Kâng tung tĭng kâ báu nếo dêi mơngế K’Ho
Chủ nhật, 01:00, 20/11/2022 Tơplôu: Nhat Lisa/VOV4 Tơplôu: Nhat Lisa/VOV4
VOV4.Xơ Đăng - Cho môi tung mâu kuăn pơlê rêh ối hiăng ton a kơpong peăng Hdroh Tây Nguyên, hdroâng K’Ho hâk tơngăm ‘na khôi tuá, vêa vong dêi tơná, khôi túa mê hiăng mơhno tung rêh ối, kế tơmeăm troh tơdroăng chôu vế tung hiâm mơno, ing tơdrá chêng koăng troh tơdrá rơngê ting ting, ếo pơtâk khôi hmâ ƀă hên mơdĭng ki ê.

Rêh ối kơnôm ing tơdroăng pêi chiâk pêi deăng ƀă loi tĭng kơ Xeăng mê rêm hdroh ai po leh mơdĭng ai tơdjâk troh pêi chiâk pêi deăng, mơngế K’Ho akố đi đo hmâ mơdâng kâng vâ rơkâu pâ khu Xeăng veăng chu a rŏng tơnêi, vâ châ ngăn rơtế rêh ối tơdjuôm ƀă pơlê cheăm.

Tung mâu leh mơdĭng pêi chiâk deăng tiô khôi hmâ dêi mơngế K’Ho hmâ hlo cho mơdâ báu, rơkâu báu xông droh, tá troh a rơkâu xối báu hiăng tum vâi pơrá mơdâng kâng. Pôa K’Tiếu, krâ pơlê a thôn Duệ, cheăm Đinh Lạc, tơring Di Linh, kong pơlê Lâm Đồng tối ăm ‘nâi, vâ tơkŭm po tĭng kâ báu nếo tung pơlê, mê vâi krâ-nhŏng o tung pơlê athế hbrâ rơnáu sap ing 15 troh 20 hâi vâ kuăn pơlê pro kâng:

“Á hmâ pro kâng ƀă loăng pleăng vâ pro xiâm ga, xơkối ga pro ƀă kơlá lơ pơlái trĭng. Tâng lơ ôh tá châ tăng ko kơlá lơ pơlái trĭng mê ki vâ iâ hlái athế tăng ko pơlái ki hmâ, tâng ôh tá rơkê pro ki mê cho pá khât. Tơdroăng cheăng hbrâ vâ pêi pro tơdroăng kố ti xê môi ngế kâi chiâng, mê athế ai vâi krâ-nhŏng o veăng dêi pó pêi, xua kố cho tơdroăng cheăng tơdjuôm dêi pơlê pơla, pin xuân brôk  nhŏng o veăng pêi, ngăn mâu nhŏng o ki châ toh chôu, ƀă cho mâu ngế ki hlê plĕng ‘na tơdroăng pro kâng mê nếo chiâng”.

Tơdroăng ki lăm tăng ko pơlái, kơlá, mâu nhŏng o akố xuân athế pêi pro rơhí rơhó khât, pôa K’Tiếu ai tối tơ’nôm:

“Lăm tăng ko loăng, kơlá vâ pro kâng, cho lăm troh a tíu ki ôh tá ai kơbố prôk troh, ôh tá ai eâk nŭm hmâng to lo vâ a tíu mê, ôh tá ai tơdroăng ki ‘mêi rơtôh drăng mê. Mê cho a kối ngo ki krúa lĕm má môi vâ pin tăng rah ko loăng ki krúa. Hdrối pin vâ ko xo loăng, kơlá ki mê athế rơkâu xối môi to í vâ rơkâu pâ Xeăng ngo, Xeăng kong ăm phep, ƀă tŏng kum ăm tơná pơlê pơla pin. Tơdroăng rơkâu xối ai tiah kố, pâ mâu khu xeăng ngo, xeăng kong ăm ngin ko xo loăng ki kố vâ djâ vêh, pro kâng ăm hâi tĭng kâ báu nếo, tơkéa vâ tối krếo thế khu xeăng chu troh akố rơtế ƀă kuăn pơlê ôu kâ, hơniâp ro hâi tĭng kâ báu nếo hơniâp ro ƀă ngin. Klêi kơ’nâi rơkâu xối tiah mê, pin pôe mơheăm í pik a kâng, klêi mê, kâ hơ’nêh mâm í, klêi mê nếo chiâng ko xo loăng tung kong vâ pro kâng”.

 

Klêi kơ’nâi pâ phep Xeăng, ngế ki ko loăng mê athế cho ngế ki châ kuăn pơlê loi tơngah khât, cho ngế ki djâ troăng ahdrối tung rêh ối, cheăng kâ. Drêng ko loăng djâ vêh a hngêi, loăng ki mê athế châ ‘măn a tíu ki preăng hlo ai ngế ki prôk lăm vâ pôi tá tro ko tăng loăng ki ai kuăn mơngế kơteăng luâ, ga tĭng, ah ôh tá khoh vâ pro kâng. Tiô pôa K’Liệu, ối a thôn Duệ: Kâng dêi mơngế K’Ho ai hên túa ngăn tiô kơ tơrêm tơdroăng leh mơdĭng mê vâi kô bro kâng kân kŭn lơ xŏn lơ ‘nâng ‘nâi ga pơrá phá dêi pó:

‘’Ki xúa dêi kâng cho vâ rơkâu xeăng báu nếo lơ kâ kơpôu, mê cho hâi ki leh mơdĭng ki kân, tâng mê cho leh mơdĭng pơrá phá dêi pó, maluâ po mơdĭng ki kŭn tê ôh tá khoh pro, mơdâng kâng, tơdroăng rơkâu xối, kâ kơpôu, mê chal vâi krâ roh nah nhŏng o pêi chiâk deăng vâi athế ai 3 troh 4 hơnăm drêng mê vâi rêh ối ukố umê, ing pơlê kố troh pơlê ki ê, tâi ing chiâk deăng kố troh a chiâk deăng ki ê, klăng 3 hơnăm mê vâi po tĭng kâ báu nếo mê athế kơdê kơpôu ƀă bro mơdâng kâng. Mê cho kâng ki tơxĭn tê, tâng kâng ki kân, môi to kâng ki ê nếo ki ai tơkâng, mê kâng ki mê athế kân, xŏn châ 7 troh 8 met’’.

Mâu roh leh mơdĭng ki pro, mơdâng kâng xŏn sap ing 7 troh 8 met vâi krâ-nhŏng o hmâ tăng rah loăng tung kong ki kân, xŏn, tơdrăng, krá kâk, peăng tơ’môe dêi kâng mê vâi krâ hmâ rơnuâ bro rơneăm, chêh kơchuâ um ki kố ki mê, rơgí bro kơboi, um méa hên túa. Pôa K’Tiếu tối ăm nâi, môi tung tíu ki phá krê xêh dêi kâng mơngế K’Ho mê cho túa rơneăm ƀă xúa mâu mơngiơk, kơlơr vâ pin, ai 3 mơngiơk xiâm cho prăng, khêi, ƀă rơbông. Mơngiơk prăng cho vâ mơhno tối cho tơnêi, mơngiơk rơbông cho vâ mơhno tối cho kong plêng ƀă mơngiơk khêi cho vâ mơhno tối cho on ki koh kân.

‘’Tâng leh mơdĭng ki mê athế pâk kơpôu mê vâi kô khĕn kâng ki mê Gnơng, tâng tối cho Ndah cho kâng ki kân xŏn luâ tâ Gnơng nếo, xŏn dâng 30 met. Xua ti mê, ngin ngăn kâng cho tơmeăm ki tơxâng mơnê nhoăm, tâng ôh tá ai kâng tung mâu hâi leh mơdĭng cho tơkéa tối tá hâi xêt, tơkéa vâ tối Xeăng ngo, Xeăng kong, Xeăng têa kroăng, Xeăng têa krông ôh tá lăm pôu, xua ti mê râ, ngin athế pro, mơdâng kâng. Drêng hiăng pro klêi, mơdâng klêi kâng; hdrối vâ mơdâng mê, ngin athế rơgi, mơjế ăm ga i lĕm vâ ga krip lĕm; tâng ai tơdroăng ki pro ôh tá tro, môi tiah tro tơđôu lơ chong kơ’vong kơ’vâ lơ tung rơpŏng hngêi ai ngế ki châi tamo, tơdroăng pro kâng mê kô ôh tá lĕm ƀă pơlê cheăm’’.

Xuân tiô pôa K’Tiếu hdrối vâ ro, mơdâng kâng, mê mơngế K’Ho athế tăng rah kế ki vâ pleăng ăm Xeăng cho pu pái, xua ga:

‘’Mơngế K’Ho hmâ tối “Tâng pin rơkâu ƀă kuăn chu tơkéa vâ tối bu ro ăm dêi tơná, tâng pôh kâ pu pái mê khu xeăng kô hâk vâ khât, mê cho khu Xeăng ki ó rơdêi, tâng pôh kâ kơpôu mê kô pro kro molưdrŏng ăm thôn pơlê, vâi kô ‘nâi tung pơlê ki mê kro mơdrŏng xua vâi ai kơpôu pôh kâ, hơniâp ro plâ măng tĭng tiah kố tiah mê, xua ti mê, ki vâ iâ hlái kuăn pơlê athế pôh kâ dêi 1 to chu, lơ pu pái tá troh a kơpôu vâ hơniâp ro, hnối pleăng ăm khu xeăng vâ veăng ôu kâ a hâi ki mê’’.

‘Na tơdroăng ki loi tĭng mê, kâng cho tơmeăm ki mơngế K’Ho rơkâu xối khu xeăng veăng troh amê vâ veăng châ hlo, châ ngăn, châ ôu kâ ƀă pơlê pơla.

Tơplôu: Nhat Lisa/VOV4

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC