Tung mâu rôh ôu kâ ro trâm mâ poăng rơnó Hơngui ƀă mâu rôh tơkŭm dêi rơpó a rơnó ai po leh, mơdĭng ƀă hên mâu rôh ki ê hmâ hlo ôh tá la lâi lôi drôu ƀiêr ƀă mâu rơkong tríu hâk ôu tâi kơ’lo... Mơni ôh tá ai hên ngế tơmiât troh tung kong kếo drôu ki tơná ôu hôm cho drôu khât há lơ oh, xiâm rêi mơjiâng pro drôu ôh tá ‘nâi nhên tíu lâi mơjiâng. Ôh tá xê to ôu lối hên, klêi mê mot pơlât tơdrêng a hngêi pơkeăng, khăm ngăm mơheăm ai trếo ki xăng têi al-kôl tung mơheăm mê nếo ‘nâi hiăng ôu lối hên drôu ki oh tá xê khât, hơ’lâk ƀă al-kôl ki xúa ing tơdroăng pro hơ’lâk ƀă rtêó xăng Methanol. Kố cho tơdroăng tối dêi môi ngế ki tro hơ-ou  xua ôu drôu:

“Tung hâi ôu kâ sôk ro, á ƀă mâu nhŏng o pú hmâ ối ‘nân ôu drôu. Ôh tá ai ngế ki lâi ƀĕng ê ngăn xiâm rêi ki mơjiâng pro. Hiăng klêi ôu, tâ rơlâi rơlo tung châ, châi poh rơbjĕn ó, plâi nuih kơtâu rĕng, mâ ngăn ôh tá xáu hlo. Rơpŏng hngêi djâ mot pơlât a hngêi pơkeăng klêi mê nếo ‘nâi ai trếo ki xăng têi al-kôl Methanol tung mơheăm 58mg/dl ”.

Xuân tơdjâk troh tro hơ-ou al-kôl Methanol, nếo achê kố, 2 ngế kong têa ê hlâ a pơlê kong kơdrâm Hội An (Quảng Nam) xua tro ôu drôu ai hơ’lâk ƀă al-kôl ki xúa tung hngêi pơkeăng ôh tá xê khât. Lơ môi tiah a Hà Nội, kơmăng hâi lơ 13/1, pôa Nguyễn Văn Cảnh, 40 hơnăm djâ pơlât tơdrêng a hngêi pơkeăng Bạch Mai, tung châ ai al-kôl Methanol 153mg/dl, hên luâ châ chât xôh kơlo ki tro hơ-ou. Mâu hơnăm achê pơla kố, mâu ngế ngăn pơkeăng, ƀok thái pơkeăng a Hngêi pơkeăng pơlât hơ-ou, hngêi pơkeăng Bạch Mai hiăng hlo châ hrĭng ngế hlâ xua tro hơ-ou drôu ki ôh tá xê khât ai rơvât al-kôl Methanol mơhé hiăng châ pơlât tơdrêng, tah trếo ‘mêi tung mơheăm la xuân ôh tá kâi rêh.

Tơmiât xuân ối xâu hlo mơngế hlâ xua tro hơ-ou al-kôl Methanol, Tiê̆n sih - Ƀok thái pơkeăng Nguyễn Trung Nguyên, Ngế pơkuâ Tíu xiâm pơlât mơdât hơ-ou ƀă mâu ngế pêi cheăng tung veăng séa ngăn mơheăm a Hngêi pơkeăng mê tối, vâi hiăng ‘măn rak hrĭng to tơ’lo têa ki ai al-kôl Methanol vâ rêm roh châ hôp vâ tơbleăng ăm Khu xiâm pơkuâ ngăn Pơkeăng ƀă Khu xiâm Kŏng an ‘nâi ‘na tơdroăng drôu ki ôh tá xê khât ai al-kôl Methanol hiăng ƀă dế cho xiâm ki pro hên ngế kơdrâ hlâ.

“Kố cho mâu kong kếo al-kôl ki mơngế tung rơpŏng hngêi mơhno ăm ngin drêng djâ ngế ki tro hơ-ou lăm pơlât tơdrêng a hngêi pơkeăng. Klêi ngin khăm ngăn hlo trếo ki xăng têi al-kôl Methanol lối 60%, tâi tâng mâu ngế ki mê xuân hlâ. Kố cho kơxô̆ ki iâ, ki hên cho mơngế ki tro hơ-ou drôu mê ôh tá ‘măn rak kong kếo al-kôl”.  

Al-kôl Methanol cho trếo xăng, têi, ga cho têa, hmâ xúa tung pêi cheăng ‘na kơmăi kơmok, môi tiah têa sơng, têa kơxăng, têa châu diezel... Ƀă tiô ăm ‘nâi môi tiah trếo pơkeăng ki ‘mêi tơdjâk troh ivá kuăn mơngế. Ƀok thái pơkeăng Hoàng Tiến Nam, Hngêi pơkeăng Nhân dân Gia Định, Pơlê kong kân Hồ Chí Minh hmâ pơlât ăm hên ngế tro hơ-ou ing ôu drôu ki ôh tá xê khât cho drôu ki ai al- kôl Methanol, tối:  

“Drêng al-kôl Methanol mot tung châ, tung châ mơngế hrik xo rĕng, klêi mê pơhlêh chiâng phoc-mal-dê-hit, klêi mê nếo gá pơhlêh chiâng axit phoc-mic, pro tơkŭm a ngôa, pro ăm châ mơngế chiâng tơdro kơdrâ, chiên tâk, thăm nếo hlối hlâ. Ai mâu ki ‘nâ trếo ‘mêi tơkŭm a kuăn ngé mâ, pro chiâng rong troăng veăn mâ, pro chiâng plôm mâ”.

Mâu ngế ki tro hơ-ôu al-kôl Methanol ing troăng rơkong cho mâu ngế ki tro ôu túa trếo ki ‘mêi kố lơ mâu ngế ki hmôm ôu drôu ôh tá kâi gât drôu mơhnŏng ôu drôu ki ôh tá xê khât ki ai rơvât al-kôl Methanol vâ ăm dêi krôk rĕng tâ “rơ-oh”.  La mơjo ‘nâng mâu ngế ki tro ôu xêh drôu ôh tá xê khât ki vâi rơvât ai trếo Methanol mê cho hên tâ kơxô̆ mơngế ki mơhnŏng ôu.  Xuân cho têa mơngiơk rơbông, ki pro xú dêi drôu khât ƀă drôu ki ôh tá xê khât cho drôu ai al-kôl Methanol gá xú môi tiah. Ƀă mâ hlo ƀă rơkong tâ drêng ôu, ôh tá ‘nâi kơnó ki lâi drôu khât, ki lâi ôh tá xê drôu khât ki ai al-kôl Methanol.

Tơdroăng ki khéa hơnêng nôkố, al-kôl xúa tung hngêi pơkeăng xuân tro vâi pro ôh tá xê khât há ƀă tơdroăng vâi hơ’lâk ing al-kôl xúa tung kơmăi kơmok Methanol, klêi mê hêak pơloi chêh “Al-kôl kơdê pơreăng” pro hên ngế nhôm xêh mê cho al-kôl  xua tung hngêi pơkeăng ki ai inâi  Ethanol. Xuân ing mê, mâu ngế ki vâ rĕng ai drôu vâ tê, vâ châ xo liăn hên vâi hiăng hơ‘lâk ƀă têa, pro mâu kong kếo drôu ôh tá xê khât ki ai al-kôl xúa tung kơmăi kơmok Methanol, pro ‘mêi troh ivá ƀă pro hlâ mơngế ki tro ôu têa ki mê. Tiê̆n sih - Ƀok thái pơkeăng Nguyễn Trung, Ngế pơkuâ  Tíu xiâm pơlât mơdât Hơ-ou, Hngêi pơkeăng Bạch Mai pâ thế:

“Kal thế rak ngăn nhên krâu khât trếo pơkeăng Methanol. Ai mâu kong têa tung lâp plâi tơnêi pơkâ khŏm thế ai trếo ki pro ai mơngiơk tung al-kôl Methanol vâ ’nâi kơnó, môi tiah trếo xanh-mê-thy-len tung mê kô pro ai mơngiơk ngiât, tâng hmốu pơ lôi môi tiah nôkố, têa al-kôl Methanol mơngiơk bông ki môi tiah têa tơ’lêi nhôm, vâi ngah xêh drôu lak. Pakĭng mê, thế séa ngăn kơtăng tung mơjiâng pro al-kôl lơ xúa tung hngêi pơkeăng vâ pôi tá tro hêak al-kôl ki ôh tá khât”.

Mâu kong kếo al-kôl ki oh tá xê khât xúa tung hngêi pơkeăng  pro chiâng hơ-ou, pôu ‘mêi xua ing Methanol mê Tíu xiâm Pơlât  mơdât hơ-ou Hngêi pơkeăng Bạch Mai ối ‘măn rak vâ mơhno tơbleăng ăm kuăn pơlê hlo rế hên. Laga, troh nôkố, kơ koan khu râ pơkuâ cheăng hâi ai troăng pêi pro ki xêt khât vâ gum kuăn pơlê ‘nâi kơnó têa ki ai al-kôl Methanol, xuân môi tiah hâi pơxâu phâk kơtăng, hâi mơdât tơƀrê tơdroăng mơjiâng pro al-kôl xúa tung hngêi pơkeăng ki ôh tá xê khât. Peăng kuăn pơlê, vâ ví pôi ta tro ôu mâu têa al-kôl ki xua tung kơmăi kơmok Methanol, bú chiâng ôu drôu ki lâi ‘nâi xiâm pế, ôh tá ôu drôu biêr hên vâ rak vế ivá tơná.