VOV4.Sêdang - Mâu hơnăm achê pơla kố, sik châ ngăn cho tơmeăm pêt ki xiâm tê châ liăn hên dêi kuăn pơlê a mâu cheăm kơpong hơngế hơngo, môi tiah cheăm Čư̆ Pui, Čư̆ Drăm ƀă Yang Mao, tơring Krông Bông, kong pơlê Dak Lak. Tơdroăng tê xok mê hiăng kum hên rơpŏng châ hluăn ing kơtiê chiâng xông tơtêk vâ pro kro mơdrŏng. Maluâ ti mê, rơnó đôu sik hơnăm kố, mơngế pêt sik a tơring Krông Bông dế trâm hên xahpá, xua ôh tá ai khu ki vâ rôe sik dêi kuăn pơlê.

Rơnó sik hơnăm kố, rơpŏng pôa Trần Dương Sỹ, ối a cheăm Čư Drăm, tơring Krông Bông, kong pơlê Dak Lak pêt 4 ha. Tâi tâng kơxô̆ sik hiăng troh rơnó đôu laga rơpŏng pôa tô tuăn ‘nâng, xua yă tê dế kơdroh ó, mâu ngế troh rôe xuân iâ. Pôa Trần Dương Sỹ tối ăm ‘nâi, mơ’no vâ chê 160 rơtuh liăn rôe phon rơvât, mâu pơkeăng sinh hok, pơkeăng rak vế hdrê kơchâi plâi pôm, liăn mung mơngế rak ngăn… vâ kơdrum sik pêi lo châ hên, laga nôkố tăng tíu tê sik pá ‘nâng, mơni kô lŭp ó.

“Hâi khế hdrối nah dâng tơdế khế mê tê châ 20 rơpâu liăn môi pŭm, nôkố bu u ối 12 rơpâu – 13 rơpâu liăn môi pŭm. Mâu ngế rôe, vâi lăm rôe vâi tối kô kơdroh chu tơdế drêng vâi krâ đôu xo dêi hên. Vâi krâ bu pói tơngah tung cheăm a hngêi kơmăi uâ mơdiê sik lơ mơjiâng mâu khu tơrŭm cheăng tơdjêp ƀă mâu tíu tŏng kum rôe sik tơniăn’’.

Xua tơtro ƀă kong prâi, tơnêi tiú, sik pêt a mâu cheăm Čư Drăm, Čư Pui ƀă Yang Mao (Krông Bông) đi đo pêi lo châ sap ing 35 – 40 tâ̆n/ha/rơnó

Ôh tá krê to rơpŏng pôa Sỹ, mê hrĭng rơpŏng kuăn pơlê pêt sik a mâu cheăm Čư̆ Pui, Čư Drăm ƀă Yang Mao, tơring Krông Bông xuân dế trâm pá puât drêng sik hiăng troh rơnó đôu xo. Mâu rơnó hdrối, ƀă yă tê sap ing 16 rơpâu – 20 rơpâu liăn môi pŭm hngăm sap 2 kilô tơngi klêng, mê nôkố kơdroh bu u ối 10 rơpâu – 12 rơpâu liăn môi pŭm. Drêng châ sik hên, yă kơnâ, rêm ha kô pêi lo châ liăn rơkâ troh 50 rơtuh liăn, kơnôm mê hên rơpŏng kuăn pơlê hiăng châ mơjiâng pro hngêi kân rơdâ. Rơnó hơnăm kố sik chu kơdroh yă mê châ liăn rơkâ iâ, thăm nếo hên rơpŏng kô tro lŭp.

Jâ Niê Thanh Trang – Kăn phŏ pơkuâ hnê ngăn Đảng cheăm Čư Drăm, tơring Krông Bông tối ăm ‘nâi, lâp cheăm ai lối 300 rơpŏng pêt sik, ƀă tâi tâng ƀăng deăng dâng 450 ha. Hdrối tơdroăng sik trâm tơdroăng “pêi lo châ hên yă rơpâ, yă to kơnâ mê sik ôh tá châ hên”, khu râ kăn pơkuâ hiăng pêi pro hên troăng tŏng kum mơngế pêt, laga tá hâi mơnhông châ tơƀrê:

“Tung pơla kố vâi krâ dế đôu dêi sik laga tá hâi ai tíu tê xua mê sik vâi krâ tê yă rơpâ. Đảng ủy ai tơpui ăm râ kăn kơpêng vâ pơkâ pâ troăng hơlâ krếo mơhnhôk mơ’no liăn mơjiâng pro hngêi kơmăi uâ mơdiê vâ rôe sik ăm vâi krâ. Laga, troh nôkố xuân tá hâi châ pêi pro”.

La tíu vâ tê dêi sik đi đo pro mơngế ki pêt a mâu cheăm tơring Krông Bông tô tuăn

Tung lâp tơring Krông Bông nôkố ai lối 550 ha sik, tơkŭm ki hên a mâu cheăm Čư Pui, Čư Drăm ƀă Yang Mao. Jâ Trần Thị Len – Kăn pơkuâ Khu tơrŭm cheăng pêi chiâk deăng tơring Čư Drăm mơnhên, sik cho tơtro ƀă tơnêi tíu, kong prâi a tơring. Pêi lo châ 35 – 40 tâ̆n plâi/ha/môi rơnó. Plâi ngeăm xú pơ-ôu; ai ilá lĕm, mơngiơk trĭng ngăn mơnâ mâ ngăn. Pêi lo châ hên, dâi lĕm dêi sik a Krông Bông hiăng châ mơnhên ing hên hơnăm hdrối; laga tô tuăn má môi ƀă mơngế ki pêt mê cho tíu tê:

“Ƀăng sik dêi cheăm Čư Drăm ngin nôkố tâk troh 450 ha, laga troh nôkố tá hâi ai tíu tê ăm vâi krâ. Troh nôkố tá hâi kŏng ti ki lâi lơ khu tê mơdró ki lâi troh kĭ rôe sik. Pói vâ dêi khu tơrŭm tung tơdroăng tơrŭm cheăng cho tí tăng tíu tê sik. Tối tơdjuôm kuăn pơlê pêi lo sik cho pá puât ‘nâng.

Tuấn Long chêh

A Sa Ly tơplôu ƀă tơbleăng