Kơpong tơbâ kong kế Nà Hầu ai tâi tâng tơnêi lối 16 rơpâu ha, a 4 to cheăm: Nà Hẩu, Đại Sơn, Mỏ Vàng ƀă Phong Dụ Thượng, tơring Văn Yên, kong pơlê Yên Bái. Tíu kố ai hên nhâ loăng kuăn kiâ kong hên, hên túa, cho dêi kơpong kong ngo peăng kơnhŏng Việt Nam rơtế ƀă hên túa kuăn kiâ, nhâ loăng ki kơnía git, mê cho loăng kơchêk trâp, loăng hrế, loăng plâi kuih, loăng kơxá, loăng hliâ, loăng pơ-mu ...
Kơpong rak ngăn kố xuân cho tíu rêh ối dêi dâng 72 tuá kuăn kiâ kong, 240 hdrê chêm, vâ chê 50 hdrông kuăn kiâ ki prôk húa dêi klêa môi tiah pah, tung mê ai hên túa kuăn ki ki ai chêh ‘măn tung Hlá mơ-éa khêi Việt Nam ƀă lâp plâi tơnêi môi tiah Pú pái ngo; Rơkốu, Hvá prăng, Kŏn xâk phôk, Kôa ko kân, Tơkuâ ‘ngé ‘ngró, Chêm hồng hoàng...
Cho tung kơpong xiâm kong dêi kơpong rak ngăn, ƀă ai lối 4.500 ha kong kân, cheăm Nà Hẩu ai lối 469 rơpŏng kuăn ngo Mông rêh ối. Vâ pơtối rak vế khâu kong kân mê, sap ing ton nah kuăn pơlê akố hiăng pơkâ tơdroăng rak ngăn kong ƀă châ kuăn pơlê nhoăng pêi pro. Môi tung kơxô̆ ki mê cho pêi pro tiô tơdroăng loi tĭng ‘na xối ăm kong.
Nốkố gá hiăng châ mơdêk pro chiâng Leh mơdĭng Têt kong Nà Hẩu rôh apoăng hrơnó hơngui rêm hơnăm ƀă hên tơdroăng pêi pro ki tơviah mê cho: Têk pleăng tơmeăm ăm xeăng kong, rơkâu pâ xeăng kong ăm tơdroăng mơhúa ‘na kong, rơkâu pâ kong pêi ‘ló tô tro, loăng tơmeăm pêt xông ngiât lĕm, troh rơnó châ xo hên tơmeăm ƀă hía hé.
Pôa Sùng A Xà, môi ngế kuăn pơlê a thôn Bản Tát, cheăm Nà Hẩu ăm ‘nâi:
“Tiô túa tơlá dêi mơngế Mông sap ing ton nah hiăng ai túa tơlá xối ăm kong. Rêm hơnăm pôa pơchâu hmâ xối xeăng vâ râk kong, rak kơnhŏng têa. Tâng ngế ki lâi mơhnŏng ko ‘nhiê kong, ko loăng ki kân tung kong kô tro châi tamo’’.
Ing túa tơlá, hmâ nhoăm tơdroăng loi tĭng, rak ngăn kong; ngăn kong cho hngêi tơdjuôm dêi kuăn pơlê, xua mê, thôn pơlê, ki lâi a Nà Hẩu xuân ai môi kong ki ôh tá chiâng ai ngế ki lâi mot, kong ki tĭng. Kong mê cho a tíu ki lĕm má môi dêi thôn, ai hên túa loăng kân kơnía git... ƀă mâu pơkâ “ôh tá xuăng mot’’, mê kong đi đo châ rak ngăn krâu tâ ƀă mâu kong mê hiăng chiâng kơpong rak ngăn kong kế.
Ngoh Sùng A Chua, môi ngế rơtăm ối a cheăm Nà Hẩu ăm ‘nâi:
“Klêi mơdĭng xối ăm kong, ngin châ mâu jâ pôa, nôu pâ hnê rak ngăn kong krâu khât ƀă hnê pôi tá ko kong vâ pôi tá ăm tơnêi hiu tiu têa hbrông, ah tơnêi lơ tơhnâp ƀă hên ki ê. Ing mê vâ kong chiâng kơpong ki ai nhâ loăng kuăn kiâ dêi cheăm ki a ngiâ ƀă xo ah hmôi nếo’’.
‘Na khu râ kơvâ cheăng cho Khu rak ngăn kong Văn Yên, Khu rak ngăn kơpong nhâ loăng kong kế Nà Hẩu, hiăng tơrŭm krá ƀă mâu kăn cheăm pơcháu kong ăm rak ngăn lối 3.700 ha kong ki chiâng xêh kong kân ăm kuăn pơlê a mâu thôn tung cheăm rak ngăn vâ kuăn pơlê châ xúa kơxô̆ liăn mơhá hnoăng rak ngăn kong.
Cheăm xuân mơjiâng mâu tôh, đô̆i ki rak ngăn ƀă hbrâ mơdât on chếo kong. Tơdrêng amê cho mơdêk hnê tối, hnê kuăn pơlê; tơkŭm ăm kuăn pơlê kĭ tơhrâ rak ngăn kong, hbrâ mơdât on chếo kong; tơleăng pơxâu phâk kơtăng mâu ngế ki lâi pro xôi ƀă hên ki ê. Pôa Vũ Minh Phúc, Ngế pơkuâ rak ngăn kong Văn Yên, kong pơlê Yên Bái ăm ‘nâi:
“Ngin ‘nâi nhên kuăn pơlê ki veăng rak ngăn kong cho mâu ngế ki mâ hlo, tuăn tâng, kŏng pêi ki veăng pơtối kum ăm khu rak ngăn kong châ ‘nâi , hlo , teăm rup pơxâu phâk tơdrêng mâu ngế pro xôi. Xua mê, tung mâu hơnăm hdrối kố hía nah ƀă tung la ngiâ ngin kô pơtối tơpui tơno ƀă kuăn pơlê, tơmâng tơdroăng veăng hnê tối ing khu pêi cheăng, ing mê mơjiâng mâu tơdroăng pơkâ, tơtro, pro ti lâi vâ kring vế tơniăn kong kân nôkố, kâi mơdât tâi tâng mâu tơdroăng ki khu ‘mêi hriê kâ ko ‘nhiê kong’’.
Tơdroăng ki nhoăm, rak ngăn kong ƀă tâi hiâm mơno vâ dêi kuăn pơlê akố; tơdrêng ƀă tơdroăng mơ-eăm dêi kơvâ cheăng, mâu kong kân ki chiâng xêh, malối kong xiâm dêi Kơpong rak ngăn nhâ loăng kuăn kiâ Nà Hẩu hmếo pơ ngiêt lĕm sap hơnăm kố troh hơnăm ki ê.
Vâ kuăn pơlê châ ai kế hding, veăng kum kuăn pơlê chôa mơnhông mơdêk tâ nếo, ƀă thăm nếo cho hiăng bă dế djâ Nà Hẩu chiâng tíu ki lĕm má môi ăm tơmối ki ối achê hơngế ki rơhêng vâ lăm ôm hyô vâ tí tăng ngăn.
Viết bình luận