Mâ hâi nếo pơxiâm lo, pôa Hồ Sỹ Trung, ngế pơkuâ kơdrum deăng V-Ori a cheăm Ea Yông, tơring Krông Păč, kong pơlê Dak Lak hiăng lăm pôu kơdrum kơphế  drêng ối ai têa ngêa. Ngăn dêi nhên mâu kơpâu reăng dế vâ pơ’lêh chiâng mơngiơk drêh rơbông, pôa Trung po dêi kơmăi tôh têa, mơhé kơdrum loăng vâ ai têa. Pôa Trung ăm ‘nâi, kố cho môi tơdroăng pêi pro tro kih thuât vâ pro mơdon ăm kơphế lơ rĕng tơpo reăng, vâ tơniăn ăm kơdrum tơpo reăng rơbông tơpok lâp hlối xú lĕm, vâ ăm tơmối troh hyô ngăn drêng po leh tơbleăng kơphế Ƀuôn Ma Thuột roh má 8.

“Ngin dế hbrâ tơmeăm rêm hâi, vâ rơtế ƀă kong pơlê, rơtế ƀă kuăn pơlê koh tơdah rêm ngế troh. Ai môi rơkong tơhrâ kô ăm kơphế tơpo reăng a hâi po leh tơbleăng, sap hâi lơ 10 troh lơ 14. Tâng ngăn hâi tơpo reăng mê hâi kố pơxiâm tôh têa, vâ ai mâu tơkâng tơpo reăng rơbông tơpok , hlối xú lĕm tơdế ƀă deăng to kơphế. Koh tơdah rêm ngế troh ngăn leh tơbleăng kơphế Ƀuôn Ma Thuột ƀă thlối a Krông Pač”.

Khế 3 a Dak Lak cho rơnó  leh tơbleăng kơphế, xuân cho rơnó reăng kơphế tơpo rơbông tơpok. La túa reăng ki rơbông mê hiăng mơjiâng ai inâi dêi Dak Lak tơpo reăng hên môi hdrôh. Rêm kơdrum loăng bú tơpo 2 rôh ƀă rêm rôh bú ton 3 hâi. Xua mê, hên ngế pơkuâ farm kơphế a kong pơlê hiăng hriăn plĕng ăm reăng tơpo tơdrêng vâ xo ki xú lĕm tung hên khế.

‘Na tơmối, ai ngế ki ‘nâ hiăng rah xo lăm troh a Ƀuôn Ma Thuột sap ing hdrối vâ po leh kơphế, vâ châ ngăn hlo reăng tơpo hlối ôu têa chế. Jâ Mai Thị Thu Thủy, tơmối lo ing kong pơlê Ninh Bình hiăng troh a Ƀuôn Ma Thuột sap ing mơ’nui khế 2 , mê jâ hiăng châ ngăn châ ‘nâi tá ki xú lĕm dêi reăng kơphế a mâu kơdrum deăng ƀă túa chế ki nếo, chôa ‘lâng ôu.

Jâ Thủy tâ tiah kố:

“Klêi ngăn kơdrum reăng kơphế dế tơpo, xup um a kơdrum reăng kơphế, hlối châ ôu têa chế reăng kơphế  tiah kố a  ro ‘nâng. Ƀă a tơmiât vâi kơdrâi kô vâ ôu têa chế kố”.

Leh tơbleăng kơphế Ƀuôn Ma Thuột roh má 8 hơnăm 2023 pơxiâm po a kơmăng kố cho môi tơdroăng po leh ki nếo. Mê ôh tá xê to mâu tơdroăng ki nếo châ tơkŭm rah xo, dêi mâu khu tơmối lâp plâi tơnêi vâ veăng xah hêi ro ƀă mâu mơngiơk túa lĕm tro dêi tơnêi têa tơná, dêi hên túa kơphế ƀă mơngế ki rơkê pro  kơphế vâ ôu dêi Việt Nam ƀă lâp plâi tơnêi. Leh mơdĭng kơphế Ƀuôn Ma Thuột rôh kố ối nếo xua ai hên mâu ngế veăng môi tuăn a lâp lu tung kong pơlê, tíu ki ai kơdrum loăng plâi sầu riêng, plâi vaih cho plâi treăng kêt dro, plâi treăng ngó, krui ngeăm, krui ƀŏng ƀă hên ki ê ... xuân dế rơnó tơpo reăng, xú lĕm; ai mâu pơlê ki prông tâng idrâp chêng ƀă ai hiâm mơno hâk vâ pâ kơ tơmối.

A mâu pơlê pơla dêi kuăn pơlê Dak Lak xuân hlo nhên ki tơná cho ngế ki xiâm dêi hâi leh mơdĭng ƀă kô tơdah tơmối ƀă mâu tơdroăng ki lěm má môi. Nâ H’Tít Aliô̆, ối a ƀuôn Ako Dhông, pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, môi pơlê nếo châ mơnhên tối cho pơlê ôm hyô tung kuăn pơlê tối:

 “Rơnó leh tơbleăng kô gá tơdjâk troh ôh tá xê to kơphế mê ối cho vâ mơhno túa lĕm tro dêi mơngế kuăn ngo Rơđế a Ƀuôn Ma Thuột mê cho tơdroăng ki kuăn pơlê ro ƀă hâk vâ tơkôm ngăn. A hlo pơlê kơdrâm kơdrĕng mơngế tâ, dế kơjo kum dêi rơpó pêi pro va rĕng klêi mâu tơdroăng cheăng hbrâ vâ tơdah ăm tơmối troh a rôh po Festival kơphế mê. Pơlê ai pêi tơdroăng mê cho môi tiah  tŏn chêng, pế pơchên kế kâ, ăm ôu kơphế tê kơtê nếo. Tung pơlê ai mâu rơpŏng hngêi môi tiah Ay Ray, Tăng Bi, quán kơphế A Rul, quăn kơphế Ako Dhông vâi xuân hbrâ pêi tơdroăng cheăng vâ rĕng klêi vâ troh hâi po Festival rôh kố”.

Lối 100 hơnăm xông rơdêi ƀă mơnhông mơdêk a tơbăng ngo Dak Lak, tơdrêng ƀă ki kơnía cheăng kâ kân, kơphế prơxiâm ki mơjiâng trếo nheăn ‘na mơhno túa lĕm tro, rơtế ƀă túa lĕm tro dêi vâ chê 50 ngế hdroâng kuăn ngo lo ing pái pâ Peăng Kơnhŏng, kơpong Tơdế, peăng Hdroh. Ing mê, kô pro chiâng môi rơnó leh tơbleăng ton troh lâp kơpong tơnêi kố troh ƀă hâi leh rơnó Hơngui quan họ Bắc Ninh, troh Leh mơdĭng Kơphế ƀă Leh mơdĭng plâi sầu riêng.

Leh tơbleăng kơphế Ƀuôn Ma Thuột  rôh má 8, sap hâi lơ 10 troh hâi lơ 14 khế 3 kô djâ mơhno ăm tơmối tá môi tơdroăng hơ’muăn ki xŏn ‘na kơphế ƀă mâu loăng ki hiăng pro pơxúa ăm mâu hdroang kuăn ngo kơpong tơnêi kố.