Hngêi trung phôh thong hdroâng kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê tơring Tu Mrông, kong pơlê Kon Tum ai 372 ngế hok tro, tâi tâng cho kuăn ‘nĕng hdroâng kuăn ngo Rơteăng. Ing hên hơnăm kố, Khu pơkuâ hngêi trung hiăng tơrŭm ƀă mâu ngê̆ nhân hnê tôu chêng koăng – xuăng ăm hok tro. Veăng tung khu kơhnhon xuăng dêi hngêi trung, o Y Khin, hok tro lâm 11 tối ăm ‘nâi:

‘’Ngin o mơdoh chôu cho peăng kơxê măng. Peăng kơxê măng ngin o hriâm 3 roh. Ngê̆ nhân hnê mê ngin o pơtâp. Ngin o phiu ro châ pơtâp tôu chêng koăng – kơhnhon xuăng rơtế dêi rơpó’’.

Vâ hok tro ai roh tơ’lêh châ tâ, tơ’nôm hiâm mơno phiu ro ƀă khôi túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo dêi tơná, Khu pơkuâ hngêi trung Phôh thong hdroâng kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê tơring Tu Mrông mơhnhôk hok tro veăng mâu hneăng hôp, mơđah tơbleăng tôu chêng koăng, tơdrêng amê pro tơ’lêi hlâu vâ mâu vâi o châ hriâm tơdroăng nôkố a leh mơdĭng tiô khôi vâi krâ nah dêi hên hdroâng kuăn ngo nhŏng o.

Thái Văn Trọng Lưu, Kăn pơkuâ hngêi trung mơnhên ki châ tơƀrê dêi tơdroăng djâ chêng koăng – xuăng tung hngêi trung:

‘’Tơdroăng hnê ing ngê̆ nhân ăm hok tro cho tơ’lêi hlâu xua vâi hnê ăm kuăn ‘nĕng dêi vâi, vâi hnê tung tơdroăng ki hiăng rơkê chiâng ƀă khôi túa lĕm tro dêi vâi, xua mê châ tơƀrê ‘nâng. Chêng koăng – xuăng pro xiâm kối vâ veăng mâu leh mơdĭng tung pơlê’’.

Ƀă tơdroăng mơnhên troăng prôk, mơhnhôk, mơ’no liăn cheăng dêi mâu râ khu râ kăn pơkuâ ƀă kơvâ mơhno khôi túa lĕm tro, troh nôkố kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo dêi kong pơlê Kon Tum hiăng  rak vế châ 2.500 khu chêng koăng; po hrĭng lâm hnê chêng koăng, pât chêng; mâu ƀai chêng koăng ton nah châ thâu, rak ‘măn; pro rơnêu hrĭng toăng kuât; ti tăng tơmeăm; vêh pro 16 tơdroăng leh, mơdĭng khôi vâi krâ nah; tơbleăng khôi túa lĕm tro dêi vâi krâ hdroâng kuăn ngo tung kong pơlê ƀă kơdrâm pú hmâ tung tơnêi têa ƀă lâp plâi tơnêi ƀă hía hé.

Mâu tơdroăng kố hiăng pêi pro tơdroăng mơhnhôk, tơ’nôm hiâm mơno ki nhuô̆m, hâk git hdroâng kuăn ngo ƀă chiâng tơdroăng ki mơhnhôk ƀă tơdroăng mơdêk dêi rêm ngế krê xuân môi tiah pơlê pơla.

Ngoh A Uôn, pơlê Mô Bành 1, cheăm Đăk Na, tơring Tư Mrông ƀă ngê̆ nhân ưu tŭ A Nuông, pơlê Kon Chêng, cheăm Măng Cành, tơring Kon Plông, tối ăm ‘nâi:

‘’Á hriâm mâu tơdroăng ki lĕm, ki tro, ki rơkê khôi túa lĕm mơhno khôi túa lĕm tro vâ kơ’nâi á hnê ăm kuăn cháu dêi tơná pơtối mơnhông mơdêk khôi túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo dêi mơngế Rơteăng tơná’’.

Ƀă tơdroăng khŏm mơ-eăm, rak vế, mơnhông mơdêk ki kơnía khôi túa lĕm tro dêi vâi krâ kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo tung tơdroăng rêh ối rêm hâi, rơtế ƀă pêi pro lĕm tro mâu Tơdroăng tơkêa bro rak vế, hên ki má môi khôi túa lĕm tro hiăng chiâng tơmeăm ôm hyô tơxâng tơdroăng kal vâ châ ngăn, châ tâ khôi túa lĕm tro dêi pơlê, dêi tơmối drêng troh ƀă Kon Tum.

Mơnhên troăng prôk mơnhông ôm hyô ngiât krúa lĕm ƀă ôm hyô mơhno khôi túa lĕm, mâu hơnăm achê kố kong pơlê Kon Tum tơtrŏng mơnhông rơdêi ôm hyô pơlê pơla. Hên tour ôm hyô châ tâ châ ngăn khôi túa lĕm tro chêng koăng, kơvâ khôi túa lĕm tro nah, leh mơdĭng pơlê pơla môi tiah a pơlê Kon Kơ Tu, pơlê kong kơdrâm Kon Tum; Kon Pring, tơring Kon Plông; Măng Ri, tơring Tu Mrông ƀă hía hé hiăng mơjiâng.

Pôa Phan Văn Hoàng, Kăn phŏ pơkuâ ‘na mơhno khôi túa lĕm tro, Ivá ƀă Ôm hyô kong pơlê Kon Tum, tối ăm ‘nâi rak vế khôi túa lĕm tro mâu hdroâng kuăn ngo cho môi tơdroăng pêi ƀă hên pơkâ pêi troh:

‘’Ing tơdroăng vâ ƀă hâk vâ tung mơnhông mơdêk ki kơnâ khôi túa lĕm tro dêi tơná mê cho mâu ngế ngê̆ nhân vêh pơcháu mâu tơmeăm ki kơnía git khôi túa lĕm tro ăm rơxông ối nếo mơjiâng tơdroăng ki hâk vâ, hâk tâ khôi túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo tơná.

Pakĭng mê, tung troăng mơnhông ‘na ôm hyô tung kong pơlê mê ‘na tơdroăng khôi túa lĕm tro ton nah dêi vâi krâ hdroâng kuăn ngo kal mơnhông mơdêk mơhno, mơđah tơbleăng ăm tơmối tung tơnêi têa ƀă kong têa ê ing mê mơnhông mơdêk ‘na ôm hyô’’.

Ƀă khôi túa lĕm má môi dêi 7 hdroâng kuăn ngo nhŏng o, hơnăm 2022 kong pơlê Kon Tum tơdah 1,1 rơtuh roh tơmối ôm hyô tâk châ 3 xôh tâng pơchông ƀă hơnăm 2021. Rak tơniăn ó rơdêi klêi kơ’nâi tâi pơreăng COVID-19, pêi lo liăn ing kơvâ cheăng kâ krúa lĕm kong prâi dêi kong pơlê Kon Tum châ 265 rơtal liăn tâk lối 3 xôh tâng pơchông ƀă hơnăm hdrối. Veăng tơdroăng tê mơdró ôm hyô, pêi lo liăn dêi hên ngế krê ƀă pơlê pơla a kong pơlê Kon Tum châ pơ’lêh cho tơdroăng mơhnhôk kân tung tơdroăng rak vế, mơnhông mơdêk ki kơnâ khôi túa lĕm tro dêi kuăn pơlê.