thiêz 2014. Zơưv Trần Tiến Dũng, chánh văn phòng Bộ tư pháp puz pâuz:

Băng: “ Đros thiêz 95 zav ntâuz ntơưr tsi tâu cxiv tsa mak Bộ tư pháp đros têx bộ, nganhx tưz cxiv sâu tâu 22 ntâuz ntơưr. Bộ cux qênhz yuôx 864 ntâuz ntơưr thiêz đhâu qênhz yuôx pov muôx 62 ntâuz ntơưr uô cxâuv têx cui tênhv hâur co muôx 10 ntâuz ntơưr cấp Bộ thiêz têx tiv phaz li 22 ntâuz ntơưr”.

          Thâuv sik seiz lax lok dự ar Luật tso tơưv ntâuz ntơưr quy phạm pháp luật ntơưv jiês khiêz phêv tiv 9 nhiv kruôr đhâu, iz hâur têx vênhv thix tâu têx teiv plor côx hôiv tsov cưv thiêz heik ntâu jiês co zos qênhx shênhx tsi tâu cxiv tsa têx ntâuz ntơưr cui tênhv heik kriê uô têx luật, pháp lệnh yiêz. Kror co zos qir tiv uô txu grês cxix pháp luật li txux zôngv. Lơưr co Luật tso tơưv ntâuz ntơưr quy phạm pháp luật nhiv kruôr tâu côx hôiv thôngz đhâu ntơưv jiês khiêz phêv tiv 9 tưz muôx ntâu cui tênhv yiêz chiê khưx phưx qênhx shênhx no. Luật quy tênhv taz por muôx txâuk têx ntâuz ntơưr quy tênhv tsênhz mênhx thiêz heik kriê uô luật thâuv têx ntâuz ntơưr quy phạm pháp luật muôx txux zôngv. Lênhs nênhs sơưr thơưx chiz coaz, tsưr tsix cxiv sâu, chiz coaz seiz car, chiz coaz heik kriê, chiz coaz tso tơưv ntâuz ntơưr quy phạm pháp luật tsuv taz txơưx jênhv thâuv uô tsi tiêr jênhv vưv tâu choz thiêz tsov lơưr hâux lưv uô cxâuv chiê yưr lir lơưr pháp luật li quy tênhv lok cán bộ, công chức thiêz pháp luật li cui tênhv txơưr muôx lênhx coaz txos zos dưv thaov ntâuz ntơưr tsi taz por tsơưr lươngv, tâu cxiv sâu kênhz. Têz Phóng viên Đeix TNVN li lul nus lok vênhv thix no, zơưv Đỗ Văn Đương, Uỷ viên côx hôiv li Uỷ ban tư pháp heik mênhx chiz coaz muôx txơưx jênhv li txơưx jênhv:

Băng: “ Coaz tsôngv zos lênhx nênhs uô. Luật tsuôk zos heik kriê thiêz cui tênhv xưz, tsi muôx chế tài tul tsi đros hâux lưv kênhz tso tơưv ntâuz ntơưr heik kriê uô Luật. Tiv 2, cán bộ pháp chế nhoz têx bộ nganhx, 1 zos yênhx tưv, 2 zos tsi tâu moz siêz đros hâux lưv uô. Tiv zix zos lênhs tov têx bộ, nganhx hâur vênhv thix zuk phưv txơưx, muôx lênhx coaz txos Luật tưs mak tsuv chox kriê cxôngx ciês thâuv Luật tâu thôngz đhâu, heik kriê têx kror tưs, tsuv muôx hor ntâu thông tư, nghị định mak ciêr chênhr uô. Tsuv cui tênhv lênhx nênhs sơưr thơưx pháp chế li txơưx jênhv, zos uô tsi tâu mak tsi puz uô nov lok sik tso mul uô hâux lưv txơưr đuô”.

          Shông 2015, têx Bộ, chiz coaz ngang Bộ li jênhv vưv cxiv tsa, tso ntơưv ntâuz ntơưr cui tênhv tsênhz mênhx lok six hnhar, hâur co muôx jênhv vưv cxiv tsa thiêz uô têx tsưr ziv phuôv tsar uô 18 Luật tâu côx hôiv thôngz đhâu ntơưv jiês khiêz phêv tiv 8. Taz sik, nhiv no tưz hla trâu luz hli 7, ntâu ntâuz ntơưr heik kriê uô Luật cux tsi tâu tâu cxiv uô. Qênhx shênhx no tsênhv uô trâu tsôngnv box njiz phêv liv, chiz coaz cxiv sâu thiêz têx chiz coaz muôx lênhx coaz tsuv muôz siêz chinhz yênhx txơưx jênhv, tiv zix zos lênhx nênhs sơưr thơưx li pưs txux, chiê txu grês tsơưs tiv zix qênhx shênhx Luật tsi tâu txos hâur luz nênhx, viv tok têx ntâuz ntơưr heik kriê./.

( Minh Châm- Lan dịch đọc)