Tĭng kâ báu nếo dêi mơngế M’Nông hiăng châ pơxiâm pro drêng krâ pơlê ƀă kăn rơpŏng hngêi hiăng ai tŭm tơmeăm hdroăng vâ pâ phêp mâu khu xeăng a chiâk deăng vâ tơdah mơhúa báu prếo vêh a hngêi, a hnôu. A kông mot tung hnôu dêi kăn rơpŏng hngêi, vâi hmâ rơnuâ mâu hdrê reăng châ pro ing mâu kơlá, phêa ai hên tơkâng, vâi pro kơboi, vâ mơhno tối um kơpâu báu. Tiô tơdroăng hmâ loi dêi mơngế M’Nông, ƀă túa ki pro rơnuâ tiah mê, cho vâ rak vế mơhúa báu tơniăn ối tung hnôu, ôh tá ăm mơhúa báu lo ‘rông ‘reăng pá gong.

Tĭng kâ hmê nếo châ tơkŭm po a hngêi drêng mâu vâi jâ, vâi nôu pêi báu, pế hmê ki apoăng dêi rơnó xuâ ƀă hbrâ rơnáu tŭm têk mâu tơmeăm hdroăng. Kăn rơpŏng hngêi ối a chê djeăm ki ‘măn tơmeăm hdroăng, rơkâu xối mâu khu xeăng chu veăng kâ hmê nếo.

“Báu a chiâk hiăng tum, pía kái hiăng kân, kơtếo hiăng ngeăm, cho hiăng troh rơnó xuâ, krí xo tơmeăm, ngin tơkŭm po ôu kâ hmê nếo, rơkâu xối mơhúa jâ pôa ƀă mâu khu xeăng tơdah xo tơmeăm hdroăng ƀă ngin rơkâu pâ tơdah xo mơhúa báu prếo vêh a hngêi. Hâi kố, ngin kâ hmê nếo, ăm drê vok kâ hmê hdrối, klêi mê, ngin kâ kơ’nâi, ăm kế khuih nhâ kâ hmê hdrối, klêi mê, ngin kâ kơ’nâi, ăm chăng kâ hdrối, ngin kâ kơ’nâi, ngin athế mơhá ăm ngâ hdro kâ hmê hdrối, ngin chêl ƀă tơdroăng ăm ôu drôu têa răng, têa ko, klêi mê, ngin chêl ăm pik mơheăm í...”.

Klêi kơ’nâi rơkâu xối, pôa râng í xo chăng pôe mơheăm ko í, klêi mê, xo mơheăm í, têa drôu xiâm bliu a kông hnôu mơhno tối ‘na tơdroăng ki vâ rak vế chêng xeăng báu rơtế ối ƀă dêi rơpŏng hngêi, vâ rơnó hơnăm kơ’nâi ah mêi tro tô ‘ló, kế tơmeăm dâi lĕm, kăn rơpŏng hngêi mo sêi têi ‘răng, rêh ối tơniăn.

Tĭng kâ hmê nếo dêi mơngế M’Nông hmâ tơkŭm po tung 2 hâi: hâi má môi cho rơkâu xối xeăng kong, xeăng têa krông, xeăng báu a chiâk, djeăm ‘măn tơmeăm hdroăng ki vâ rơkâu xối kơ xeăng, klêi mê, rêm ngế prếo vêh xuâ môi iâ báu pôu djiân tâ tung hnôu, vâi hmâ tối dêi “tơdah mơhúa báu vêh a hngêi”. Hâi má péa, klêi kơ’nâi tơdah báu vêh a hngêi, kăn rơpŏng hngêi rơkâu ƀă tơxông ki prông, klêi mê, nếo krếo thế pơlê pơla, vâi krâ-nhŏng o tung pơlê troh ôu kâ vâ hâk suâ klêi kơ’nâi 1 hơnăm pêi cheăng tơbrê tơbrêh.

Pôa Y Tiêng, ôí a cheăm Nâm Nung, tơring Krông Nô, kong pơlê Dak Nông tối ăm ‘nâi “Tĭng kâ hmê nếo” ki xiâm cho hâi Têt dêi mơngế M’Nông. Rêm ngế kô troh tơrêm rơpŏng hngêi tung pơlê, rơtế dêi pó châ kâ hmê nếo ki xú pơ-ou, xú kơhiâm apoăng tung hơnăm, rơkâu ivá, pói rơhêng môi hơnăm nếo châ xo dêi hên kế tơmeăm.

“Rơkâu xeăng báu, rơkâu mơhúa báu rơxông hdrối nah cho kal khât  ‘nâng, mê cho hâi ki sôk ro dêi pơlê cheăm, môi tiah hâi Têt nôkố há. Klêi kơ’nâi hiăng tơdah mơhúa báu vêh a hnôu, xuâ báu ki hiăng tum a chiâk deăng djâ pêi báu, xo phái pế hmê, krếo pơtâng ăm tâi tâng vâi krâ-nhŏng o tung pơlê kâ. Ki apoăng cho leh rơkâu mơhúa báu, klêi mê nếo troh leh rơkâu ivá ăm kuăn cháu tung rơpŏng hngêi, ai tá mâu djeăm ki ‘măn tơmeăm hdroăng, tung mê, ai tơxông, hơ’nêh chu, drôu ƀă hên hĕng mâu tơmeăm ki ê vâ pleăng ăm khu xeăng”.

Mơngế M’Nông hmâ ai loi hên khu xeăng, rêm tơmeăm khoăng pơrá ai xeăng, maluâ mê cho tơdroăng kŭn la xuân ai rơkâu xối kơ khu xeăng chu troh amê veăng ôu kâ. Pakĭng mâu tơmeăm hdroăng hiăng châ vâi krâ - nhŏng o tung pơlê hbrâ rơnáu mâu tơmeăm khoăng vâ rơkâu xối mâu khu xeăng cho tơdroăng pêi pro ki tơdrăng lĕm khât. Pôa Bơ̆ Khiêm, ối a pơlê U3, pơlê kân Ea Tling, tơring Čư̆ Jut, kong pơlê Dak Nông tối ăm ‘nâi:

“Hdrối hâi rơkâu xối ai 1 măng tĭng, vâi hmâ mơdâng kâng ki hiăng hbrâ hdrối mê, vâ mơhno tối, krếo khĕn kơ khu xeăng veăng chu ai mâ amê vâ rơtế hơniâp ro ƀă pơlê cheăm. Kâng tung hâi pro tĭng mê ga xŏn a ‘ngêi, peăng xơkối ga châ rơnuâ hên mâu rơneăm, um chêm, chói xuân pro ƀă kơlá, pơlái, phêa, châ bro lĕm khât, krâ kơ’lêng ku kŭn, um kơpâu báu cho pro ƀă kơlá. A tơdế kâng cho môi to djeăm ki ka-rê vâi hmâ tơbleăng ‘măn mâu tơmeăm ki rơkâu xối môi tiah ko chu, lơ kopôu, ro, hmê, drôu xiâm kal athế châ kât pa  kơdâm kâng, ƀă mâu kơchâi, plâi ki vâi krâ-nhŏng o hmâ pêt mơjiâng, môi tiah trŏng, plôi, tơ-uâ ƀă hên hĕng mâu tơmeăm ki ê hía”.

Tơdroăng ki rơkâu xối cho tơdroăng ki pêi pro tĭng, krih tơviah xua kố cho rơkâu xối, tung mê ai tá mâu tơdroăng rơkâu xối, môi tiah xeăng kong, xeăng ngo, têa kroăng, têa krông, plêng, tơnêi ƀă hê̆n hĕng mâu tơdroăng ki ê mơhno tối hiâm mơno pói rơhêng vâ dêi pơlê cheăm, pơlê pơla rơkâu xối khu xeăng troh tah khu kiâ, mâu kuăn kiâ ‘mêi.

Jâ Thị Bah, ối a cheăm Dak Ndrung, tơring Dak Song, kong pơlê Dak Nông tối ăm ‘nâi:

“Tĭng kâ báu nếo cho vâ mơhno tối hiâm tuăn tơná ƀă xeăng báu ƀă khu xeăng, rơkâu pâ ai ivá mo sêi têi ‘răng, tơdroăng rêh kâ ối rơpŏng hngêi tơniăn lĕm, tâng lơ dah ai xêh kế tơmeăm mê tơmeăm hdroăng athế ai chu, tâng ôh ti ai chu cho í, vâ râng xeăng báu ối ƀă rơpŏng hngêi, vâ rơpŏng hngêi phâi tơtô”.