Kâng dêi mơngế Mạ vâi hmâ tăng rah pơlái, kơlá, loăng ki tơdrăng ƀă tơnêi, klêi kơ’nâi tâp kâng, vâi kât râng kơxái vêh peăng 8 pâ tơ’mô dêi pó. Mâu kơxái ki kố châ mơjiâng hên mơngiơk ƀă mâu um méa, kân kŭn pơrá phá dêi pó, môi tiah chêm, reăng, hlá, um kơpâu báu lơ mâu um karê, tơvó, um pái víu ƀă hên mâu um ki ê.
Pôa K’Rẻo, krâ pơlê B’Sumrăc, cheăm Lộc Tân, tơring Bảo Lâm, kong pơlê Lâm Đồng tối ăm ‘nâi, kâng dêi mơngế Mạ ngăn ing hơngế môi tiah plâi mak kham, ai hên tơkâng, môi tiah hlá plâi rơ-âu, hên plâi rơ-âu ki ai hlá pơrá ai um méa pơrá phá dêi pó, môi tiah mâu hdroâng hdrê tung pơlê pơla.
“Kâng hmâ tâp tung mâu roh leh mơdĭng, ki hên tâ cho tâp kâng a tĭng kâ kơpôu. Kố châ ngăn cho um méa ki hmâ dêi mâu pơlê cheăm. Kâng cho xua rêm ngế tung pơlê rơtế ƀă krâ pơlê mơdâng. Tơdrêng ƀă kâng ki mơdâng mê ối ai mâu kế kâ môi tiah tiô khôi hmâ môi tiah í pôh, hơ’nêh kơpôu ƀă hên tơmeăm ki ê vâ rơkâu xối xeăng, koh mơnê kơ xeăng hiăng pơtroh ăm môi hơnăm mêi tro tô ‘ló, kế tơmeăm dâi lĕm rơbê rơbuâ, pơlê pơla ai ivá mo rơdêi, têi ‘răng”.
Rêm hơnăm, klêi kơ’nâi xuâ dêi báu, lêa dêi alâi, pơlê cheăm kô rơkâu xối ăm kơpôu vâ pleăng ăm xeăng tâng hơnăm ki mê kuăn pơlê châ xuâ dêi báu hên, châ lêa dêi alâi hên. Tâng hơnăm ki mê, pêi chiâk deăng pêi lo kế tơmeăm bu iâ, mê vâi krâ-nhŏng o kô kâ hmê tung tơdroăng ki iâ êt tê, rơkâu xối ăm xeăng ôi pŭm í, môi to pu pái.
Rêm hdroh tung pơlê ai po tĭng kâ kơpôu, rơkâu xối xeăng báu mê nếo mơdâng kâng. Kâng tung tĭng kâ kơpôu dêi mơngế Mạ hmâ châ pro 2 túa kâng ki ôu drôu ƀă mơdâng pro kâng vâ kâ kơpôu. Pôa K’Brẻo, ối a pơlê B’Smrăk, cheăm Lộc Tân, tơring Bảo Lâm tối ăm ‘nâi, kâng ki tâp vâ ôu drôu xiâm vâi hmâ mơdâng a tơdế hngêi xŏn, ai rơneăm bro hên um méa ki pơrá phá dêi pó, mê cho chêm chok, kơnái kơnot ƀă drôu xiâm châ kât a xiâm kâng. Tâng cho kâng kâ kơpôu mê vâi mơdâng pá kong plông, xuâ ai rơneăm bro mâu um méa ki kal dêi leh mơdĭng mê, môi tiah kâng ôu drôu tung hngêi trá xŏn. Hdrối rak vế, pêi pro tiô khôi túa tung mơdâng kâng kố athế rơkâu xối xeăng, tối tơbleăng ăm mơhúa jâ nôa, khu xeăng. Pôa K’Brẻo tối ăm ‘nâi:
“Vâ rak vế pêi pro túa ki mơdĭng mơdâng kâng kố mê pơlê cheăm kô hbrâ ăm tơdroăng ki ôh tá păng lôi, mê cho drôu xiâm ƀă 1 to í. Krâ pơlê nếo pôe xo mơheăm í klê mê, rơkâu xối xeăng, tối tơbleăng ăm xeăng ‘nâi hâi kố pơlê pin pro leh mơdĭng kâ kơpôu cho leh mơdĭng klêi xuâ dêi báu, krêó thế xeăng veăng troh amê rơtế hlo, ngăn tơdroăng ôu kâ dêi pơlê cheăm”.
Tung hiâm mơno dêi mơngế Mạ, kâng cho tíu ki khu xeăng troh ối ƀă châ kâ mâu tơmeăm hdroăng dêi kuăn pơlê. Xua ti mê, kâng ối cho tơmeăm ki vâ pleăng drôu xiâm ƀă hơ’nêh. Kăn pơlê cho ngế ki ai hnoăng ki vâ hnê tối kuăn pơlê mơdâng kâng, vâi droh rơtăm veăng pêi viâ tơdroăng cheăng, ngế ki lăm tăng rái, ngế ki klêa, mơjế, rơneăm, pong, rơgi vâ mơdâng kâng. Pôa K’Brẻo tối ăm ‘nâi tơ’nôm:
“Kâng kô châ mơdâng pá ngiâ hngêi tơdjuôm dêi pơlê pơla lơ hngêi dêi krâ pơlê, kăn pơlê. Hdrối vâ mơdâng mê, mâu vâi droh rơtăm tung pơlê kô tơkŭm vâ rơtế dêi pó mơdâng kâng. Kâng klêi kơ’nâi mơdâng mê, krâ pơlê kô rak vế, pêi pro mâu tơdroăng ki rơkâu xối xeăng”.
Kâng dêi mơngế Mạ ti xê to mơhno tối hiâm mơno ‘nâi mơnê dêi pơlê pơla ƀă khu xeăng klêi kơ’nâi môi rơnó xuâ báo, lêa alâi, rơkâu pói rơhêng vâ khu xeăng kring vế gak ngăn ăm pơlê cheăm mê ối cho tơmeăm khoăng ki ngê̆ thuât ki lĕm tro, hơniâp ro, cho ki xiâm dêi leh mơdĭng, mơhno tối dêi tơdroăng ki pói rơhêng vâ ai tơdroăng rêh ối kơnôm ai xeăng, pêi cheăng kâ hmiâ tơniăn lĕm.
Viết bình luận