Hli 5 lok trâu Mường Phăng

         Nhạc về Điện Biên….

       Tưz đhâu muôx 69 shông, taz sik tas nro têx côngz trinhx Sở Chỉ huy Qơư ntâuk tros châuz Điện Biên Phủ puôr lênhx tâu tuôr tsês jông li kuz, txix têx cêr kror ar, Đại tướng Võ Nguyễn Giáp đros têx thành viên Bôv Tổng tham mưu lok sik qơư sêiz jor, qơư uô hâux lưv li têx vax tsêr muôx faz nja xor thêir zos têx nzêik shôngz, vor gênhz, tsêr moz Hoàng Cầm… Khov co, đrâuv ndis shuôk nriêr pâuz lok têx tsiv gri lịch sử paz ntâuk zênhx tâu tros châuz kuôk no xar muôx 70 shông, tsôngv kruô xưk li pâuz tâu txos têx ntu phiv liv, txov nhêv thâuv co. zơưv Cao Văn Du, nhoz thành phố Hà Nội hêik: “Cur xar chox têx tuz nhuôs tuôx ntơưv no chiê tror sêiz txos qơư ntâuk tros châuz thâuv ntêx, tror nriêr pâuz lok lịch sử têz qơưk. Iz jiês tuôx trâu Điện Biên mak puôr lênhx njiê pov tâu têx kror hlôngr yiêz jông, chor qơư di tích tâu kho đuô thiêz por vêv, sêiz jor jông, kror no lok six muôx grik”.

         Zơưv Lê Đức Thủy, Kuz bôv đôiv lâul nhoz thành phố Hải Phòng tuôx sêiz shuôk thax tsav qơư co phêiz kênh: “Njiê cxuô kror, cxuô zav tâu tuôr tsês jông cur pov lok six tso siêz. Pêz zos chor Kuz bôv đôiv lâul, tsôngv kruô tuôx ntơưv no pov li co mak lok six shir phaz”.

        69 shông đhâu, thax tsav qơư cách mạng Mường Phăng nhiv no hlôngr yiêz ntâu đros muôx Đảng, Têz qơưk tsov cưv txos. Ntu cêr muk hâur xar tâu yưv pênhr uô jông, paz trâu pêx xênhv thiêz tsôngv kruô txix xar Nà Tấu thiêz thành phố Điện Biên Phủ muk trâu tsênhv qơư xar jê thiêz zôngx ziv đuô. Hâur shôngk shông 2020, xar Mường Phăng tâu yêv lok trâu thành phố Điện Biên Phủ. No cux zos kror zôngx ziv chiê xar huiz tôngv cxuô pênhr jos sir jos uô têx luôs hâux lưv cxiv tsa jêx jok yiêz.

       Mường Phăng nhiv no tsênhv sir jos hlôngr yiêz uô kinh têr, tsik zos chos blêx xưz mak muôx nzir ntâu tsưr ziv uô nox li tu zus njêl, tsiêx cxu. Tas nro xar nhiv no muôx nhos 520 héc ta blêx 2 chiv; 100 héc ta ntâu tu zus suôz njêl; 42 héc ta ntông nox txir… Pêx xênhv xar Mường Phăng tưz thiêz tsênhv sik côngv siêz, thôngx siêz đros cấp ủy, chinhr quyền thax tsav qơư sir jos hla đhâu têx phiv liv chiê huôv tsar kinh têr. Tix lâus Lò Văn Thiết thiêz niêv tix Lò Thị Linh, nhoz xar Mường Phăng, thành phố Điện Biên Phủ hêik pâuz: “Chor cêr muk lok hâur xar thâuv ntêx no muôx ntu cêr Tà Lèng-Mường Phăng tưz zênhx zôngx ziv muk lok lơưv, nhiv no muôx nzir ntu cêr txuôk trâu txox cêr 279 thiêz mak muk lok hax zav zôngx ziv đuô, muk trâu thành phố thiêz têx xar iz ndis cux tas tsơưs six hơưv đuô. Iz chas co cux paz trâu xar hlôngr yiêz jông, zuôr muôs têx hax huv cux zôngx ziv đuô”.

       “Thâuv ntêx tsuôk pâuz uô têz chos poz cưk, chos kok ntông, oz pêz shông tror lok no cux chos nzir điz thiêz khơưz pak njêl zus njêl, tu zus nzir keiz, ol. Chor canr bôv cxơưz cxiz uô kôngz cux paz trâu pox nhuôs đhâu têx lớp kruôz kriê cux xưk li paz ntâu tsưr ziv chiê sir zôngv hâur luz nênhx. Thâuv ntê no zos chuôz zis pluôs taz sik txix thâuv khơưz pak njêl zus njêl, tu zus tsiêx cxu thiêz uô kôngz lôngk mak cux hla đhâu cêr pluôs lơưv”.

          Zơưv Hoàng Trung Thành, Phưv Chủ tịch Ủy ban xar Mường Phăng puz pâuz: đros têx qơư di tích muôx Sở Chỉ huy Qơư ntâuk tros châuz Điện Biên Phủ, Qơư tượng đài ndo côngz, công viên ntâuk zênhx Mường Phăng… sâuv thax tsav xar tưz paz trâu Mường Phăng huôv tsar du lịch. Txix hâur shôngk shông 2023 txos nhiv no, Mường Phăng tưz tok muôx 17.500 ntâu lênhx kruô tuôx ndis shuôk, uô si. Đros kror liv no, ntâu chuôz zis nhoz xar Mường Phăng tưz yưv pênhr, huôv tsar têx qơư kinh doanh, uô jâuz mor nox hâuk, muôs hax huv, txix co paz muôx nzir phênhv sâu. Tas nro xar nhiv no tsuôk yuôr 15 ziv chuôz zis pluôs; phênhv sâu lênhx nênhs tâu muôx 45 triệu đêiv iz shông: “Xar cux tsênhv tsêx trung muôz têx tsênhv njiêz tsênhv tsênhz lok huôv tsar, paz chuôz ndê kinh têr trâu pox nhuôs. Tâu cxuô cấp tsov cưv txos kriz uô jông đuô têx cêr thiêz cxiv tsa yiêz qơư uô ciêz tưz paz taz por muôx cxix cxuô têx hax huv chiê phưx vưv trâu  du lịch thiêz pêx xênhv luz nênhx”./.

Vũ Lợi-Lik Thox cxêik nhênhv

Pêx xênhv tox siêz Lai Châu cxơưx viv muôx tsi txâuk đêx sir zôngv

       Jok Khoa San, xã Mù Sang, huyện Phong Thổ (Lai Châu)-suôv qơư 80 ntâu chuôz zis tsôngv box Hmôngz uô nênhx nhoz tưz iz hlik ntâu lok no tsi muôx txâuk đêx sir zôngv. Jiês yar ntux cuz sor hâur têx hnuz đhâu tưz uô qơư trâu đêx hâur jok trâul kruôr đêx tas, tsik muôx txâuk đêx sir zôngv. Cuz sor, kruôr gis ntêr hnuz cux uô cxuô ziv chuôz zis pêx xênhv têx thôngz, qơư trâu đêx tsi muôx txâuk đêx zôngv. Tix lâus Ki Xênhv thox, nhoz hâur jok heik: “Đêx xênhz huôx tsi muôx zôngv hlo. Nhiv no đêx nzuôr chêr lok cux tsi muôx, đêx uô jâuz mor nox cux tsi muôx viv li tsôngv box luz nênhx lok six txov nhêv. Chiê muôx đêx zôngv, sơưr đơưk tsuv muk thâux iz cak đêx jux juk pok  đrav cưx ha lok zôngv tax, uô jâuz mor nox xưz, hok nzuôr chêr mak thâuv muk uô liêx têz lok txos têx cưx ha, cưx đês muôx đêx sơưr đơưk đax đêx, nzuôr chêr ciês mav lok tsêr xưz”.

          Txơưv muôx txos 3 qơư lox đar trâu đêx, taz sik tsêr cơưv cxênhx nhuôs zâu xã Mù Sang ntu no cux njiz trâul phiv liv tiv muôx tsi txâuk đêx zôngv. Đêx hâur têx rơưz trâu đêx tưz tas jux juk, viv li chor cưk kriê ntơưr, nhuôs shux xênhz tsuv zôngv lok six txuôs xưz. Têx cak đêx chor nhuôs nzuôr muôs, nzuôr têk cux tâu chor cưk kriê nzaz nzơưv chiê zưs têx pax thiêz ntông hâur tsêr cơưv.

           Cưk kriê Đồng Thị Thuận, thơưx seiz car tsêr cơưv heik pâuz: Đêx lok six tsơưs, nhiv no tsênhv tâu tsêr cơưv tsov cưv chiê tsoz phưz, nzuôr chor nhuôs têx têk tơư, kror muôs xưz. Cưk kriê ntơưr tsuôk tâu zôngv mê njik têx đêx phưx vưv uô jâuz mor nox, hok đa đêx, nzuôr chêr, nxuôk tsôngk tril yo hâur niêx hnuz mak tsuv muk đrav têx har đêx lok sik chiv chir gra lok zôngv. 2, 3 hnuz têx qơư trâu đêx kruôr tas, vêv xênhz, uô jâuz mor trâu têx nhuôs nox mak tsuv khov chor nhuôs li niêv txir thiêz chor cưk kriê têx cak đêx gra tuôx xưz: “Tsêr cơưv tưz huiz tôngv chor cưk kriê đros shux xênhz li niêv txir gra đêx tuôx chiê muôx đêx vêv xênhz, uô jâuz mor trâu têx nhuôs nox; chor uô niêv uô txir iz ciêz tsuv thâux 2 cak đêx, iz cak 20 lir tuôx, lok hnuz tiv 2 thiêz tiv 4 niêx ciêz. Txơưv li co, taz cux tsi txâuk, tsêr cơưv tsuv khov lok shux xênhz li niêv txir, têx lênhx muôx yêz lox muk đros thâux đêx lok nquôr hâur tsêr cơưv qơư trâu đêx chiê muôx đêx trâu chor nhuôs zôngv. Ntơưv têx qơư cơưv hâur jêx jok, tsêr cơưv tưz bax thôngz trâu đêx chiê têx lênhx cưk kriê tâu chus đêx nas thâuv tưs muôx ntux nas”.

         Xã Mù Sang muôx zuôr xar 600 chuôz zis pêx xênhv uô nênhx nhoz ntơưv 10 jok, hâur co muôx 7 jok tsênhv njiz trâul phiv liv, tiv muôx tsi txâuk đêx xênhz huôx li heik sâuv. Qir tiv uô muôx têx li heik co, zos viv pêx xênhv uô nênhx nhoz tox siêz; cheix ntux kruôr, lar heik zos têx hnuz kruôr gis ntêr, chor hâur đêx trâul kruôr tas viv li tok tsi tâu đêx lok zôngv, phưx vưv xênhz huôx.

        Zơưv Tỏn Xênhv Phàn, Chủ tịch Ủy ban xã Mù Sang, huyện phong Thổ heik pâuz: Luz nênhx tưz iz txưv txov nhêv, muôx tsi txâuk đêx xênhz huôx ziv uô tsôngv lax pêx xênhv njiz trâul phiv liv đuô. Tas nro xã muôx 2 jok zos Khoa San thiêz Mù Sang muôx đêx lok, taz sik tiv đêx tsi lox, meir gruk đêx cux tsi jông lơưv, viv li pêx xênhv 2 jok co nhiv no cux tsuv muk thâux iz cak đêx jux juk lol zôngv. “Têx muôx tsi txâuk đêx zôngv hâur thax tsav xã mak tưz muôx thâuv nzor lok lơưv. Pêz tsênhv yax kriê trâu tsôngv box cov kêr txeik pênhr nhiêx têz qơưk lok nhiêk cxiv uô nhiêk qơư trâu đêx. Chor chuôz zis tsi yuô txov nhêv sơưr đơưk chiv chir huôv tsar kinh tế chuôz zis, txoz cxơưx trâu luz nênhx, cxênhx txuôs nhiêx txiêx cxiv uô nzir qơư trâu đêx nas chiê muôx đêx zôngv. Xã cux heik Đảng, têz qơưk muôx tsênhv chei paz iz zav li: Paz thôngz trâu đêx trâu pêx xênhv tâu trâu đêx nas xênhz huôx”.

         Txix têz qơưk têx tsênhv chei paz, chor shông đhâu, pêx xênhv nhoz ntus đriv Mù Sang, huyện Phong Thổ thiêz pêx xênhv nhoz ntâu xã hâur tỉnh Lai Châu tưz tâu paz tsi tsơưs têx thôngz trâu đêx. Taz sik, viv tsi tâu cxiv uô jông têx côngz trênhx tok đêx hur; cheix ntux kruôr ho kruôr gis ntêr, lok nas tsơưs, viv li pêx xênhv  tsi so njiz trâul phiv liv tiv muôx tsi txâuk đêx xênhz huôx./.

(Khắc Kiên-Riê Lâux cxeik, nhênhv)