Kot mâ ƀă xông kân a Ƀon Bu Dak, cheăm Thuận An, tơring Dak Mil, kong pơlê Dak Nông. Klêi kơ’nâi mơgêi hriâm Đăi hok Đà Lạt (kơvâ hnê môn lĭch sử), mot hơnăm 2014, cô yăo H’Keng lăm pêi cheăng a Hngêi trung râ má péa Nguyễn Trãi, tơring Dak Song. Cho cô yăo hơnăm ối nếo, laga ƀă kơvâ hnê hriâm, ‘nâi hên ‘na khôi túa ƀă nâl rơkong tơpui, xua mê H’keng đi đo châ krếo hnê nâl M’nông a Tíu xiâm hnê hriâm dêi tơring Dak Song, kong pơlê Dak Nông:

“Á châ krếo hnê nâl M’Nông a Tíu xiâm hnê hriâm đi đo tơring Dak Song, kong pơlê Dak Nông tung péa hneăng 2016 ƀă hơnăm 2020, lâm apoăng ai 35 ngế hriâm, lâm má péa ai 137 ngế hriâm. Mâu ngế hriâm ki hên cho kŏng nhân viên chưk dế pêi cheăng a kong pơlê Dak Nông, môi tiah ƀok thái pơkeăng, thái cô, kŏng an ƀă hía hé. Nôkố nâl M’nông tá hâi hnê a mâu hngêi trung, xua mê mâu ngế hriâm ki hên cho mâu ngoh, mâu nâ hdroâng kuăn ngo Xuăn veăng hriâm hên’’.

Nâl M’Nông ai 7 khu phá tơ-ê, tung mê khu M’nông Preh châ rah pro nâl tơpui tơdjuôm vâ tơpui ƀă dêi pó. Xua mê, tung tơdroăng hnê hriâm, pơkâ thế thái cô thế tối mơnhên ‘na chư chêh ƀă rơkong tơpui. Tung nâl M’Nông ki hên cho tơpui ki hên chư pơklêp, xua mê, cho tơdroăng ki pá ƀă ngế hriâm vâ rĕng chiâng. Cô yăo H’Keng thế đi đo ti tăng troăng pro ti lâi vâ tơ’lêi hlâu vâ ngế hriâm rĕng plĕng má môi. Apoăng, mâu ngế hriâm kăn ƀô̆, viên chưk, ối tung hên hdroâng mơngế phá tơ-ê dêi pó, trâm hên pá puât tung tơdroăng hriâm nâl tơpui nếo. Laga ƀă tơdroăng ki tá hiâm mơno hnê dêi cô yăo H’Keng, mâu ngế hriâm hiăng hâk vâ hriâm tâp.

“Mâu ngế hriâm hâk vâ ‘nâng hriâm, vêh a hngêi xuân krếo phôn kơ-êng cô mâu chư ki tá hâi plĕng. Nâl M’Nông pá vâ pơchuât, mâu nâl pơchuât tơdâng ôh tá ai tíu tâk – chu môi tiah nâl Xuăn. Hdroâng kuăn ngo M’Nông ai hên khu phá tơ-ê, krê a tơring Dak Mil ki hên cho M’Nông Preh, laga a cheăm Dak Ghềnh ƀă Dak Sak ai khu M’nông ki ê nếo xua mê mâu nâl tơpui xuân phá tơ-ê dêi pó.

Tung tơdroăng hnê mê xúa mơ-éa hnê tơdjuôm, xua mê tơdroăng ki xúa tung tơdroăng hnê xuân ai mâu chư tá hâi môi tuăn pơla mâu kơpong xua mê kố cho tơdroăng ki pá kân má môi’’.

Cho môi ngế cô yăo hơnăm ối nếo, tá hâi ai hên túa ki rơkê, ki má lối tung hnê ‘na nâl tơpui, ki rơhêng vâ tối cho mơ-éa hnê nâ; M’Nông ối iâ, laga cô yăo H’Keng hiăng đi đo hriâm, tơ’nôm tơdroăng ki nếo, vâ tơdroăng hnê hriâm châ tơƀrê hên má môi. Cô hiăng mơdoh hên chôu, tơ-uân tơdroăng ti tăng mơ-éa hriâm, tơ’nôm nâl tơpui M’Nông tung tơdroăng rêh ối dêi pơlê, djâ mâu um ki rĕng kơnó ‘nâi tung ƀai hnê vâ ngế hriâm tơ’lêi plĕng lĕm tâ.

Cô yăo H’Keng tối: pakĭng hriâm mâu rơxông prôk hdrối, tơdroăng hnê hriâm nâl M’Nông thế ing tơdroăng kal vâ xúa tung tơdroăng rêh ối tơpui tơno rêm hâi:

“Mơhé á cho ngế kot mâ kơ’nâi tâ vâi, la á xuân ai mâu tơdroăng kơdô mơ-eăm, á thế hriâm hên, laga á tá hiâm mơno ƀă tơdroăng hnê nâl M’Nông dêi tơná. Á phiu ro drêng châ hnê ăm mâu ngế hriâm a lâm tơná. Tơdroăng phiu ro kân má môi dêi á rêm roh hnê cho hlo mâu ngoh, mâu nâ xúa nâl M’Nông vâ koh kơ-êng cô. Thăm rế phiu ro tâ rêm hâi mâu ngế hriâm ‘nâi tơ’nôm hên chư ki nếo, kô chiâng tơpui ƀă nâl M’Nông mê cho tơdroăng hơniâp ro dêi môi ngế hnê’’.

Vâ châ tơƀrê má môi tung hnê hriâm, cô yăo H’Keng xuân ai hên tơdroăng ki ối tô tuăn. Cô pói tơngah nâl M’Nông drêng châ chêh ‘măn tung hlá mơ-éa hnê kô rơtế môi tuăn mâu chư dêi mâu khu M’Nông ki ê. Kơvâ cheăng kal ai môi hlá mơ-éa hnê nâl M’Nông ki tro, tơ’lêi plĕng, tơ’lêi hriâm ƀă châ xúa rơdâ. Ing mê, chiâng hlá mơ-éa ki păng ‘nâng, ôh tá xê to mâu ngế hriâm cho kăn ƀô̆ châ hriâm tâp mê mâu hok tro phôh thong châ hriâm nâl dêi xiâm tơná rĕng tâ:

“Pói tơngah kơvâ hnê hriâm hriăn plĕng ƀă rĕng pro kơxop hlá mơ-éa nâl M’Nông vâ châ xúa tung tơdroăng hnê ƀă hriâm, ôh tá xê krê ăm mâu ngế hriâm cho kăn ƀô̆ dêi mâu kơvâ, mê ối cúa tung hngêi trung hriâm nếo. Pói tơngah Đảng ƀă Tơnêi têa tơmâng tŏng kum hên tâ mê ‘na kế tơmeăm khoăng hnê hriâm hngêi trung, ki má lối djâ nâl M’Nông châ hnê ôh tá xê ăm ngế hriâm tối krê mê tá ăm mâu hok tro tối tơdjuôm, vâ rak vế rơkong tơpui ƀă chư chêh’’.

Tơdroăng hnê nâl M’Nông ăm kăn ƀô̆, viên chưk ƀă hok tro ôh tá xê ing tơdroăng kal vâ chiâng tơpui tung tơdroăng cheăng, ing mê hiăng kum rak vế ƀă mơnhông mơdêk ki kơnâ khôi túa lĕm dêi môi hdroâng kuăn ngo. Xua mê, tơdroăng mơ-eăm hnê nâl xiâm rêi nôu pâ tơná dêi cô yăo H’Keng a tơring Dak Song, kong pơlê Dak Nông cho tơxâng nhuô̆m păng ‘nâng.