7 ꪄꪴ ꫃ꪬꪙ ꪮꪮꪀ ꫄ꪋ ꫛ ꪒꪒꪴ ꪖꪫꪥꪸ ꪯꪲ ꪶꪮꪒ

          ꪒꪒꪴ ꪖꪫꪸꪥ ꪯꪲ ꪶꪮꪒ ꪩꪣꪾ ꪣꪷꪠꪴ ꫛ ꪣꪸ ꪹꪏꪉ ꪋꪲ ꫃ꪜꪙ ꪔꪣꪴ ꪮꪮꪀ ꪘꪉꪷ ꪁꪷ. ꪫꪱ ꪹꪚꪱ ꪌꪜꪉ ꪻꪊ ꪋꪲ ꫃ꪜꪙ ꫃ꪛꪉ ꫃ꪜꪙ ꪘꪉꪸ ꪮꪮꪀ.

          ꪯꪲ ꪶꪮꪒ ꫂꪷ ꪫꪲ ꫄ꪊꪒ ꪥꪉꪲ ꪹꪥꪉ ꫜ ꫄ꪁꪙ ꪬꪱ ꪶꪒꪥ ꪀꪚꪾ ꪝꪉꪳ ꪫꪀꪸ ꫃ꪥꪒ ꪵꪣꪙ ꪄꪮꪉ ꪔꪫꪙꪸ ꪤꪱꪚ. ꪵꪀꪉ ꪣꪽ ꪁꪷ ꪐꪽ ꪝꪱꪫ ꪫꪀꪸ ꫃ꪥꪒ ꪮꪮꪀ ꪬꪮꪮꪀ ꪶꪣꪙ ꪔꪫꪙꪸ ꪤꪱꪚ ꪼꪫ ꪻꪬ ꪁꪷ ꪹꪚꪱ ꫃ꪜꪙ ꪮꪮꪀ ꫃ꪛꪉ ꪎꪉꪷ.

          ꫄ꪁꪙ ꪫꪱ ꪢꪀꪳ ꪯꪲ ꪶꪮꪒ ꪙꪮꪥ ꪵꪀꪉ ꪒꪒꪴ ꪖꪫꪥꪸ ꪯꪸ ꪶꪮꪒ ꪋꪲ ꫃ꪥꪒ ꪮꪮꪀ ꫃ꪛꪉ ꫃ꪜꪙ ꪘꪉꪸ. ꪨꪉꪷ ꪙꪲ ꪨꪷ ꪵꪤꪉ ꪵꪎꪀ ꪝꪉꪳ ꪄꪴ ꪒꪒꪴ ꪖꪫꪥꪸ ꪯꪲ ꪶꪮꪒ ꫃ꪜꪙ ꪶꪜꪉ ꪼꪊ ꪹꪚ ꪱꪀꪫꪱꪙ ꪫꪱ ꫄ꪋ ꪻꪒ, ꪹꪝ ꪫꪱ ꪝꪉꪳ ꪄꪴ ꫃ꪬꪙ ꪮꪮꪀ ꪨꪱꪥ ꪹꪏ , ꫃ꪬꪙ ꫄ꪩꪉ ꪹꪏ, ꪣꪽ ꪣꪸ ꪹꪏꪉ ꫃ꪥꪒ ꪭꪱꪥ ꪭꪮꪒ ꪝꪀꪷ ꪵꪭꪉ.

          1. ꪘꪀꪷ ꪹꪘꪥꫀ

          ꪤꪱꪘ ꫄ꪬꪉ ꪘꪀꪷ ꪹꪘꪥ ꪨꪷ ꪬꪮꪣ ꪎꪸ ꪨꪷ ꪹꪚꪱ ꫃ꪜꪙ ꪎꪉꪷ. ꪬꪱꪀ ꪫꪱ ꫃ꪬꪙ ꫃ꪜꪙ ꪮꪮꪀ ꫄ꪩꪉ ꫄ꪋ ꪭꪳ ꫃ꪜꪙ ꪶꪜꪉ ꪻꪊ. ꪘꪀꪷ ꪹꪘꪥ ꫄ꪩꪉ, ꪣꪲ ꪹꪏꪉ ꪋꪲ ꪮꪮꪀ ꪢꪀꪳ ꪙꪮꪥ ꪯꪲ ꪶꪮꪒ ꪄꪮꪉ ꪩꪣꪾ ꪣꪷ ꪠꪴ ꫛꪌ

          2. ꪼꪜ ꪙꪮꪀ ꪥꪱꪀ:

          ꪯꪲ ꪶꪮꪒ ꪙꪮꪥ ꪣꪸ ꪹꪏꪉ ꫃ꪥꪒ ꪬꪱꪥ ꪭꪮꪒ ꪝꪳꪉ ꪚꪮꪙ ꪮꪙꪳ ꪄꪮꪉ ꪩꪣꪾ ꪣꪷ. ꪝꪉꪳ ꫛ ꪊꪺꪚ ꪒꪒꪴ ꪖꪫꪥꪸ ꪯꪲ ꪶꪮ ꪒꪣꪸ ꪹꪏꪉ ꪋꪲ ꪼꪜ ꪠꪱꪥ ꪘꪀꪾ ꫄ꪩꪉ ꫄ꪋ. ꪼꪜ ꪠꪱꪤ ꪘꪀꪷ ꪥꪱꪀ ꪨꪷ ꪄꪴ ꪣꪲ ꪭꪱꪥ ꪭꪮꪒ ꪝꪀꪷ ꪵꪭꪉ ꪵꪀꪉ ꫃ꪜꪙ ꪶꪜꪉ ꪻꪊ.

          3. ꪁꪷ ꫃ꪜꪙ ꪘꪉꪸꫀ ꪒꪒꪴ ꪖꪫꪥꪸ ꪯꪲ ꪶꪮꪒ ꪀꪺꪉ ꪩꪣꪾ ꪣꪷ ꪁꪾ ꪣꪲ ꪹꪏꪉ ꫃ꪥꪒ ꫃ꪜꪙ ꪔꪣꪴ ꪮꪮꪀ ꪘꪉꪷ ꪁꪷ. ꪫꪱ ꪹꪚꪱ ꪩꪣꪾ ꪵꪩ , ꫃ꪛꪉ ꫃ꪜꪙ ꪘꪉꪸ ꪨꪷ ꫃ꪛꪉ ꪹꪚꪱ ꪘꪀꪲ ꪎꪸ ꪼꪒ. ꪯꪽ ꪨꪷ ꪄꪴ ꪹꪭꪱ ꫃ꪜꪙ ꪀꪣꪸ ꪊꪱ ꪫꪽ ꫄ꪐꪒ.

          4, ꫃ꪷꪜꪙ ꪄꪲ, ꪝꪺꪙ ꪻꪊ:

          ꪝꪉꪳ ꫛ ꪊꪺꪚ ꪒꪒꪴ ꪖꪫꪥꪸ ꪯꪲꪸ ꪶꪮꪒ ꪀꪺꪉ ꪩꪣꪾ ꪣꪷ ꪁꪷ ꪣꪲ ꪹꪏꪉ ꫃ꪬꪘ ꪤꪴ ꪥꪱꪀ ꪀꪺꪉ ꪩꪣꪾ ꪣꪷ, ꪹꪋꪱ ꪨꪷ, ꪄꪲ ꪝꪺꪙ ꪨꪷ ꫃ꪜꪙ ꪼꪜ ꪄꪱꪣ ꪖꪱꪣ ꪚꪱꪀ ꪎꪲ;

          5. ꪘꪉꪷ ꪘꪱ: ꪄꪴ ꫜ ꫃ꪬꪙ ꪤꪮꪙ ꪄꪙꪳ ꪄꪮꪉ ꪒꪒꪴ ꪖꪫꪥꪸ ꪯꪲ ꪶꪮꪒ ꪨꪷ ꪘꪉꪷ ꪘꪱ, ꪘꪉꪷ ꪵꪀ ꪵꪨꪉ ꫃ꪜꪙ ꪀꪚꪳ ꫃ꪜꪙ ꪀꪱꪚ ꪁꪷ ꫃ꪜꪙ ꪄꪴ ꪒꪒꪴ ꪖꪫꪥꪸ ꪯꪲ ꪶꪮꪒ. 

          6. ꪩꪣꪾ ꪣꪷ ꪹꪚꪱ ꪣꪸ ꪵꪭꪉ ꪁꪣꪾ ꪔꪷ ꫃ꪛꪉ ꪘꪱꪫ: ꪯꪲ ꪶꪮꪒ ꪁꪷ ꪣꪸ ꪹꪏꪉ ꫃ꪥꪒ ꪩꪣꪾ ꪣꪷ ꪹꪚ ꪱꪣꪲ ꪵꪭꪈ ꪁꪣꪾ ꪔꪷ ꪀꪚꪾ ꫃ꪛꪉ ꪘꪱꪫ. ꪯꪽ ꪨꪷ ꪄꪴ ꫃ꪥꪒ ꪻꪬ ꫛ ꪊꪺꪚ ꪔꪮꪉ ꪵꪒꪒ ꪔꪮꪉ ꪶꪩꪣ ꫄ꪩꪉ ꪹꪚꪱ ꪁꪷ ꫃ꪜꪙ ꪝꪉꪳ ꪔꪱꪉ ꫃ꪛꪉ ꪐꪣꪸ ꪊꪉꪴꪌ

          7. ꪁꪙꪳ ꫄ꪀꪙ: ꪀꪲ ꪈꪙꪸ ꪀꪫꪲ ꪁꪷ ꪻꪬ ꫃ꪬꪙ ꪼꪈ ꪀꪱ ꪄꪙꪳ ꪫꪽ ꪹꪚꪱ ꪹꪉꪱ ꪁꪷ ꪵꪣꪙ ꪄꪴ ꫜ ꪕꪉꪲ ꪜꪱꪫ ꪻꪬ ꪫꪀꪸ ꪒꪒꪴ ꪖꪫꪥꪸ ꪯꪲ ꪶꪮꪒ ꪹꪝ ꪣꪽ ꪣꪲ ꪘꪱ ꪫꪀꪸ ꫄ꪁꪙ ꪬꪱ ꪀꪺꪉ ꪩꪣꪾ ꪣꪷ ꪠꪴ ꫛ.

                                                                             ꪖꪴ ꪖꪫꪲꪥ - ꪵꪭꪉ ꪥꪀꪲ

7 khu hên ók chơ côn đút thiếu i ốt

          Đút thiếu i ốt cuông lăm mo mi xương chi dệt pên túm ók nẳng co. Va báu lăm le chi pên bệnh pên niềng ók.

          Iốt lỏ vi chất dinh dưỡng nưng cận hà đối cắp pưng vịa dệt men khong tuyến giáp. Cánh măn cọ nhẳn pao vịa dệt ók hoóc môn tuyến giáp vạy hảu co báu pên ók bệnh sằng.

          Cận va mức i ốt nọi cánh đút thiếu i ốt chi dệt ók bệnh pên niềng. Lằng nị lỏ danh sách pưng khu đút thiếu i ốt pên pông chàư báu quan va chơ đàư. Pưa va pưng khu hên ók lai xưa, hên lâng xưa, măn mi xương dệt hại họt pặc hanh.

          1. Nắc nưới: Dan hâng nắc nưới lỏ hóm xia lỏ báu pên sằng. hak va hên pên ók lâng chơ hư pên pông chàư. Nắc nưới lâng, mi xương chík ók mức nọi i ốt khong lăm mo phủ côn.

          2, Pày nọk dạk: I ốt nọi mi xương dệt hại họt pưng bón ứn khong lăm mo. Pưng côn chuốp đút thiếu I ốt mi xương chi pên pày phải nắc dạk lâng chơ. Pày phải nắc dạk lỏ khu mi hại họt pặc hanh cánh pên pông chàư.

          3, Co pên niềng: Đút thiếu Iốt cuông lăm mo cọ mi xương dệt pên túm ók nẳng co. Va báu lăm le, bệnh pên niềng lỏ bệnh báu ník xia đảy. Ặn lỏ khu hau pên kiểm tra văn nhất.

          4, Pên khí, puôn chàư: Pưng côn chuốp đút thiếu i ốt cuông lăm mo cọ mi xương hên dú dạk cuông lăm mo, chau lo lài cánh mi côn va pên lai pên khí puôn. Pưa xương nặn, va pi nọng pên dú dạk dú cha, chau lo, khí puôn lỏ pên pày khám tham bác sỹ;

          5: Nằng nà: Khu nưng hên dỏn khửn khong đút thiếu i ốt lỏ nẳng nà. Nằng kẻ lảnh, pên cứp pên cáp cọ pên khu đút thiếu I ốt.

          6. Lăm mo báu mi hanh cặm tó bệnh nạo: Iốt nọi cọ mi xương dệt lăm mo báu mi hanh cặm tó cắp bệnh nạo. Ặn lỏ khu dệt hảu côn chuốp tỏng đét, tỏng lôm lâng báu cọ pưng bệnh nhiễm trùng.

          7. Khửn cần: Kỷ nghiên cứu cọ hảu hên ngay cá khửn văn báu ngau cọ men khu nưng tinh páo hảu vịa đút thiếu i ốt, pưa măn  mi nả vịa cận hà cuông lăm mo phủ côn.

                                                                   Thu Thuỳ - Hạnh dịch