Mâu ngê̆ nhân rak vế, rak ‘măn leh hô̆i vo plong loăng Ngo dêi vâi krâ kuăn pơlê Khmer
Thứ bảy, 11:40, 05/11/2022 Thạch Hồng/Tơplôu: A Sa Ly/VOV ĐB Sông Cửu Long Thạch Hồng/Tơplôu: A Sa Ly/VOV ĐB Sông Cửu Long
VOV4.Xơ Đăng - Leh xah hêi Óc-om-bóc cho tơ’noăng vo plong loăng a kong pơlê Sóc Trăng, kơpong tơbăng kroăng Cửu Long po tung 3 hâi, sap lơ 6 troh lơ 8/11/2022. Ƀă kuăn pơlê Khmer, tơdroăng rêh ối a chê ƀă túa lĕm tro, leh mơdĭng, tung mê ai leh tơ’noăng vo plong, châ kuăn pơlê tơkŭm po a khế mơniâ khế 10 riân tiô mâ khế rêm hơnăm.

Plong loăng Ngo nâl Khmer tối cho plong loăng, châ kuăn pơlê xúa vâ tơ’noăng dêi pó a rêm roh leh hô̆i Óoc Om Bóc – Tơ’noăng vo plong Ngo, pin tối plong loăng, cho ki xiâm kối vâ pâ mêi tro tô ‘ló, tơmeăm pêt mơjiâng drêh lĕm. Ngê̆ nhân Danh Vũ, kot mâ tung môi hdroâng hdrê ki pro plong loăng Ngo a kong pơlê Kiên Giang sap ing chal vâi krâ nah, xua mê drêng hơnăm ối nếo, ngoh hiăng ‘nâi mâu kih thuât, tơdroăng vâ pro môi to plong loăng.

Tiô ngê̆ nhân Danh Vũ, ngoh cho rơxông má 4 dêi rơpŏng tiô tơdroăng cheăng kố.

Mơhé kot mâ a Kiên Giang, laga ngê̆ nhân Danh Vũ vêh mơjiâng inâi a Sóc Trăng, tíu ai tơdroăng pro plong loăng Ngo tơtêk má môi a tơbăng têa kroăng Cửu Long. Tiô ngê̆ nhân Danh Vũ, vâ chiâng ngê̆ nhân pro plong Ngo ôh tá tơ’lêi hlâu klâi ôh, pakĭng tơdroăng châ ‘nâi ki rơkê dêi hdroâng hdrê ối ai tơdroăng hâk vâ ing châ tơná dêi ngê̆ nhân.

Tâng nah, Tuk Ngô cho plong loăng, châ pro ƀă môi xiâm loăng kía pŭm mê nôkố, xua mâu loăng kía kân châ péa ngế kuâ nôkố ôh tá ai xếo, xua mê, plong Ngo châ pro ƀă loăng kía châ uâ rêm kơtâ tâl. Loăng kía châ rah xo pro plong Ngo thế lối 100 hơnăm:

“Loăng kía djâ chu a têa mê tro, má môi ôh tá tro têa kơchoh. Má péa nếo cho kâi trâng ối tung têa. Troh nôkố mê tiô á ‘nâi, ôh tá ai loăng ki lâi ƀă loăng kía ôh’’.

 

Roh mơhúa pơxiâm ƀă tơdroăng pro plong Ngo dêi ngê̆ nhân Danh Vũ a hơnăm 2002 drêng ngoh pro plong ngo ăm hngêi chuô Pích, a pơlê kong krâm Vĩnh Châu, Sóc Trăng. Plong apoăng ngoh pro hiăng dju tung têa tơniăn, thăm nếo hiu rĕng ƀă hiâ, kơ’nâi mê, hên hngêi chuô tung kơpong pơtối krếo ngoh pro plong Ngo vâ veăng leh modĭng. Ing mê, ngoh chiâng ngê̆ nhân rơxông má pŭn dêi hdroâng hdrê drêng tá hâi châ 30 hơnăm.

Tối ‘na ngê̆ thuât pro plong Ngo, ngê̆ nhân Danh Vũ tối, pro plong Ngo pơkâ thế ngế pro thế ‘nâi ‘na rah loăng, inhên, ƀeăn ƀĕng ƀă rơkê ‘na kih thuât. Pakĭng xuân rak khôi túa lĕm vâi krâ nah dêi plong Ngo, ối thế tơniăn hiu rĕng a rơgâ têa, xua mê, veăng hneăng tơ’noăng nếo châ ƀlêi trâng.

“Ki kal má môi cho drêng pin ráp pro, tâng ráp pro tro, ti tit ôh tá mơdât hên mê plong kô hiu têi. Vâ plong dâi lĕm thế rah tro loăng kía, má péa nếo cho ngế ráp pro, 3 cho kât kơxái ƀă má pŭn cho mơngế ki pơkâ’’.

 

Rêm toăng plong Ngo ton dâng 1 khế tơdế vâ kêi đeăng. Riân troh nôkố, ngê̆ nhân Danh Vũ hiăng pro ƀă rơnêu lối 100 to plong Ngo ăm mâu hngêi chuô Khmer. Tung mê, troh a leh mơdĭng rêm hơnăm, ngoh pơtối rơnêu ƀă pro nếo to lâi toăng plong Ngo vâ vâi krâ kuăn pơlê veăng leh mơdĭng. Nôkố, ngê̆ nhân Danh Vũ châ ‘nâi troh cho ngê̆ nhân pro plong Ngo lĕm má môi tơbăng têa kroăng Cửu Long drêng hên plong Ngo xua ngoh pro pơrá châ kâ pri kân, môi tiah: plong Ngo hngêi chuô Pong Tức Chắs, hngêi chuô Ông Kho, hngêi chuô Tum Núp a Sóc Trăng, plong Ngo dêi tơring Càng Long, kong pơlê Trà Vinh ƀă hía hé.

Ôh tá xê to tơ’noăng lĕm, vâi krâ kuăn pơlê Khmer ối tơtrŏng tung tơdroăng rơnuâ plong Ngo ƀă rơnuâ mâu kế ki lĕm má môi djâ khôi túa lĕm krê dêi hdroâng kuăn ngo. Tâng môi tiah ngê̆ nhân Danh Vũ ô eăng cho ngế pro plong Ngo rơkê má môi a tơbăng Kroăng Cửu Long mê tung mâu khu ngế ki hâk vâ kơchuâ kế ki lĕm ô eăng tung mâu plong Ngo nôkố xuân thế hơ’muăn troh nâ Sơn Sà The ối a bêng 2, pơlê kong kơdrâm Sóc Trăng, kong pơlê Sóc Trăng.

Mơhé ối nếo laga nâ ƀă mâi nâ cho Lâm Phiên hiăng kơchuâ hên mâu um ki lĕm má môi ƀă phá tơ-ê.

Drêng Hâi leh Mơhno khôi túa lĕm – Tơ’noăng ivá – Ôm hyô vâi krâ kuăn pơlê Khmer peăng hdroh tơnêi têa roh má VIII ƀă leh mơdĭng Oóc Om Bóc – Tơ’noăng vo plong Ngo Sóc Trăng roh má V, kơpong tơbăng kroăng Cửu Long  hơnăm 2022 hiăng vâ chê troh, ngin trâm nâ Sơn Sà The drêng kơchuâ um a mâu plong Ngo hngêi chuô Phú Tức a cheăm Phú Mỹ, tơring Mỹ Tú, kong pơlê Sóc Trăng.

Nâ Sà The tối ăm ‘nâi tâi tâng mâu plong Ngo dêi mơngế Khmer pơrá ai um kơchuâ ƀă um mơhno ki krê, laga ki kal cho pro ti lâi drêng dju plong a têa, veăng tơ’noăng, mâu um kơchuâ mê pro eăng ăm plong Ngo, mơhnhôk mơngế ki ngăn.

“Apoăng mê á sơng hdrối, môi tiah ƀok phop hâk mơngiơk ki lâi mê sơng mơngiơk ki mê, môi tiah rơbông, khêi, prâp ƀă hiá hé. Kơ’nâi mê á xúa phấn rơbông sơng apoăng um ki kơchuâ, ai hên um kơchuâ tiô khôi vâi krâ nah ki hngêi chuô hiăng rah. Pakĭng mê, á xuân kơchuâ mâu kuăn kiâ kong, môi tiah prếo, bô, klá, rui ƀă hiá hé, a môh plông ngăn tiô tơdroăng rah vâ dêi hngêi chuô’’.

 

Klêi kơ’nâi tơpui tơno nếo ‘nâi, nâ Sơn Sà The cho ngê̆ nhân rơxông má 3 kot mâ ƀă xông kân tung môi rơpŏng ai khôi túa hâk vâ kơchuâ um a mơnât a mâu hngêi chuô Khmer ƀă pong rơgi. Drêng nếo 8 hơnăm, nâ Sà The châ pôa peăng pâ cho môi ngê̆ nhân pong rơgi loăng ki ô eăng a tơbăng kroăng Cửu Long ƀă nôu xuân cho ngê̆ nhân rơkê hnê ăm tơdroăng pêi ‘na ngê̆ thuât sap ing apoăng troh ki pá tâ.

Troh 14 hơnăm nâ hiăng chiâng pêi. Ƀă ki hiăng chiâng xêh xeăng ăm ƀă kơpeăng kŏng rơkê ƀeăn ƀĕng, tuăn tơmiât rơkê, nâ hiăng chiâng ngê̆ nhân kơchuâ um rơkê, châ hên hngêi chuô Khmer krếo nâ kơchuâ tiô tơdroăng hơ’muăn tung mơ-éa khôp Phop xuân môi tiah mâu reăng ki kơchuâ a mâu plong Ngo.

Ƀă ki rơkê dêi tơná, sap ing hên hơnăm kố, hên ngê̆ nhân Khmer tung mê, ai ngê̆ nhân Sơn Sà The, Danh Vũ hiăng lôi ăm hên tơmeăm hiăng ƀă dế châ rak ‘măn a mâu hngêi chuô Khmer tung kơpong tơbăng kroăng Cửu Long. Ing mê, kum hên tung tơdroăng rak vế, rak ‘măn ƀă mơnhông mơdêk khôi túa lĕm hdroâng kuăn ngo Khmer peăng Hdroh tơnêi têa, mơjiâng tơ’nôm ki má môi ăm Hâi leh mơhno khôi túa lĕm – tơ’noăng ivá – ôm hyô vâi krâ kuăn pơlê Khmer peăng hdroh tơnêi têa roh má VIII ƀă Leh mơdĭng Óoc Om Bóc – Tơ’noăng plong Ngo Sóc Trăng roh má V, kơpong tơbăng kroăng Cửu Long hơnăm 2022 tơkŭm po 3 hâi 6 – 8/11/2022./.

Thạch Hồng/Tơplôu: A Sa Ly/VOV ĐB Sông Cửu Long

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC