NÔNGX MÊNHX ZUÔR TSUV PÂUZ

Tsưr ziv tu zus nhux tưv cov tros

Chiê tu zus nhux tưv cov tros, pox nhuôs sơưr đơưk tsuv muôz  trâu chor nhux tưv nox cov txâuk têx tsơưr pưr thiêz muôz phêiz uô ntâu pluôs nox hâur hnuz zuôr paz nhux tưv tros jông đuô thiêz nox txâuk cxuô zav nox chiê paz trâu chor nhux tưv tros jông gâux muôx li đrav kaz:

Têx zav jâuz tâux: Jâuz tâux kruôr zos zav nox jông tiv zix chiê paz trâu chor nhux tưv tros, đuô li pox nhuôs sơưr đơưk cux zuôr sir zôngv tâu ntâu zav nox tâu vâuv kâuz, zav jâuz tâux njuôk nhôngk. Zos muôx tsơưs chor jâuz tâux, pox nhuôs zuôr sir zôngv tâu têx nhaz blêx vâuv ure lok sik tsik vâuv chiê hlôngr trâu nhux tưv nox. Chiê nhux tưv nox jông thiêz tsik uô tuôr xuôv têx jâuz tâux, pox nhuôs sơưr đơưk zôngv mêir txiêr jâuz tâux yênhx têx zak lur ntêr txix pêz zas ntir têk txos iz nôngk thiêz muôz tor shơư têx zav nox hmôngr trâu nhux tưv nox.

Zav nox hmôngr: Sir zôngv cxuô zav li njiêr cưk, cxuô zav tâuv, cxuô zav krâur…chiê muôz trâu nhux tưv nox thiêz muôz têx zav nox phêiz yênhx cxuô zav li đrav kaz:

Zav nox paz đas jos: No zos zav nox chênhr hâur têx pluôs nox lơưr tsưr ziv tu zus nhux tưv cov tros. Pox nhuôs sơưr đơưk zuôr zôngv tâu cxuô zav li poz cưk, tâuv, krâur… Taz sik xar cov nhux tưv nox paz tâu trâu đas jos jông tiv zix, pox nhuôs sơưr đơưk tsuv muôz jov cov mok thiêz muôz tor siz shơư đros cxuô zav nox txơưr puz trâu nhux tưv nox.

Zav nox muôx ntâu đạm: Paz muôx Protein trâu nhux tưv, sir zôngv cxuô zav njiêr muôx trox li: têx tâuv pâur, tâuv huôz xênhz… Đrâuv têx zav nox co, pox nhuôs sơưr đơưk zuôr tor tâu muôx 2% zav nox ure shơư trâu hâur têx zav nox co.

Njêr khoáng: Zuôr cxaz nzir tâu têx hmôngr poz cxa lok sik njêr khoáng bâuv li 1% hâur zav nox. Cxaz nzir 0,5-1% zav nox chiê paz trâu chor nhux tưv kaz lok nox đuô.

Tsưr ziv tu zus cov tros

Six hơưv chiê tu zus cov tros tsik so zos pêz luz hli:

- Hliz iz: Kriz uô vêv xênhz têx tsêr guôx, muôz yuôx trâu nhux tưv nox chiê tuô lov têz chaz trâu nhux tưv thiêz muôz nox cov txâuk têx jâuz tâux. Chor nhux tưv zuôs tsik muôx jos mak muôz puz nox nzir têx zav nox muôx ntâu đạm chiê paz trâu luz chêr muôx jos cov huôv tsar jông đuô hâur têx hli lơưr co.

- Hli oz: Tso tu zus jê têx tsêr guôx, chiê nox cov txâuk cxuô zav jâuz, cxaz nzir zav nox hmôngr, muôz hâuk cov txâuk đêx.

- Hli pêz: Muôz trâu chor nhux đas nox têx zav nox muôx ntâu gluxit, tu zus jê têx tsêr guôx chiê txo grêk tsơưs trâus pôngz đas jos thiêz cxaz nzir trâu luz chêr muôx trox.

Viv nhux tưv zos zav tsiêx mak cxuô zav nox hâur tu zus zuôr paz trâu chor tsiêx huôv tsar tâu jông đuô. Lơưr tu zus hâur chuôz zis nhoz pêz têz qơưk mak muôx oz tsưr ziv tu zus cov tros zos:

+ Tu zus cov tros txix tso yar: Tu zus ntơưv têx har jâuz txix 8-10 six hơưv iz hnuz chiê chor nhux tưv nox tâu têx zav jâuz tâux njuôz mak tsik tas ntâu đas jos chiê hlêik txiêr jâuz thiêz thâux xa têx jâuz tâux co lok tsêr trâu nhux tưv nox. Thâuv tsâuk ntux muôz trâu nhux tưv nox nzir zav nox hmôngr thiêz njêr nox. Tsưr ziv tuz zus cov tros no zos tu zus trâu ntơưv têx thax tsav qơư muôx yar jâuz tu zus lox đar thiêz muôx ntâu jâuz tâux, taz por trâu chor nhux tưv iz hnuz nox tâu txix 20-25 cir têx jâuz tâux njuôk nhôngk.

+ Tu zus cov tros txir tsưr ziv tsik tso yar: Zos tu zus ntơưv têx qơư muôx yar jâuz tsơưs, grêiv. Chor nhux tưv tsuôk nox tâu iz phênhv lok sik nox tâu tsơưs têx jâuz tâux ntơưv têx yar jâuz. Tsênhv yuôr mak zos puz nox nzir ntơưv têx tsêr guôx tu zus, hâur co cux tsuv puz trâu nox nzir zav nox hmôngr.

Hâur ntu tu zus cov tros, tsuv cxaz nzir zav nox hmôngr chiê paz trâu chor nhux tưv muôx nzir đas jos, thôngx cxix tsik chiê chor nhux tưv uô hâux lưv, muk lok ntâu, tiv zix zos ntu zuôr suôv câuv six hơưv tu zus cov tros.

Vêv xênhz têx tsêr guôx

Tsik so tsuôs yuôx tuô lov caz moz thiêz uô vêv xênhz têx tsêr guôx, tênhv qơư tu zus uô ntêx, hâur thiêz đhâu thâuv tu zus cov tros. Pov thiêz chơưv kho tâu nzor têx zav moz hâur ntu tu zus cov tros, tiv zix zos têx zav moz cik txos nox hâuk./.

(DTPT-Lik Thox cxêik nhênhv)