Drêng troh tơbâ Hâi Mô đô̆i rong châ - Hlâ hía lơ 27/7, ngế chêh hlá tơbeăng Kơ koan teăng mâ Kopơng Tây Nguyên - Rơ ‘jiu Việt Nam hiăng troh a Đăk Tô, tíu ki ối ai chôu ‘măn tơdroăng tơplâ kân Đăk Tô - Tân Cảnh, pôu trâm nếo jâ Y Buông - Mơngế tơplâ khên tơnôu vâ hmâng hơ’muăn ‘na tơdroăng chĕm mơ’drêh mố đô̆i vâ tơplâ xâ.

Hơnăm 1960, drêng nếo 15 hơnăm, ngế droh Rơteăng inâi cho Y Buông, pơlê xiâm a Đăk Tô, kong pơlê Kon Tum hiăng pôu râng hnoăng cheăng pế hmê kơchâi chĕm mơdrêh ăm kăn ƀô̆, mô đô̆i a kơpong đông tơplâ xâ. Troh hơnăm 1965, jâ xo pêi hnoăng cheăng pế hmê kơchâi kâ ăm Đăi đô̆i 1, Tiêuh đoân 304, ối tung Khu xiâm ngăn mô đô̆i kong pơlê Kon Tum. Sap ing mê, tơdroăng jâ thế prôk lăm ting tông, pôu chiân phái, pháu hơnêa vâi mô đô̆i, prôk cheâng tơkâ hluâ hên ngo xŏn, têa kroăng trâu, xuân cho tơdroăng ki hiăng hmâ môi tiah pế pơchên hmê kơchâi, hnêng têa. Jâ Y Buông pâ vế:

“Dế á xiâm 13 hơnăm nah, tơmâng rơkong pâ á pơchân, xua hiăng lăm chiân hmê, djâ troăng ăm kăn ƀô̆, kăch măng mot tung kơpong tung pơla pơtê pơtân roh tơplâ. Kơ’nâi mê, tơdah hnoăng cheăng chĕm mơ’drêh khu mô đô̆i cho tơdroăng kal khât ‘nâng. Pá puât ó má môi cho roh ôh tá ai phái, hơ-ui mô đô̆i ‘nâng laga xuân athế mơ-eăm tăng kêi kơchâi kong ăm mô đô̆i i kâ, drêng ‘nâ tăng chiâ, lâk pôm prâi. Drêng mê nah, tro lêng xâ pĕng, xua tung pơla tơplâ á xuân khŏm mơ-eăm rak vế dêi hdro hmê kơchâi mê’’.

Sap a hơnăm 1960 troh hơnăm 1973, tung hneăng ki ai tơplâ kân  dêi kơpong tơplâ Peăng kơnhŏng Tây Nguyên, vâ gum ăm mô đô̆i ai kế tơmeăm kâ, ai ivá kâi tơplâ, jâ Y Buông hiăng kơdo mơ-eăm tâi ivá tơná, tơkâ hluâ pá puât, xâu rơ-iô. Ai drêng ‘nâ mô đô̆i hiăng tâi phái, jâ mot tung kong tí tăng đôu tơpă, chiâ xo pôm prâi, pôm xŏng vâ pế ăm mô đô̆i kâ pro hmê. Vâ hbáu ki tro rong dêi mô đô̆i rĕng prêi, jâ Y Buông ối chu a têa krông, têa kroăng tăng puât kơteăm, rup xi xŏng vâ pế rơhế. Mâu roh chiân hmê troh a tíu tơplâ ăm mô đô̆i, dế tơƀai kơ’nêh ƀom, vâ rak vế hdro hmê, Y Buông hiăng xo dêi châ tơná vâ hding hdro dế pế hmê, ôh tá mơhúa jâ tro hmố pĕng lĕng tro, tơkâng loăng tâu tro a jâ.

“Drêng mê nah, á tơmiât iâ tê, bu hơ-ui mô đô̆i tơplâ, trâm hên tơdroăng ki pá puât, rơ-iô mê, malối, ôh ta ai hmê vâ kâ. Á xuân hiăng khŏm mơ-eăm chiân hmê ăm nhŏng o a tíu tơplâ bu tơmiât tâng vâi ngoh, vâi tăm châ kâ phâi ah nhŏng o kô ai ivá kâi xông pơplâ khu xâ, mê pơlê pơla pin nếo rĕng châ tơleăng lĕm’’.

Hơnăm 1967, khu xâ kơdrâ blong plâ a đông dêi mô đô̆i, jâ Y Buông rơtế ƀă 5 ngế mô đô̆i hiăng châ kơdê tâi 1 tiêuh đô̆i lêng xâ, krê jâ Y Buông râng gra-nât ƀă hnêa car-bin kơdê châ 4 ngế xâ. Ƀă tơdroăng pêi châ tơƀrê rơkê má môi, hơnăm 1973, jâ Y Buông hâk tơngăm châ Chin phuh kăch măng pơtân Kŏng hoa pêa Hdroh Việt Nam diâp inâi ‘’Ngế Khên tơnôu Mô đô̆i kuăn pơlê’’. Sap a hơnăm 1975 troh drêng pơtê cheăng xua hơnăm hiăng krâ cho a hơnăm 1980 jâ pêi hnoăng cheăng a Hngêi trung Quân sư̆ kong pơlê Gia Lai – Kon Tum. Hơnăm 1976, Y Buông châ rah xo pro kăn teăng mâ Kuô̆k hô̆i.

Nôkố rêh ối tung toăng hngêi kŭn parŏng Um meăn tơbâ ƀlêi trâng Đăk Tô – Tân Cảnh, ối a pơlê kân Đăk Tô, tơring Đăk Tô, kong pơlê Kon Tum rơtế ƀă dêi ngế kuăn kơdrâi pêi cheăng a Tíu xiâm khăm pơlât tơring, jâ Y Buông - Ngế kơdrâi Khên tơnôu đi đo châ tơdroăng tơmâng tŏng gum ing mâu khu pú ƀă mâu khu râ kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng, khu râ kăn pơkuâ a pơlê kân. Pôa Nguyễn Tờ Quốc Việt, Kăn phŏ pơkuâ Ƀơrô cheăng, Mô đô̆i rong râ ƀă rêh ối pơlê pơla tơring Đăk Tô, tối ăm ‘nâi:

“Tung mâu hơnăm hdrối mê hía nah, mâu khu râ kăn pơkuâ hiăng tơmâng tŏng gum hên ăm jâ Y Buông ƀă rơpŏng dêi jâ Y Buông. Khu râ kăn pơkuâ xuân hiăng tŏng gum mơjiâng pro hngêi tuăn pâ ăm jâ - Ngế khên tơnôu. Rêm xôh troh a hâi leh, hâi têt rêm hơnăm mâu khu râ kăn pêi cheăng dêi Tơnêi têa, dêi kong pơlê, dêi tơring, mâu khu râ pơkuâ cheăng hiăng pơrá troh lăm pôu, mơhnhôk, hơlêm jâ ƀă rơpŏng hngêi’’.

79 hơnăm ối rêh, 61 hơnăm Đảng, mơhé ivá rêm hơnăm rế hía rế kơdroh, Ngế kơdrâi Khên tơnôu dêi Mô đô̆i kuăn pơlê Y Buông xuân ối pêng păm tơdroăng ki ó rơdêi dêi hnoăng cheăng kăch măng. Ngoh Đinh Công Bình, Kăn pơkuâ hnê ngăn Đoân Droh rơtăm tơring Đăk Tô, tối ăm ‘nâi rêm rơxông ối nếo dêi tơring pơrá tơkŭm po tơdroăng chôu vế, vêh tơbâ xiâm rêi, hnê tối, hriâm tâp ‘na hnoăng cheăng lĕm tro dêi kăch măng... tơdroăng ki vâ hnê tối ki achê, mê cho jâ Y Buông, vâi droh rơtăm rơxông nếo hiăng hlo, ‘nâi nhên vâ pơtối hriâm ƀối túa cheăng dêi môi ngế ki Khên tơnôu hiăng pleăng dêi hnoăng tơná ăm tơnêi têa tá hiâm tá mơno. Jâ cho tơdroăng ki vâ rêm ngế i hriâm trối, cho tơdroăng mơhnhôk vâ rơxông ối nếo dêi tơring khŏm mơ-eăm hên tâ tung hriâm tâp, pêi pro tiô:

“Troh khế 7 rêm hơnăm lơ mâu hâi leh tơbâ dêi pơlê xiâm, tơnêi têa mê rơxông hơnăm ối nếo Đăk Tô tơkŭm po hên tơdroăng pêi, tung mê ai tơdroăng tơpui tối ‘na hnoăng cheăng pleăng tơná ki lĕm tro dêi vâi krâ nah cho Ngế kơdrâi Khên tơnôu khu Mô đô̆i kuăn pơlê Y Buông. Tơmâng Ngế kơdrâi Khên tơnôu vêh hơ’muăn tơdroăng tơplâ roh ton nah, tơdroăng ki hiăng châ ƀlê tung roh tơplâ xâ, ing mê châ ô eăng troh lâp lu tung đoân viên, droh rơtăm, cho tơdroăng ki mơhnhôk hơlêm kân vâ rơxông ối nếo hriâm tâp ‘na hiâm mơno, tơdroăng ki khŏm mơ-eăm tơdroăng cheăng kăch măng, ing mê mơ-eăm pơtâp dêi hiâm mơno, tơdroăng rêh ối, hâk vâ tơdroăng hriâm tâp vâ xông tơtêk tung tơdroăng cheăng xúa kơmăi kơmok, túa rêh ối, pêi cheăng tiô chal nếo nốkố dêi tơnêi têa’’.