Kôngz nuv Lào Cai tsi so huôv tsar

          Txix thâuv muôz siêz tsưr ziv tu zus, chuôz zis tix lâuk Phạm Văn Quyết nhoz jos Cốc Sâm 4, xã Phong Niên, huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai li trâur nuv tu zus keiz huôx tôngv lok six muôx chêx cuk, cxênhx txuôk tâu nhiêx txiêx yưv uô đuô pir đros thâuv ntêx. Ntu zuôr txos, tix lâuk Quyết njuôs xav zuôr tror krêz đar đuô qơư tu zus: “Fênhx yax tsuv muôx cxaz 2 lênhx nênhs thiêz thiêx li uô tas têx hâux lưv taz sik nhiv no zuk iz lênhx tưz uô tâu tas. Puz nox mak tas nro zos zôngv meir; tsoz phưz thiêz phax moz mak lơưr tsưr ziv lơưv. Coaz tsôngv zos zuk tu zus li chas chiê kaz jông thiêz kaz, tuz luôv nhiêv sâu zuôr tas hur si, zos txu grês grê muôs mak cux sâuv liv tâu 10 cxênhz đeiv iz tul, siêz tiv zix zos 35-40 cxênhz đeiv iz tul”.

          Tix lâuk Quyết chuôz zis zos iz hâur 6 cxênhz ziv chuôz zis nôngx mênhx bluô nux nhoz Bảo Thắng muôx nhiêx txiêx cxênhx txuôk ntơưv têx zênhx hangx muôv muôs khov txơưx huôv tsar têx trâur nuv muôx chêx cuk. Shông 2022, phênhv sâu fênhx pheiz tas nro huyện nôngx cxênhz yiêz cux zos 64 tsov đeiv; hâur co, zuôr xar iz đraz phênhv sâu tâu siêz đuô phênhv fênhx pheiz.

          Yuôr ntơưv huyện Bảo Yên, tsêr meir công ty cổ phần yưv pênhr muôv muôs saz đrâuv têz qơưk Việt Bắc nhiv kruôr huôx tôngv tưz muôz hâux lưv uô trâu yênhx puôk lênhx nênhs. Tiv zix, đrâuv xiv huv uô tâu txix ciêv fix, tiv zix zos xiv huv muôs trâu têx niêv ciêz li Mỹ, EU, Nhật Bản tsênhv gôngr phênhv yênhx lix têx thax tsav chos ciêv fix hữu cơ njuôs xav zos 2 cxênhz hecta trâu tiv phaz. Zơưv Bùi Văn Thành, Giám đốc seiz car tsêr meir puz pâuz: “Fênhx yax pox nhuôk tsuôk lơưk ciêv fix A,B, C, taz sik thâuv Việt Bắc sik côngv txix chính quyênx, HTX txos nôngx mênhx, heik kriê tsiv uô ciêv fix cov muôz siêz tsiv grê ndê txos 30-40%. Đrâuv co Việt Bắc cux yưv pênhr zuôr chuôz zênhx công nghệ chiê paz tsiv uô, muôz siêz tsiv grê ciêv fix”.

          Têx luôk hâux lưv uô tâu heik sâuv zos chêx cuk xuz thơưx thâuv Lào Cai xav tênhv hlôngr tsưr ziv uô kôngz nuv yênhx kôngz nuv hax huv. Ciês hâur six cxiv, Ban thường vụ tỉnh ủy Lào Cai cux tưz tso tơưv Nghị quyết số 10 lok tsưr ziv huôv tsar kôngz nuv lơưr saz hax huv. Đhâu 1 shôngk ntâu krêz uô, kôngz nuv Lào Cai muôx têx hlôngr yiêz jông, tiv zix zos tsưr ziv tsiv uô, txơưx huôv tsar tsêz chos, tu zus têx tsoz chos, tsiêx cxu huv đros tiv phaz li buô, yuôx zêx, tsơưz, ciêv fix....muôz siêz nganhx li  tsiv grê xiv huv xos 9 cxênhz tỷ đeiv, tax phênhv chuôz tsar fênhx pheiz 5% ntâu. Lơưr zơưv Đỗ Văn Duy, giám đốc Sở kôngz nuv thiêz huôv tsar nôngx cxênhz tỉnh Lào Cai, Lào Cai li tsưr ziv uô no lok six huv đros thiêz tsưr ziv huôv tsar truôx vênhs... “Pêz zuôr tror chox kriê cxiv tsa têx thax tsav tsiv uô hax huv lơưr saz chêx chôngk, muôz siêz têx thax tsav no li ploz tsênhr thôngz đhâu hâux lưv heik kriê nôngx mênhx tsiv uô lơưr têx taz viv, niêv ciêz li zoz qơưx. Thôngx cxix, ntâuk grê vêv xênhz taz por zav nox, nriêr pâuz hâur pâus tsiv uô, taz por tsơưr lươngv hax huv Lào Cai”

          Lơưr zơưv Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UB tỉnh Lào Cai, chiê taz por tsiv uô lơưr saz hax huv tsuv muôx doanh nghiệp li pưs txux. Taz sik đros nganhx li têx tsênhv tsênhz, Lào Cai xav tênhv cê chêx chôngk cxiv tsa têx thax tsav chos lox thiêz muôx tsơưr lươngv jông, cê tsuv sir jos muôx cơ chế huv đros chiê zaz zâuv têx lênhx nênhs yưv pênhr: “2 zoz qơưx coaz tsôngv đros tsưr yưv pênhr zos ntâuz ntơưr hành chính thiêz ar têz. Nhiv no, Lào Cai tưz to tơưv iz chính sách thôngz đhâu Hội đồng tỉnh li Nghị quyết, co zos Lào Cai zuôr uô hâux lưv bax ar têz chiê uô têx dự án tsiv uô chiê choz trâu tsưr yưv pênhr”.

          Nhiv no, tas nro tỉnh Lào Cai muôx 170 ntâu HTX kôngz nuv thiêz 18 dự án yưv pênhr lok vênhv thix tsiv uô xiv huv kôngz nuv. Txos nhiv no, Lào Cai cux muôx 140 ntâu xiv huv OCOP cấp tỉnh tâu côngz jênhv, tâu muôv muôs sâuv têx niêv ciêz điện tử, hâur co muôx ntâu xiv huv nto bê li njês hồi Sa Pa, cuô txoz Mường Khương, cxur Séng Cù.../.

(An Kiên-Txâur Vax cxeik nhênhv)

Gra siêz têx xiv kôngz nuv Sơn La

Têx yuôx zêx muôx suôz bê tâu công nhak zos xiv huv hur jông OCOP cấp tỉnh shông 2022 zos Công ty tsiv uô yuôx zêx faz Bắc, huyện Bắc Yên, tỉnh Sơn La li têx xiv huv tsiv uô tâu txix chor njik yuôx zêx san tuyết chos tâu muôx yênhx puô shông ntơưv Tà Xùa. Zav yuôx zêx kaz hur jông no nhiv kruôr tâu uô thiêz muôs tsi ntêr, taz sik tâu côngk nhav zos iz zav xiv huv lok six jông. Tsi tiêk uô jông trâu kôngz nuv Sơn La, zav yuôx zêx yiêz co tsênhv paz gra siêz suôz bê thax tsav yuôx zêx shan tuyết chos tâu yênhx puô shông thiêz muôz hâu cêr huôv tsar uô nox trâu tsôngv box thax tsav tox siêz.

Muôx suôz bê nhoz hâur tỉnh Sơn La li 19 xiv huv kôngz nuv uô tâu jông hâur shông đhâu, HTX Mé Lếch, xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn têx txir na zos chor nênhs muôx txux chi, xar tơưv tsưr ziv jông uô kôngz cêr shir phaz. Chor txir na lox siz luôs, jông gâux, iz luz hnhar muôx 1-1,5 cir, têx luz lox mak 2 cir ntâu, tâu HTX thiêz Viện jâuz txir ntông Việt Nam chos yênhx côngz. Shông xuz thơưx muôs hâur ciêz đrôngs, taz sik chor txir na co tưz zênhx max tâu ntâu qơư zuôr muôs txir ntông, ciêz đrôngs hâur thiêz đrâuv luôs 2 chas tỉnh muôs txix 400-500 cxênhz đeiv iz cir. Zơưv Nguyễn Quốc Hội, HTX Mé Lếch, xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn heik pâuz: “Pêz lok six shir phaz thâuv chos tâu yênhx côngz zav txir na heik sâuv, chor txir cux lox đuô, jông gâux, nox kaz, tsư ha thiêz tâu gri đuô, pêx xênhv lok six jông siêz, shir phaz. Nhoz Sơn La, luz cheix jông chos chor txir heik co zos cheix ntux no. Mê njik lax chos thiêz six hơưv, hnuz nhôngs cux ntêr đuô, taz sik ho tâu gri, pêx xênhv muôx phênhv sâu siêz”.

(TĐ nuôi cá trên lòng hồ)

Krêz uô têx jông nzaz nzơưv muôx hâur pak đêx tênhv Sơn La thiêz Hòa Bình, têx lênhx pêx xênhv uô nênhx nhoz jê ntus đêx sông Đas ho huôv tsar tu zus, ntâuk muôz shuôz njêl. Chor xiv huv tsi tiêk ntâuk muôz têx shuôz njêl muôx hâur pak đêx, tsênhv tâu njuôk hov, cxiv uô yênhx cxênhz qơư tu zus njêl trơưk cui tinhv; chor xiv huv jông, muôx suôz bê thax tsav pak đêx tênhv tsi so tâu cxaz chuôz têx hnuz hội kôngz nuv hâur thiêz đrâuv luôs 2 chas tỉnh chiê piêr kriê, muôs tâu trâu ntâu ciêz đrôngs đuô. Niêv lâul Sa Thị Việt, HTX shuôz njêl sông Đà, xã Tường Phong, huyện Phù Yên heik: “HTX shuôz njêl sông Đà muôx 218 qơư tu zus njêl, iz shông ntâuk muôz tâu nhos 10 ntâu tênhr. Chor njêl zus hâur pak đêx sông Đà tưz tax xiv huv OCOP-Thax tsav pak đêx sông Đà li xiv huv hur jông. Iz chas co, pêz tsênhv muôx chor shuôz njêl ntâuk muôz tâu hâur pak đêx tâu uô yênhx njêl cuô txoz kâuz, chưk cuô txoz kâuz, njêl kruôr, njêl cxiêz hur si thiêz, tâu ntâu lênhx nênhs nhiêv txos”.

Nhạc nền

Shông 2022 tror zos iz shông kôngz nuv Sơn La uô tâu jông, đros thiêz 04 thax tsav kôngz nuv uô lơưr tsưr ziv yiêz tâu côngk nhav, muôx nzir 31 xiv huv OCOP, 15 qơư côngz têx zav nox kôngz nuv, shuôz njêl truôx tuk; chor liêx têz uô kôngz lơưr tsưr ziv tsar ndê nzir yênhx cxênhz ha…. Lar heik, Sơn La cux zos qơư sơưr tiv iz faz Bắc thiêz tiv 2 hâur tas nro têz qơưk lol sâuv chos ntâu têx tsoz chos ntông nox txir, muôx 82 cxênhz ntâu ha, zuôr xar 40% liêx têz chos trơưk têx cui tinhv, tsưr ziv yiêz. Shông 2022, chor hax huv kôngz nuv, xav nox muôs trâu luôs 2 chas têz qơưk tax nhos 163 tsov ntâu USD. Zơưv Nguyễn Thành Công, Phưv Chủ tịch Ủy ban tỉnh Sơn La heik pâuz, huôv tsar kôngz nuv truôx vênhk, gra siêz tsiv gri thiêz suôz bê têx kôngz nuv zos Sơn La tsưr ziv xar, hâux lưv tso tơưv: “Chiê huôv tsar truôx kinh tế kôngz nuv, Sơn La sir jos tsiv uô trơưk li cui tinhv VietGAP, GlobalGAP thiêz têx cui tinhv ntiêx têz. Iz chas co, pêx xênhv, HTX, doanh nghiệp, lênhx nênhs tsiv uô, nênhs zuôr muôs tsuv hux jos truôx sik đros uô. Thiêz lar heik zos, tror cxiv tsa, huôv tsar suôz bê xiv huv, hu zâuv chor tsêr meir tsiv uô chiê cê tsiv uô, cê sâu zuôr hâur têz qơưk thiêz muôs trâu luôs 2 chas thax tsav đrâuv”.

Nhạc nền

Cấp ủy, hâu nov thiêz têx lênhx pêx xênhv uô kôngz, muôx txux chi tsưr ziv jông nhoz tox siêz tsênhv sir jos uô luôs hâux lưv huôv tsar kôngz nuv trơưk têx tsưr ziv yiêz thiêz yênhx tsênhv qơư tsiv uô kôngz nuv hâur thax tsav Tây Bắc lơưr Bộ Chính trị Nghị quyết 11; paz gra siêz tsiv gri, suôz bê to, cxiz kôngz nuv Sơn La huôv tsar, ziv hnuz ziv muôs tâu trâu ntâu ciêz đrôngs, luôs 2 chas thax tsav./.

(Lê Hạnh-Riê Lâux cxeik, nhênhv)