VOV4.Sêdang - Tung pêi pro tơdroăng tơkêa bro ‘mâi rơnêu, mơjiâng pro lĕm tâ mâu kơpong troăng ki xiâm a troăng kân lăm ngi kong pơlê ki ê kơxô̆ 24, a tơdroăng tơkêa bro mơjiâng pro troăng kân a cheăm Hiếu, tơring Kon Plông, kong pơlê Kon Tum hiăng ai tơdroăng tơnêi hiu tiô thông têa mêi tung kơpong tơnêi ai 8 ha, cho tíu pêt báu dêi kuăn pơlê. Vâ rak tơniăn tung kring vế xuân môi tiah tơdroăng mơjiâng pro tơmeăm khoăng a kông trương, mâu tíu cheăng kong pơlê Kon Tum hiăng rĕng mot pêi cheăng ƀă tơkêa dêi khu ki mơjiâng pro kô tŏng kum tơxâng ăm kuăn pơlê.

Drô troăng kân 24 tơkâ luâ cheăm Hiếu, tơring Kon Plông,  a hên troăng ki ‘nâ dế ‘mâi rơnêu pro troăng kân a mâu tíu tơnêi hmôu ki hiu tiô têa mêi hlối kơđu klâng báu kuăn pơlê ôh tá chiâng vâ mơdâ pêt dêi báu xếo.  Pôa Phan Thế Vinh, Kăn xiâm hnê ngăn Vi ƀan cheăm Hiếu ăm ‘nâi, tơnêi mơdâ pêt báu tro tơdjâk ki hên dêi kuăn pơlê a mâu pơlê Đak Lom, Vi Glơng ƀă Kon Plông:

“Tung pơla pro troăng kân 24 tơdjâk troh kong prâi kong mêi khía mê tơnêi tro tơhnâp hlôi hiu tiô têa hbrông troh a tung klâng báu. Kuăn pơlê xuân dế tơkôm mâu kơ koan khu râ pơkuâ cheăng pêi cheăng ƀă tíu pêi cheăng ki pơkuâ mơjiâng pro vâ kum kuăn pơlê teăm tơniăn a tơnêi mơdâ pêt báu tung la ngiâ”.

Mơjiâng pro ta luy dêi khu mơjiâng tơmeăm khoăng kơxô̆ 5

Tiô tơdroăng mơjiâng pro kơxô̆ 5 ki pơla tơkâ luâ cheăng Hiếu, mơhé hiăng  tơmiât troh tơdroăng mê ƀă mơ-eăm tí tăng troăng pro kơdroh ki tơdjâk troh klâng báu dêi kuăn pơlê la ôh tá rơhéa.  Ki xiâm cho tung pơla mơjiâng pro kua ta luy lối a ‘ngêi,  hlối rơnâk đi đo tơ’lêi ai mêi mê têa chiâng mơhiu tơnêi troh a mâu têa kroăng, têa long tíu ki ai klâng báu dêi kuăn pơlê. Pôa Bùi Huy Trình, kăn xiâm phŏ Kŏng ti veăng tơlo liăn Trường Long, cho tíu pêi cheăng ki ai tơdroăng mơjiâng pro kơxô̆ 5 ăm ‘nâi, tíu pêi cheăng tơhrâ kô veăng kum kuăn pơlê:

 ‘’Ngin khu ki mơjiâng pro rơtế ƀă rêm pâ tơdjâk troh, xiâm pơkuâ mơjiâng pro  măng tĭng kô ah ai troăng rơhlâ pêi pro vâ ai troăng rơhlâ ki vâ tŏng kum ăm kuăn pơlê teăm , tơxâng”.

Pôa Nguyễn Văn Thanh, Kăn teăng mâ Khu rak ngăn tơdroăng tơkêa bro  mơjiâng troăng prôk Kon Tum, tíu pêi cheăng châ Khu xiâm ngăn troăng prôk rơxế kơtâu kong pơlê Kon Tum pơkuâ mơjiâng pro tơdroăng tơkêa mê ăm ‘nâi:

“Khu rak ngăn tơdroăng tơkêa pro hiăng tơrŭm ƀă kong pơlê, mâu tíu pêi cheăng tơdjâk troăng, mâu rơpŏng kuăn pơlê lăm séa ngăn nhên, vê hdró ƀă mơjiâng tơdroăng tơkêa pro chêl thiăn kum ăm kuăn pơlê tơxâng’’.

Ki khât ăm hlo, tung pơla mơjiâng pro kơxô̆ 5 ‘mâi rơnêu, mơdêk pro lĕm troăng kân 24 ki tơkâ luâ cheăm Hiếu, tơring Kon Plông hiăng trâm tơdroăng têa mơhiu tơnêi hlối kơđu vâ chê 8 ha tơnêi pêt báu dêi 87 rơpŏng kuăn pơlê ƀă hên kơlo ki tơdjâk pơrá phá dêi rơpó. Khu rak ngăn tơdroăng tơkêa mơjiâng pro troăng kân Kon Tum ing tơdroăng môi tuăn dêi rơpó pơla rêm pâ  ki tơdjâk hiăng mơjiâng troăng rơhlâ tŏng kum ăm kuăn pơlê pro 4 kơlo.

Mê cho, ƀă mâu klâng báu ki tro tơdjâk 700% tơnêi tơngi klêng, tiô tối hdối tơdroăng veăng kum kuăn pơlê 3 rôh mơdâ pêt báu; ing 50- 70% kum 2 rơnó báu; ing 30 troh 50% tŏng kum 1,5 rơnó báu ki tơdjâk pá xôp 30% tơnêi klâng kơjo kum 1/4 rơnó. Veăng ai môi tuăn dêi kuăn pơlê, tơdroăng veăng kum ki tro lŭp kô châ pêi pro tơdrêng tung khế 10.

Khoa Điềm chêh

Gương tơplôu ƀă tơbleăng