Rơpŏng hngêi pôa Phan Văn Xuân ối a kơtâu 2, cheăm Phú Lễ, tơring Ba Tri xuân môi tiah mâu rơpŏng kuăn pơlê ki ối a kơtâu kố ôh tá hâk vâ păn ro xo hơ’nêh vâ tê. Xua 2 hơnăm hdrối, yă hơ’nêh ro, yă hdrê ro xuân chu yă ó, mơngế ki păn ôh tá châ xo hên kơxô̆ liăn pêi lo. Pôa Xuân tối:
“Păn ro môi hơnăm tơdế gá ai kuăn ro kăn tê 15 rơtuh liăn, rơkâ gá bú 5 rơtuh la hâi teăm riân ôh hnoăng chĕm, rak ngăn, tro pơreăng tâ tú nếo. Păn ro đâi môi to tê bú châ xo rơkâ 3 rơtuh liăn la păn sap 13-15 khế hlối. Nhâ pêt a tơnêi rơpŏng hngêi, tâng ôh thế mung pêt a tơnêi vâi. Dế mê nah, a păn 4 to ro kơdrâi, rêm hơnăm kuăn 8 to, nôkố bú 1 to, păn ôh tá kâi, ôh tá châ xo liăn rơkâ mê ôh tá hêng vâ păn’’.
‘Na pôa Nguyễn Văn Tân, ngế kuăn pơlê cheăm Phú Lễ ăm ‘nâi, hiăng pơtê, ôh tá păn xếo ro xua ôh tá hlo tơƀrê tung cheăng kâ:
"Ro tê yă rơpâ, kuăn pơlê a kố tối păn lŭp, yă ro ôh rơpâ ôh tá tơniăn. Nôkố hên kuăn pơlê ‘nhiê dêi kơdroăng păn xuân nôkố păn ro xo hơ’hên vâ tối kuăn pơlê ki păn mê lŭp lối 5 rơtuh liăn. Rêm hơnăm ro păn xo hơ’nêh yă tê 40 rơtuh liăn/to nôkố ối pá 30 rơtuh liăn 1 to. Kơtâk, mơdrăn chĕm kơnâ yă, a kố 10 rơpŏng hngêi nôkố bú ối păn 2-4 to tê’’.
Pan ro xo hơ’nêh, ro ăm ai kuăn cho tơdroăng cheăng kâ ki xiâm dêi kuăn pơlê a cheăm Phú Lễ ƀă tâi tâng kơxô̆ ro păn lối 5.800 to, hên má môi cho tơring Ba Tri. La achê kố, hên rơpŏng lôi tê kơtê kơdroăng păn, pơ’lêh cheăng ki ê nếo vâ rêh kâ, ôh tá hâk vâ xếo ƀă tơdroăng păn ro. Pôa Hạ Văn Chức, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan cheăm Phú Lễ tối:
"Péa hơnăm achê kố mâu ro cheăm Phú Lễ păn rế iâ, xua yă rôe mâu tâk, mơdrăn chĕm lối kơnâ la yă tê ro chu rơpâ mê kuăn pơlê ôh tá khên păn hên môi tiah nah, vâi tăng hdrê nếo ki dâi lĕm vâ păn. Nôkố, cheăm tơring xuân hnê ối kuăn pơlê pôi tá rĕng tơxup tê mê thế rak păn dêi ti mê ‘nôi ƀă tơdroăng pro kế kâ dêi amê, ƀă cho tơmeăm ki xiâm dêi rơpŏng hngêi “pêi ki ‘nâng ‘nâi vâ păn ki xŏn ton” vâ tơniăn ‘na tơdroăng păn ro’’.
Tiô Vi ƀan kuăn pơlê tơring Ba Tri riân ngăn, tâi tâng ro dêi tơring păn nôkố vâ chê 97.000 to, ki păn hên cho mâu cheăm An Đức, Phú Lễ, An Bình Tây, An Hiệp, Tân Xuân... châ vâ chê 2/3 to ro dêi tung lâp kong pơlê. Pơla kố, yă tê hơ’nêh ro dâng 17 rơtuh liăn/tă; ro kơdrâi pro hdrê sap 14 rơtuh troh - 16 rơtuh 500 rơpâu liăn/to. Sap hơnăm 2016 nah troh nôkố, Khu xiăm ngăn tuăn ngôa rơkê hiăng ăm hlá mơ-éa mơnhên inâi hơ’nêh “Ro Ba Tri”.
Pakĭng tơbriât yă tê tá ro ki rôe ing kong têa ê, ro a kong pơlê kố achê kố hmâ tro pơreăng, malối cho pơreăng êi kéa ki lo pơ pom, mơngế ki păn thế ‘no tơ’nôm liăn, kơdroh rôe pơkeăng pơlât, kơdroh liăn rơkâ. Mâu kăn, kơvâ cheăng cheăm, tơring, kong pơlê hiăng tơmâng, veăng kum kuăn pơlê mơnhông păn ro tiô troăng ki tơbrê la tíu tê hâi tăng ‘nâi. Pôa Dương Minh Tùng, Kăn hnê ngăn Vi ƀan Kuăn pơlê tơring Ba Tri ăm ‘nâi:
“Yă tê ro khu mơdró pơkâ pin ôh tá chiâng pơkâ xêh ki mê thế chiu tê. Tơring xuân hiăng pêi tâi tơdroăng, mơjiâng inâi Ro Ba Tri xuân hiăng pêi pro tơdroăng mê, á xuân hiăng tơbleăng mâu ro, rơ’nêh ro Ba Tri. Rêm rôh hôp kong pơlê á hiăng pâ thế tối ăm râ kơpêng. Á hiăng krếo mâu khu ‘no liăn cheăng tê mơdró kơchơ xiâm ki tê tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, ai tơnêi la ai 2-3 khu ‘no liăn cheăng troh ngăn tăng ‘nâi plĕng, vêh la pro hlá mơ-éa vâ ’no liăn cheăng kâ gá pá ‘nâng’’.
Ba Tri cho tơring ki a kĭng têa kơxĭ , chiu tơdjâk hên ing hyôh kong prâi, tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê ối xơpá ‘nâng. Tơdroăng ‘mâi mơnhông cheăng kâ malối pơtối rak ƀă mơnhông păn ro ki vâ tê hơ’nêh dêi kuăn pơlê akố vâ tăng cheăng pêi ăm kuăn pơlê cho tơdroăng ki kal ki mâu kăn ƀă kơvâ cheăng khu râ pơkuâ cheăng dêi kong pơlê kal thế ai troăng rơhlâ pơkâ tơtro tâ.
Viết bình luận