Laga, prôk trâu ti tăng plĕng mê kơxô̆ kăn ƀô̆, kŏng chưk, viên chưk mơngế hdroâng kuăn ngo a mâu kơ koan, tíu cheăng, khu, kơvâ cheăng râ kong pơlê; tíu cheăng râ tơring, mâu tíu cheăng tơnêi têa ối iâ, rah xo pêi cheăng tá hâi tơdâng tơ’mô; tơdroăng rah xo, pơhlêh tíu pêi cheăng, rah xo pro kăn, tăng tíu pêi cheăng ăm kăn ƀô̆ mơngế hdroâng kuăn ngo ối hrá; tơdroăng pơkâ pêi, hnê mơjiâng, hnê tơ’nôm, tăng tíu cheăng xúa mơngế kăn ƀô̆ hdroâng kuăn ngo a mâu kong pơlê, tíu cheăng tá hâi tơdâng tơ’mô, châ tơƀrê hên... Rơtế a mê ai hên kăn ƀô̆, kŏng chưk, viên chưk mơngế hdroâng kuăn ngo hiăng klêi hnê mơjiâng laga tá hâi tŭm ‘na ivá pơkuâ, tơdroăng pêi cheăng.
Kot mâ tung rơpŏng ai khôi túa kăch măng, nôu mơngế Rơteăng, pâ mơngế Xuăn, jâ Nguyễn Thị Liên, Kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng tơring Đăk Hà, tơdrăng, rơtế ƀă tơdroăng pro tơ’lêi hlâu dêi khu râ kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng, khu râ kăn pơkuâ, kăn ƀô̆ mơngế hdroâng kuăn ngo kal thế mơ-eăm tơkâ hluâ dêi châ tơná:
“Ki nhên khât ăm hlo cho mâu kăn ƀô̆ mơngế hdroâng kuăn ngo cho hiâm mơno ƀă pôu râng hnoăng cheăng păng ‘nâng ăm hlo tá hâi ƀeăn ƀĕng ƀă hmâ ai tơdroăng ki nhăng hôu. Klêi mê tơdroăng ki rơkê kăn ƀô̆ ối tung Khu pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng tơring pơkuâ mâu kăn ƀô̆ ai ivá pơkuâ tung kơvâ ‘na kal kí, cheăng kâ, khôi túa lĕm tro ôh tá ai tuăn tơmiât pêi rơkê, ƀeăn ƀĕng. Kăn ƀô̆ mơngế hdroâng kuăn ngo kal thế mơheăm hên tâ mê nếo’’.
Hdrối pơkâ hnoăng cheăng tung hneăng pơhlêh nếo, tơdroăng mơdêk kơlo têk chu, ki pêi cheăng rơkê dêi khu kăn ƀô̆ mơngế hdroâng kuăn ngo dêi kong pơlê Kon Tum dế châ pơkâ thâ kal păng ‘nâng. Laga, ki khât păng ‘nâng ăm hlo mơhé kong pơlê dế pêi pro troăng pêi kăn ƀô̆ ki kal, ôh tá tŭm tiú ki lâi mê hriâm tơ’nôm tơdroăng ki mê ƀă tơtrŏng hnê tơ’nôm tơdroăng pơkuâ, pơkuâ hnê, hnê mơhno, laga tơdroăng pêi pro pơtối trâm mâ tơdjâk troh troăng hơlâ hnê mơjiâng, hnê tơ’nôm tơdroăng ki rơkê kăn ƀô̆ hdroâng kuăn ngo iâ ai roh mơdêk tơdroăng pêi cheăng. Pôa Lê Viết Nam, Kăn phŏ pơkuâ Khu pơkuâ kăn ƀô̆ kong pơlê Kon Tum tối, mâu tơvâ tơvân kố kal thế châ rĕng tah lôi:
‘’Nôkố Pơkâ ƀă Thông tư hnê mơhno cho bu ai kŏng chưk lăm hriâm, hriâm tơ’nôm mê nếo châ tŏng kum. Ƀă viên chưk mê kăn pơkuâ kơ koan thế mơ’no liăn mê nôkố dế pêi pro mơ’no xêh liăn hriâm, kăn pơkuâ kơ koan ki lâi mê nhŏng o viên chưk hiăng klêi hriâm mê pơtối mơ’no liăn dêi kơ koan mê cho tơdroăng ki kố pá puât ‘nâng. Tung pơla kố nah ki hên viên chưk vâi lăm hriâm xêh. Nôkố tơdroăng hnê mơjiâng, hnê tơ’nôm lâm ki lâi xuân thế tiô troăng há yă tơdroăng pro mơ-éa cho tơvâ tơvân, pá puât’’.
Tung mâu hơnăm hiăng hluâ môi kơxô̆ liăn ki kal dêi tơdroăng mơjiâng, hnê mơjiâng kăn ƀô̆ mâu hdroâng kuăn ngo a pơlê pơla dêi kong pơlê Kon Tum cho hngêi trung hriâm hdroâng kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê. Kuăn ‘nĕng mâu hdroâng kuăn ngo tung kong pơlê châ Đảng, Tơnêi têa ƀă khu râ kăn pơkuâ păn roăng, hnê mơjiâng. Laga tiô jâ Y Ngọc, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Kon Tum, xua troăng hơlâ bu chiâng pêi pro troh drêng mâu vâi o hok tro tâi lâm 12 xua mê hên vâi o mơhé triâm tâp rơkê hôm laga xuân ôh tá ai ivá vâ pơtối hriâm to đăi hok. Xua mê kal ai troăng hơlâ kơjo vâ thăm ai mâu kăn ƀô̆ hdroâng kuăn ngo ing mâu hngêi trung hdroâng kuăn ngo ai tíu kâ koi ối pơtê:
‘’Păn roăng hnê mâu vâi o troh lâm 12 mê mâu vâi o xuân ôh tá chiâng vâ lăm hriâm. Môi ngế o hok tro lăm hriâm đăi hok môi hơnăm nâp liăn sap ing 25 troh 30 rơtuh liăn mê mâu vâi o ôh tá ai liăn. Kong pơlê pơtroh ăm mâu vâi o lăm hriâm cho hên tiah mê xuân ôh tá ai mơngế vâ pêi cheăng. Tơnêi têa, Kuô̆k hô̆i xuân hriăn plĕng ƀă mâu vâi o hok tro hdroâng kuăn ngo kơpong pá puât drêng veăng hriâm đăi hok mê kô kơjo, tŏng kum ăm mâu vâi o nâp hnoăng liăn hriâm dâng 20 – 30% tê ki ê Tơnêi têa tŏng kum’’.
Nếo achê kố tung roh séa ngăn tơdroăng cheăng hriăn plĕng tơdroăng pêi pro troăng hơlâ luât ‘na tơdroăng cheăng kăn ƀô̆ ƀă khu kăn ƀô̆ mơngế hdroâng kuăn ngo, hneăng hơnăm 2016 – 2023 a kong pơlê Kon Tum, pôa Y Thanh Hà Niê Kdăm, Kăn cheăng tung Tíu xiâm Đảng, Kăn cheăng tung Vi ƀan pơkuâ tơdroăng cheăng Kuô̆k hô̆i, Kăn hnê ngăn Hô̆i đong hdroâng kuăn ngo Kuô̆k hô̆i rơtế ƀă mơnhên pâ thế, pơkâ thế dêi kong pơlê Kon Tum tung tơdroăng mơjiâng khu kăn ƀô̆ mơngế hdroâng kuăn ngo xuân hiăng tối nhên:
“Kong pơlê pơtối tơmâng mơhnhôk, tăng tíu pêi cheăng xúa khu kăn ƀô̆, kŏng chưk, viên chưk hdroâng kuăn ngo tơtro ƀă ki phá tơ-ê dêi kong pơlê. Tung mê, tơmâng troh tơdroăng mơdêk ki chiâng rơkê pêi cheăng, châ tơƀrê hnê nâl hdroâng kuăn ngo vâ mơnhông tơdroăng ki achê kuăn pơlê, achê klê kuăn pơlê plĕng ƀă tơpui tơno gum ƀă kuăn pơlê. Thăm pêi pro tơdroăng hnê mơhno, đi đo séa ngăn, mơnhên tơdroăng pêi tiô mâu troăng hơlâ, troăng hơlâ dêi Đảng, dêi Tơnêi têa, dêi kong pơlê ‘na tơdroăng rah xo kăn ƀô̆ ƀă mâu khu kăn ƀô̆ hdroâng kuăn ngo’’.
Vâ ai mâu kăn ƀô̆ mơngế hdroâng kuăn ngo ‘’rế ai hiâm mơno lĕm, rế rơkê tung tơdroăng pêi cheăng’’, rơtế ƀă tơdroăng mơ-eăm tah lôi pá puât, kong pơlê Kon Tum xuân dế pêi pro tơdroăng rah xo, pơkâ pêi, rah xo pro kăn... tiô pơkâ tơdrăng, tơdrăng lĕm, ôh tá tơdjâk pa kong, pro tơ’lêi hlâu vâ kăn ƀô̆ mơngế hdroâng kuăn ngo hmiân tuăn pơtâp ƀă pleăng hnoăng cheăng.
Mơnhên tơdroăng pêi cheăng tơkŭm po, kăn ƀô̆ môi tiah rơkong hnê dêi pôa Nguyễn Phú Trọng, Kăn xiâm pơkuâ hnê ngăn Đảng hneăng hdrối thế cho tơdroăng ki mơnhông má môi, cho ‘’tơdroăng ki xiâm’’ dêi hnoăng cheăng ‘’ki xiâm’’, ai tơdjâk troh tơdroăng rêh ối dêi Đảng, tơdroăng rêh dêi rơxông, tâi tâng Đảng ƀô̆ kong pơlê Kon Tum dế po rơdâ pêi pro tro Pơkâ dêi Khu xiâm kal kí ‘na hneăng hôp Đảng ƀô̆ mâu râ vâ po Hneăng hôp lâp tơnêi têa roh má XIV dêi Đảng, tung mê khŏm mơ-eăm mơjiâng khu kăn ƀô̆ mơngế hdroâng kuăn ngo hneăng hơnăm 2025 – 2030 ƀă tơmiât pêi troh hơnăm 2045 “rế ai hiâm mơno lĕm, rế rơkê tung pêi cheăng” vâ ăm thăm krá tơniăn păng ‘nâng.
Viết bình luận