VOV4.Xơ Đăng - Tơdroăng hơdruê dêi hdroâng Rơđế ai péa tơdrá ki xiâm, mê cho Kưt ƀă Eirei. Tơdroăng ki hơdruê mê hmâ hâk mơnê ‘na kong kế, ngo ngối, hâk kơdeăn tơdroăng rêh kâ ối, pêi cheăng tung pơlê cheăm, tơdroăng pro tơhmâ pơla vâi droh rơtăm, tơdroăng ki hnê tối dêi nôu pâ, jâ pôa pơchân tối kơ kuăn muăn, cháu chái. Ki rơhêng vâ tối, ai tơdrá Kưt ki mơngối, chôa ‘lâng koh tơbâ ‘na Pôa Hồ.

Tơdrêng amê, xuân ai mâu tơdrá Eirei ki hơniâp ro, hơdruê rĕng, koh mơnê kơ hnoăng ki kân kĕng dêi Pôa Hồ ki mơjo pâ.

Jâ H’Lan Niê, ối hmâ tối cho Jâ Thoại, ối a ƀuôn Kla, cheăm Dray Sap, tơring Krông Ana, kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi: Hiăng sap ing chal vâi krâ roh nah, um Pôa Hồ tung tơdroăng rơngê, ting ting Rơđế môi tiah hơlŏng ki séa  djâ troăng tiô Đảng, tơplâ tơbriât xo rak, pơkuâ ngăn dêi tơnêi têa, pơlê pơla, môi tiah on seá tung kơmăng djâ vâi krâ-nhŏng o khoh châ chiâng ai tơdroăng phâi tơtô, hơniâp ro tiah hâi kố. Mâu ƀai rơngê ting ting ‘na Pôa Hồ pin hmâng ga tơ’lêi hlê, tơ’lêi hmâng, xuân tơ’lêi mot tung hiâm mơno dêi kuăn mơngế.

Rêm hdroh vâi krâ rơngê ting ting, idrâp hơdruê mê kô tơmot khâp ƀă tơdrá chuât dêi đing buôt, đing năm ro rih. Nâ H’Lan Niê (ối tối cho Jâ Thoại) ai tối tiah kố:

“Rêm hdroh rơngê ting ting tối ‘na Pôa Hồ mâu vâi ki hơdruê hmâ hơ’muăn tối cho ngế ki pơkuâ rơkê. Pôa lăm troh alâi, kô ai tơdroăng tơniăn lĕm troh amê. Pôa Hồ cho ngế ki kum kuăn pơlê châ hluăn ing tơdroăng pro têk kơ xâ Pơhlăng, xâ Mih chal hdrối nah. Ai mâu rơkong ki tơpui tơcho, tơpui tơdjếi, môi tiah: “Khíu pâ Pôa Hồ ó khât/Hâi kố pơlê cheăm hiăng phâi tơtô/Khiú pâ Pôa Hồ hên ó khât/Kuăn pơlê troh blik, rak ngăn chiâk deăng, pêt báu, mơdâ alâi/Pôa Hồ tá hâi teăm châ djiâ on hdréa ki lĕm/Ôh tá teăm ôu têa kơneăng koi hnăng lĕm/Pôa hiăng vêh ƀă jâ pôa, pro kuăn cháu sĭng kheá”.

Pôa Y Nguk Niê prế HɃim Kƀuôr hơdruê koh mơnê kơ Pôa Hồ a VOV Tây Nguyên

Hiâm mơno ki mơjo pâ dêi mơngế Rơđế ƀă Pôa Hồ ti xê to xua Pôa cho Kăn xiâm hnê ngăn dêi hdroâng mơngế mê Pôa ối cho Ngế ki djâ troăng bâ eăng tung rêm tơdroăng cheăng, tơdroăng ki piu hiât dêi châ tơná ăm tơnêi têa, ăm kuăn pơlê. Pôa Y Nguk Niê, ối tối cho Pôa Suang ối a ƀuôn Hŭk Ƀ, cheăm Čư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak ai tối: Pôa Hồ hiăng pơtroh dêi tâi tâng hiâm mơno ăm kuăn pơlê peăng Hdroh, tung mê, ai mâu hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên.

Mơngế Rơđế hmâ tối pơchân dêi pó ƀă mâu tơdrá Kưt, tơdrá Eirei chôu vế rơkong Pôa Hồ hiăng hnê pơchân, vâi krâ-nhŏng o tơrŭm, mơjo pâ, mơjiâng pơlê cheăm rế hía rế kro mơdrŏng. Pôa Y Nhuk Niê tối:

“Pôa Hồ cho ngế ki djâ troăng ăm tơnêi têa Việt Nam châ ƀlêi chiâng tơdroăng ki tong tơbriât tơplâ dêi xâ Pơhlăng, xâ Mih ƀă dế nôkố châ rêh kâ ối phâi tơtô, hơniâp ro. Pôa Hồ tối pơchân mơngế Tây Nguyên ‘nâi mơjo pâ dêi pơlê pơla, môi hiâm mơno tiô Đảng, ƀă Tơnêi têa, mơjiâng pơlê cheăng rế hiá rế kro mơdrŏng, phâi tơtô. Tung tơdroăng rơngê ting ting dêi Rơđế ôh tá păng lôi tơdroăng pơto pơtih, koh mơnê kơ Pôa Hồ”.

Um ai dêi Pôa Hồ tung tơdroăng rơngê ting ting Rơđế ối hmâ ai vâi krâ-nhŏng o pơto pơtih ƀă mâu nâl ki tiah hmâ tung tơpui tơno, tung mê, cho vâ mơhno tối hiâm tuăn mơno koh mơnê nhoăm dêi hdroâng Rơđế ƀă ngế kăn xiâm hnê ngăn tơnêi têa.

Pôa Y Bruăt Êban, ối khĕn cho Pôa Nhem, 83 hơnăm, ối a ƀuôn Ea Sut, pơlê kân Ea Pôč, tơring Čư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, Pôa Hồ cho Ngế ki mơhno tối hiâm mơno pói vâ tung rêh kâ ối, dêi tơdroăng tơniăn krê, tơ’lêi hlâu ƀă xuân cho tơdroăng ki mơhnhôk, hơlêm, hên vâi krâ-nhŏng o thăm rế rơkê tung tơdroăng pơto pơtih drêng rơngê, ting ting.

“Pôa Hồ hiăng pơkuâ djâ xiâm tơnêi têa Việt Nam. Á tá hâi teăm châ trâm Pôa la drêng rêm hdroh hơdruê tơdrá Kưt lơ Eirei ăm kuăn cháu vâ tơmâng, tung mâu roh mơđah á hmâ rơngê koh mơnê kơ Pôa Hồ. Á pơtih ai mâu tơdroăng tiah kố: Ôh tá ai kơbố rơkê kơnía tơ’mô Pôa Hồ, ko tah lôi mâu rơbŏng, hlá xá ki ‘mêi, pơtroh tơdroăng ki rơkê lĕm ăm pơlê pơla, mê hâi kố, pin khoh châ ai tơdroăng phâi tơtô, hơniâp ro”. Rơbŏng, rơtêu, hlá xá ki ‘mêi akố cho vâ tối ‘na khu kong têa ê tong tơbriât, plâ ‘nhê tơnêi têa pin”.

Ƀă mâu hdroâng kuăn ngo a Tây Nguyên, tung mê ai mơngế Rơđế, maluâ Pôa Hồ hiăng prôk hơngế, la Pôa xuân ối rêh đi đo tung tơrêm hno têa kroăng, têa krông, poh xá, kong kế, ngo ngối ƀă tơrêm pơlê pơla. Mâu vâi ki rơkê rơngê ting ting dêi hdroâng Rơđế hmâ hơdruê, rơngê, ting ting khíu pâ kơ Pôa Hồ ƀă tơdrá Kưt ki mơngối, rơtế ai tá idrâp đing buôt ki rơ-eăng ro pro mơngế ki hmâ chiâng ƀriê, rơ-rêk tung hiâm mơno.

Nâ HɃim Kƀuôr, ối a ƀuôn Ƀling, cheăm Čư̆ Mgar, kong pơlê Dak Lak tối ăm ‘nâi, drêng rơngê ting ting mâu ngế ki hơdruê hmâ tơmiât tơdrêng hlối rơngê, tung tuăn mơno mơjo pâ kơ Pôa Hồ xua ing hdroâng mơngế ƀă tơdroăng ki khíu pâ, sĭng hơ’nêng kơ Pôa Hố hiăng prôk hơngế.

“Pin chôu vế ‘na Pôa la ôh tá châ trâm Pôa xếo, mê pin rơngê tiah kố “Ô Pôa Hồ, á cháu dế khíu pâ kơ Pôa! Khíu pâ ngiâ meá ki têm rơpiât. Nôkố tiah lâi kâi châ trâm Pôa, xua Pôa hiăng prôk hơngế. Pôa hiăng chiâng Pêk Pế, xing xông kơneăng lâp kong kế, kong plêng. Ngin ối chôu pâ idrâp drêng Pôa tơpui tơno. Ôh tá ai kơbố tiah Pôa cho ngế ki rơkê kơnía ó khât. Pôa hiăng mơjiâng ăm tơnêi têa hơlŏng trĭng seá djâ troăng prôk”.

 Mâu tơdroăng rơngê ting ting mê cho rơkong tơpui ing hiâm mơno, dêi plâi nuih mơngế ki hơdruê. Mơngế Rơđế hmâ pơto pơtih tơdroăng koh mơnê, khíu pâ kơ Pôa Hồ ing mâu nâl rơngê, ting ting ki tơ’lêi hlê plĕng, tiah nâl tơpui rêm hâi. Tơdrá ƀă nâl rơngê chiâng ing hiâm mơno mơjo pâ, nhoăm mơnê kơ Pôa Hồ, plâ rơxông pleăng dêi hnăng cheăng tơná ăm hdroâng mơngế Việt Nam.

Maluâ tá hâi teăm châ lăm troh a Tây Nguyên, la um meá dêi Pôa Hồ xuân ối  đi đo tung hiâm mơno dêi mơngế Rơđế ing mâu tơdroăng rơngê ting ting ki hơniâp ro, rơ-eăng tơniâ.

H’Za Wut chêh

Nhat Lisa tơplôu ƀă tơbleăng