Uô ntênhs trâu nxư cov nxư muôx jông đas jos

          Suôz đruôs tôngx, nxêz tôngx đror nxê ntưk, tsôngv box sđ sik đros chêx chôngk muk pêv hâur đêx Bay Rông nhoz jos Trí, xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đăk Lăk chiê uô ntênhs trâu nxư cov nxư muôx jông đas jos. Muk uô ntêx zos txir nênhz Y Hăn Bkrông, sâuv zơưv tês tuôr iz yoz đêx. Muk lơưr zơưv kaz zos 2 lênhx nênhs txơưr đros đoanx hluôk nênhs, pox niêv paz gra cxur, mor, grêix, chơưr xơưk. Ntơưv hâur đêx, hâur nzôngr nzông têx tsoz ntông mo khak lox, 7 tul nxư tưz tâu hnar têx đeiv pax ntâuz jông, chox số. Zơưv Y Tăng Rya, nhoz jos Ea Rông A, xã Krông Na puz pâuz: đros tsôngv box nhoz no, nxư zos chuôz zis li iz fôngx zưs jông: “Lơưr cêr chax chês cxôngx nzor, uô ntênhs trâu nxư cov nxư muôx jông đas jos tâu tso pov lênhx nênhs muôz nxư sêiz tsiv grê, xar njôngr nxư muôx jông đas jos. Thâuv tsưr tsix ntênhs zuôr muôz chơưr, nyar buô plênhr trâu nxư chiê nxư muôx jông đas jos,  tsi trâus moz ơưk”.

          Lơưr nênhs Mnông li chax chês, uô ntênhs trâu nxư cov nxư muôx jông đas jos tâu tsưr tsix thâuv suôv câuv chiv cheix thiêz têx hâux lưv coaz tsôngv hâur shông. Thâuv co, nxư zuôr tâu puz nox têx zav nox kaz, tâu so thiêz uô ntênhs trâu nxư cov nxư muôx jông đas jos. Uô ntêx, tsuv bax iz tul buô thiêz 2,3 huz chơưr xơưk. Taz sik nhiv no, 2 txos 3 shông thiêx li tsưr tsix uô iz jiês trâu tas nro chor nxư hâur xã. Zơưv Y Ril Knul, lâuk jos Ea Mar, xã Krông Na puz pâuz: “Tsuv bax cxur, mor, tsưv chiêz, blôngx pênhz laz, tso trâu sâuv trôngx mor. Tul buô tâu tuô thiêz muôz chor nyar tso trâu sâuv trôngx, đhâu co muôz têx chuôz zênhx thiêz chor nyar no tso trâu sâuv tul nxư tâuz hâu tso pov tsưr tsêr li siêz jông tsês trâu nxư, chiê nxư pâuz tiêk tsưr tsêr tsênhv uô ntênhs trâu nxư cov nxư muôx jông đas jos”.

          Uô ntênhs trâu nxư cov nxư muôx jông đas jos tâu uô đros 3 jiês zos hu pox côngz zơưv côngz, thor phôngv đas jos trâu nxư thiêz uô tsâus têx đaz. Đhâu iz jiês hu, têx suôz đruôs tôngx nxêz tôngx khoz đror nxiê ntưk, hluôk tuz hluôk nxeik sik đros tuôr tês đhiê pax vuôs thiêz hâuk chơưr xơưk. Đhâu co, txir nênhz sơưr ntơư qơư tưz bax uô ntêx, nênhs choz nxư chaz nxư lok jê chiê txir nênhz tso tâuz hâu buô, plênhr nyar, zưs đêx trâu sâuv nxư tâuz hâu. Cê uô cê thor phôngv đas jos trâu nxư chiê nxư tror paz chuôz zis, jêx jos uô têx hâux lưv coaz tsôngv, thôngx cxix chox câux tês trâu lênhx nênhs choz nxư, muôz zav nox thiêz hu thor phôngv trâu têx lênhx nênhs choz nxư muôx đas jos thiêz tsoz phưz, por vêv nxư. Suôv câuv, tsôngv box sđ sik đros khoz đruôs tôngx nxêz tôngx, hâuk chơưr thiêz đhiê pax vuôs uô si lov jêv.  Tix lâuk Y Com H wing, tuêv tsar tuêv ntâuk đruôs tôngx nxêz tôngx xã Krông Na pheiz kênh: “Zuk cux sik côngv đros pox nhuôk hâur jos phongz yaox no.  Pov tsưr tsix li no cux lok six lov jêv, shir phaz, uô tsâus xã tưz tsưr tsix trâu tsôngv box chiê tror tuôr tsês phuôx huiz jông cêr chax chês cxôngx nzor”.

          Têx shôngk jê no, chor nxư nhoz Đăk Lăk ziv hnuz ziv txu grês tsơưs. Chính quyênx thiêz nganhx muôx txơưx jênhv tsênhv sir jos tsoz phưz chor nxư nhiv no. Đros têx trâur nuv ju lix cheix nxư uô si ziv hnuz ziv tâu tsov cưv txos thiêz hâux lưv tsưr tsix têx phongz cxưx chax chês zuôr krêz tơưv iz tsưr ziv huôv tsar ju lix yiêz. Zơưv Y Tê Bkông, nhoz jos Drang Phôk, xã Krông Na hêik pâuz. “Xã hội huôv tsar, taz sik têx vênhx huôv no ho trâus pôngz plor mak cur cux xar tsik thôngz. Viv tuôr tsês thiêx li muôx tsiv grê. Tiv zix zos tuôr tsês tâu vênhx huôv chax chês ntơưv xã Krông Na muôx tsênhv qơư ju lix zuôr paz tsôngv box muôx tsaz yênhx ju lix chiê tuôr tsês têx phongz cxưx jông cxôngx nzor, muôx cxaz phênhv sâu thâuv kruô tuôx ndis shuôk têz qơưs”

(VOVTN-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Tuyên Quang tuôr tsês chiê vênhx huôv mênhx cxưx tsơưs nênhs txix ciês hâur tsêr cơưv ntơưr Cxênhx iz

          Suôz trax tính đros suôz then tưz zos yênhx kror tâu chor shux xênhz Tsêr cơưv Cxênhx iz Khuôn Hà (huyện Lâm Bình, Tuyên Quang) nhiêv txos đhâu yênhx jiês cơưv ntơưr. Uô lơưr tsêr cơưv ntơưr thiêz Hội đồng đôiv Thiếu niêv huyện li jênhv vưv, tsêr cơưv tưz tsưr tsix trâu chor shux xênhz cxaz chuôz têx huôx tôngv “Six hơưv so uô si txơưx xar tơưv” lơưr yênhx ciêz, yênhx hli; uô uô cê têx huôx tôngv tuôr tsês chiê, phuôx huiz tsiv gri vênhx huôv mênhx cxưx, xưk li hu chor nghệ nhân tuôx thav pêv, hêik pâuz thiêz kriê chor nhuôs hu gâux then, hu gâux cọi, đhiê pax vuôs, hêik têx suôz gâux Hmôngz, suôz gâux Cho; uô ntâuz trâus lâus cxôngx nzor nhoz Khuôn Hà lok sik têx huôx tôngv li “Hnuz tsiêz ntơưv cur qơư nhoz” đros sik tưr krưr nduôr txâuk puôz, nduôr trôi thiêz tsưr tsix uô têx zav uô si cxôngx nzor li ntâuk tik kêiz, lêiv poz…

         Cưk kriê ntơưr Vũ Thị Ngọc Tuyết – Tổng sêiz car Liên đội tsêr cơưv Cxênhx iz Khuôn Hà puz pâuz: 100% đôiv viên hâur liên đôiv zos mênhx cxưx tsơưs nênhs, hâur co, mênhx cxưx Tày tsav muôx 94%, tsênhv yuôr zos mênhx cxưx Cho thiêz Hmôngz… viv li têx huôx tôngv li hêik co tưz paz trâu chor nhuôs pâuz nzir, nhiêv nzir zuk mênhx cxưx li têx vênhx huôv cxôngx nzor: “Têx kror uô tâu đhâu yênhx jiês ngoại khóa puz pov chor nhuôs loz six nhiêv, shir phaz, hnuz tov kaz muk cơưv mak ho hnor lơưr siz hêik kriê trâu têx fôngx zưs đros pâuz. Tiv zix zos chor shux xênhz tsik so hnar zuk mênhx cxưx têx tsôngv yuô tuôx cơưv ntơưr zos iz hâur têx huôx tôngv uô tâu jông. Chor nhuôs cux tso siêz lok zuk mênhx cxưx têx tsôngk yo, hêik trâu sơưr đơưk pâuz zuk zos mênhx cxưx Tày, mênhx cxưx Cho thiêz cux tsik txax muôs hlo lơưv”.

          Hâux lưv tuôr tsês chiê mênhx cxưx têx vênhx huôv jông tưz tsik zos hâur tsêr cơưv ntơưr xưz mak tsênhv tâu uô uô cê hâur chor jiês muk ndis shuôk tập thể. Ntơưv chor homestay nhoz chor huyện Na Hang, Lâm Bình – qơư du lịch côngv thôngx tsênhv huôv tsar lok six hênhr hâur têx shông jê lok no, chor nhuôs tâu hu gâux thiêz sik thav đros tsôngv kruô du lịch, cơưv shâuv nzir txux chi thav pêv, tiv zix zos pauz hêik nzir têx luk hêik saz đrâuv têz qơưk. Hoàng Kim Ngân, shux xênhz lớp 5A, Tsêr cơưv Cxênhx iz Khuôn Hà hêik pâuz: “Cur lok six shir phaz thiêz tso siêz viv tâu hnar zuk mênhx cxưx têx tsôngk yo đhiê pax vuôs hu gâux đros têx fôngx zưs sơưr đơưk, lênhx tưs cux jông gâux tas hur si. Zos lênhx tưs tâu tuôx ndis shuôk têz qơưk Khuôn Hà, cur zuôr hêik trâu sơưr đơưk pâuz thiêz huv gâux then trâu sơưr đơưk mnôngs”.

        Chiê muôz tâu vênhx huôv cxuô mênhx cxưx trâu hâur tsêr cơưv ntơưr, đrâuv muôx Ban giám hiệu tsêr cơưv ntơưr li sir jos mak shux xênhz niêv txir li thôngx ziv đros cux zos kror lok six zov chênhr. Cưk kriê ntơưr Quàng Thu Huyền, Phưv Hiệu trưởng Tsêr cơưv Cxênhx iz Khuôn Hà puz pâuz: “Lơưr tsaz yênhz zoz zux phôv thông yiêz muôx ntâu tsênhv njiêz cik txos tuôr tsês chiê thiêz phuôx huiz têx vênhx huôv mênhx cxưx, hâur têx shông cơưv nhiv kruôr đhâu, tsêr cơưv yax kriê trâu chor nhuôs tsuv hnar zuk mênhx cxưx têx tsôngv yo trâu hnuz thưr 2 yênhx ciêz thiêz hâur têx hnuz ntênhk hâur shông. 100% shux xênhz niêv txir thôngx ziv đros, chor nhuôs puôr lênhx muôx zuk têx tsôngk yo. Đoanx thêv ntơưv huyện, xar lok six thôngx ziv đros thâuv tsêr cơưv kriz uô”.

          Hâux lưv tuôr tsês chiê têx suôz gâux then, gâux cọi, têx zav uô si cxôngx nzor, vênhx huôv cxôngx nzor, têx zav jông muôx nhoz thax tsav Na Hang-Lâm Bình hâur tsêr cơưv ntơưr cxênhx iz Khuôn Hà tưz paz trâu hu gâux Then, trax tính tâu chôngz lênhx nênhs pâuz txos thiêz sir jos  tuôr tsês đuô hâur côngv thôngx, thiêz chor nhuôs zuôr zos cxênhx nênhs pâuz txos, tuôr tsês chiê cxiv tsa têz qơưk, huôv tsar kinh têr đros tuôr tsês chiê têx vênhx huôv jông mênhx cxưx ciês ntơưv zuk thax tsav qơư nhoz./.

TTĐB-Lik Thox cxêik nhênhv