Tiô tối tơbleăng dêi Khu xiâm ngăn mơhno túa lĕm tro tơ’noăng ivá, troh nôkố, hiăng ai 51 thư viện cho tíu ‘măn rak hlá mơ-éa râ kong pơlê, 541 thư viện cho tíu ‘măn rak hlá mơ-éa râ tơring ƀă vâ chê 2.200 tíu ‘măn rak hlá mơ-éa râ cheăm a mâu cheăm, tơring tung kong pơlê ai krâm hdroâng kuăn ngo rêh ối, nôkố ai hlá mơ-éa chêh péa nâl kuăn ngo ƀă nâl Xuăn. Malối, hên tíu ‘măn rak hlá mơ-éa hiăng mơ-eăm chêh mâu tơdroăng ton nah ƀă nâl kuăn ngo vâ ‘măn râk ton môi tiah: Tíu ‘măn rak hlá mơ-éa dêi kong pơlê Yên Bái hiăng pơ’lêh ƀă kơxô̆ 100% tơdroăng chêh ton nah dêi hdroâng kuăn ngo; Hngêi ‘măn rak hlá mơ-éa kong pơlê Sơn La ai lối 1.000 kơxop chêh ƀă nâl kuăn ngo Thái ton nah, pơ’lêh chêh ‘mot lối 23 rơpâu kơtâng tơdroăng chêh ƀă nâl kuăn ngo; Hngêi ‘măn rak hlá mơ-éa chêh tối ‘na tơdroăng rêh ối pá kong tơnêi têa a mâu hngêi chuô Khmer tơkŭm chêh ƀă nâl kuăn ngo Khmer dêi mâu kong pơlê, pơlê kong kân peăng hdroh tơnêi têa.
Nôkố, a mâu kong pơlê, rơkong tơpui ƀă chư chêh dêi hên hdroâng kuăn ngo mơhé châ mơnhên la bú châ tơbleăng tiu tơdroăng pơkâ iâ tê, hên mâu kuăn ngo ai rôh châ tơpui rơkong dêi nôu pâ xiâm tơná. Xua mê, pơtối rak vế rơkong tơpui, chư chêh mâu hdroâng kuăn ngo ôh tá xê to tơdroăng krê dêi ngế ki lâi mê kal thế ai tơdjuôm veăng tơmâng dêi pơlê pơla. Xua ti mê, tung hơnăm kô hía nah, hên kong pơlê hiăng ai mâu tơdroăng pêi tơƀrê. Môi tiah kong pơlê Khánh Hòa po lâm hnê tơpui, hnê chư chêh dêi kuăn ngp Raglai ăm mâu kăn ƀô̆, kŏng chức, viên chức; kong pơlê Phú Thọ pơtối rak rơkong tơpui chư chêh dêi kuăn ngo ing tơdroăng hnê mâu ƀai hơdruê, tơdrá hơdruê, tơdroăng xah hêi tiô chal krâ dêi hdroâng kuăn ngo; lơ môi tiah kong pơlê Ninh Thuận tí tăng ngăn, tăng ‘nâi plĕng, rah chêh mâu chư Chăm, nâl chăm ton nah ƀă châ Tíu xiâm ‘măn dêi Tơnêi têa II Pơlê kong kân Hồ Chí Minh ‘mâi ngăn, chêh nếo, pro tiô kơxô̆.
Nâ Bhling Thị Tuyền, ối a cheăm Cà Dy, tơring Nam Giang (kong pơlê Quảng Nam) cho ngế kuăn ngo Cơ Tu hdrối nah veăng hnê lâm hriâm tối, a mâu lâm hriâm, mâu ngế ki hriâm châ mâu ki rơkê, khu rak ngăn ƀă mâu ngê̆ nhân hnê tơpui, hnê chêh chư kuăn ngo tơná. Tơdroăng mê cho ai pơxúa khât ƀă hdroâng kuăn ngo: Veăng lâm hriâm mê phiu ro hâk tơngăm. Kố cho rôh apoăng á châ veăng hriâm pơtối rak vế rơkong tơpui, chư chêh dêi kuăn ngo Cơ Tu tơná. Xuân môi tiah hên kuăn pơlê a cheăm Cà Dy, á chiâng tơpui dêi rơkong tê oh tá chiâng chêh. Tơngah mê cho rôh ki a vâ tí tăng ‘nâi plĕng ƀă hriâm trâu tâ ‘na chư chêh Cơ Tu tơná tối krê ƀă túa vêa vong ton nah dêi kuăn ngo tối tơdjuôm’’.
Tơdrêng amê, Khu xiâm ngăn hnê hriâm ƀă hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê xuân hiăng ai hên troăng rơhlâ vâ po rơdâ rơdroăng mê, mơdêk ki tơƀrê rơkong tơpui chư chêh dêi kuăn ngo tung hngêi trung. Nôkố lâp tơnêi têa ai 6 nâl kuăn ngo châ tơkŭm po hnê tung hngêi trung, mê cho: Nâl Mông, Rơđế, Jarai, Bơhnéa, Chăm ƀă Khmer a 21 to kong pơlê, pơlê kong kân xiâm tơnêi têa. Rêm hơnăm ai dâng 600 toăng hngêi trung hnê ƀă 4.500 to lâm hriâm ƀă lối 110.000 ngế hok tro hriâm nâl kuăn ngo. Malối, Tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa mơnhông cheăng kâ-rêh ối kơpong hdroâng kuăn ngo ƀă kong ngo pơla hơnăm 2021-2030 kô ai tơ’nôm ivá mơ-eăm tơdroăng pơtối rak vế rơkong tơpui, chư chêh dêi mâu hdroâng kuăn ngo.
Tiô pôa Trần Mạnh Hùng, Kăn xiâm phŏ ngăn ‘na Túa lĕm tro hdroâng Kuăn ngo (Khu xiâm ngăn mơhno túa lĕm tro tơ’noăng ivá ƀă Ôm hyô), nôkố, mâu kong pơlê tung lâp tơnêi têa hiăng tơbleăng hên lâm hriâm ‘na tơdroăng cheăng pơtối rak vế rơkong tơpui, chư chêh ăm mâu hdroâng kuăn ngo, tung mê, ai mâu krâ pơlê, kăn pơlê xuân môi tiah mâu ngế ki kuăn pơlê pâ nhoăm tung kong pơlê. Mâu lâm hriâm ‘na pơtối rak vế rơkong tơpui, chư chêh ôh tá xê to tơdroăng cheăng ai pơxúa vâ mơdêk hlê plĕng dêi rêm râ kăn ƀă kuăn pơlê ‘na ki pơxúa mơhno túa lĕm tro ton nah dêi mâu hdroâng kuăn ngo, mê ối vâ xúa tung rêh ối rêm hâi, veăng pơtối mơnhông cheăng kâ, rêh ối a pơlê cheăm:
“Tơdroăng tơkŭm po mâu lâm hriâm cho tơdroăng cheăng ‘na pơtối rak vế túa lĕm tro ton nah tung lâp tơnêi têa ƀă mâu kong pơlê ki ai hdroâng kuăn ngo. Ngế xiâm ngăn ‘na Kuăn ngo púi vâ kố cho ki xiâm, pro xiâm po vâ tơdroăng tơrŭm pơla Tíu xiâm ƀă kong pơlê ƀă ki xiâm pro ti lâi vâ pơtối rak vế túa lĕm tro dêi kuăn ngo tơƀrê má môi’’.
Tiah mê, sap mâu tơdroăng mơ-eăm tung tơdroăng mơhno túa lĕm tro hiăng pro tơ’lêi hlâu vâ rơkong tơpui, chư chêh dêi mâu hdroâng kuăn ngo châ xúa hên tâ, troh lâp lu tâ tung tơdroăng rêh ối pơlê pơla, veăng pêi tơdroăng pơkâ dêi Tơnêi têa má 5 (hneăng má 8) ‘na tơdroăng mơjiâng ƀă mơnhông mơdêk mơhno túa lĕm tro Việt Nam rơkê, tro tiô vêa vong lĕm tro dêi kuăn ngo.
Viết bình luận